Vạn chài Mỹ Á khai chánh mở biển đầu năm

Ngư dân vạn chài Mỹ Á cầu mong trời yên, biển lặng, biển được mùa cá tôm trong ngày mở biển. Ảnh: Văn Tánh

Trong khuôn viên lăng thờ thần Nam Hải tọa lạc bên cửa biển, chủ vạn chài Mỹ Á Nguyễn Thành Lin đại diện cho gần 2.500 ngư phủ thắp nén hương lòng, thành tâm khấn nguyện thần Nam hải và các vị tiền hiền cho phép ngư dân làng chài khai cửa, mở biển khởi đầu cho cuộc mưu sinh trong năm.

Ông Lin cho biết, theo lệ tục của bổn vạn, chiều cuối năm các ghe thuyền đều không được ra vào cửa biển Mỹ Á, ngoại trừ những trường hợp tàu thuyền đi cứu hộ, cứu nạn. Đúng ngày Mùng 2 Tết, bổn vạn tổ chức lễ khai chánh để ngư dân vươn khơi, bám biển.

Ông Lin nói: Ngày mở đầu mùa biển mới rất hệ trọng với ngư dân làng này, trong năm có làm ăn khấm khá, có tránh được thiên tai hay không đều tùy thuộc vào ngày khai chánh. Vậy nên chỉ những người có đức, có tài, làm ăn thành đạt mới được bà con lựa chọn là người mở biển đầu tiên. Nếu chưa cử hành lễ khai chánh, chưa đánh trống lệnh ra khơi mà xuất hành đi biển là bị bổn vạn phạt trầu cau để tạ tội với thần Nam Hải.

Tiếng trống báo hiệu mở biển cho tàu thuyền ra khơi. Ảnh: Văn Tánh

Lễ khai chánh là nghi lễ văn hóa tâm linh nghề biển được ngư phủ trong làng thành tâm hưởng ứng và gìn giữ qua nhiều thế hệ. Khai cửa, mở biển ngày đầu năm mới, ngư dân làng chài Mỹ Á đều gửi vào lòng đại dương ước nguyện một năm mưa thuận, gió hòa, biển được mùa cá tôm; tàu thuyền ra khơi vào bến an toàn. Tiếng trống khai lễ là niềm tin vững chắc để họ đoàn kết, gắn bó và cùng nhau giữ biển.

Ngư dân Đặng Văn Nga (phường Phổ Quang, thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi) chia sẻ: "Năm vừa rồi, đoàn vạn biển của chúng tôi làm ăn rất thành công, nghề khơi có thu nhập cao, nghề lộng cũng có của ăn, của để, bà con rất phấn khởi. Chỉ có "phiền hà" là cửa biển bị bồi lấp, ngư dân ra vào rất khó khăn. Phần lớn tàu khai thác xa bờ đi các nơi trú ngụ, bán hải sản chứ không về được cảng cá Mỹ Á. Chúng tôi cũng mong các cấp chính quyền quan tâm nạo vét, thông luồng để tàu thuyền ra vào đảm bảo an toàn".

Tàu thuyền vạn chài Mỹ Á sẵn sàng vươn khơi sau lễ khai chánh. Ảnh: Văn Tánh

Vạn chài Mỹ Á có gần 400 tàu thuyền, lượng hải sản khai thác năm 2024 đạt khoảng 9.000 tấn. Điều tốt đẹp nhất ở làng biển này là tính kỷ luật, cố kết cộng đồng và sự tương trợ lẫn nhau trong làm ăn của ngư dân. Ở đây, cả làng cùng góp tiền đóng tàu, mua lưới tựa như đóng cổ phần. Những con tàu vươn khơi buông lưới, có bao nhiêu bạn thuyền thì chừng ấy là "cổ đông". Trên tàu có người khá giả, nhưng cũng có ngư dân nghèo khó. Người khó khăn được chủ tàu cho mượn tiền góp lưới để cùng nhau mưu sinh. Nhờ đó, mà người Mỹ Á không bao giờ thiếu lao động, bởi con tàu là của chung, mỗi ngư dân có một phần trách nhiệm. Cách làm này cũng lý giải vì sao họ đứng vững trước những cơn bão biển, “bão giá” để năm nào cũng có những vụ mùa bội thu.

Làng chài Mỹ Á tuyệt nhiên không có tàu giã cào. Từ bao đời nay ngư dân luôn giữ nghề lưới vây, lưới cảng. Vừa đánh bắt, vừa bảo vệ biển và giữ gìn cho nguồn hải sản sinh sôi... Ngư dân làng này cũng đi đầu trong việc chấp hành pháp luật. Đặc biệt là tuân thủ nghiêm ngặt những quy định của Đảng, Nhà nước về lĩnh vực khai thác thủy sản, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Niềm vui được mùa biển năm 2024 của ngư dân Mỹ Á. Ảnh: Văn Tánh

Với ngư dân vạn chài Mỹ Á vươn khơi bám biển không chỉ để mưu sinh mà còn là thể hiện ước vọng làm giàu. Lễ khai chánh, là điểm tựa tinh thần giúp ngư dân vững tâm, hiện thực khát vọng của dân làng.

Văn Tánh