Ukraine sẽ hoàn tất đàm phán, ký thỏa thuận khoáng sản với Mỹ vào tuần tới

Mặc dù các điều khoản của thỏa thuận cuối cùng vẫn chưa được hoàn thiện, nhưng Washington đã ra tín hiệu rằng họ hy vọng sẽ được tiếp cận đặc quyền với các nguồn tài nguyên thiên nhiên của Ukraine thông qua việc hoàn trả cho khoản hỗ trợ quân sự của Mỹ dành cho quốc gia Đông Âu này trong 3 năm qua.

Trước đó, vào cuối ngày 17/4, chính phủ Mỹ và chính phủ Ukraine đã ký một bản ghi nhớ, thể hiện ý định hoàn tất thỏa thuận khoáng sản.

Bản ghi nhớ này là một bước tiến tới việc hàn gắn mối quan hệ giữa Kyiv và Washington vốn dường như đang bị đe dọa vào tháng 2, khi cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tại Phòng Bầu dục đã biến thành một cuộc đấu khẩu.

Bà Yulia Svyrydenko, Phó thủ tướng thứ nhất và Bộ trưởng kinh tế của Ukraine. Ảnh: AFP

Theo bản ghi nhớ do chính phủ Ukraine công bố ngày 18/4, mục tiêu của cả hai bên là hoàn tất các cuộc thảo luận về thỏa thuận cuối cùng vào ngày 26/4 và ký kết ngay sau đó.

Bản ghi nhớ cho biết Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal sẽ đến Washington vào đầu tuần tới để gặp Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và cùng nhau trao đổi về thỏa thuận này.

"Chúng tôi vui mừng thông báo về việc ký kết với các đối tác Mỹ của chúng tôi", bà Yulia Svyrydenko, Phó thủ tướng thứ nhất và Bộ trưởng kinh tế của Ukraine, đề cập bản ghi nhớ ngày 17/4.

Bà Svyrydenko cho biết bản ghi nhớ "chứng minh cho công việc chung mang tính xây dựng của các đội ngũ của chúng tôi và ý định hoàn thiện và ký kết một thỏa thuận sẽ có lợi cho cả hai dân tộc".

Bản ghi nhớ mở đường cho một thỏa thuận đối tác kinh tế và thành lập một quỹ đầu tư để tái thiết Ukraine. Tuy nhiên, nó không đưa ra bất kỳ chi tiết nào về các điều khoản của thỏa thuận cuối cùng, bao gồm cả quyền tiếp cận mà Mỹ sẽ có và số tiền doanh thu mà họ có thể đạt được.

Tại Washington, Tổng thống Trump nói với các phóng viên: "Chúng tôi có một thỏa thuận về khoáng sản, tôi đoán là sẽ được ký vào thứ Năm (ngày 24/4 - BTV)".

Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết: "Chúng tôi vẫn đang thảo luận về các chi tiết", đồng thời nói thêm rằng việc ký kết có thể diễn ra vào ngày 25/4.

Nhà Trắng đã không trả lời yêu cầu cung cấp thêm thông tin chi tiết về thời gian và nội dung của thỏa thuận khoáng sản.

Theo nguồn thạo tin của Reuters, một bản dự thảo thỏa thuận khoáng sản đang được thảo luận vào đầu tháng này sẽ trao cho Mỹ quyền tiếp cận đặc quyền đối với các mỏ khoáng sản của Ukraine và yêu cầu Kyiv phải đưa vào một quỹ đầu tư chung toàn bộ thu nhập từ việc khai thác tài nguyên thiên nhiên của các công ty nhà nước và tư nhân ở Ukraine.

Nguồn tin cho biết bản dự thảo thỏa thuận bao gồm các mỏ khoáng sản ở Ukraine và cả cơ sở hạ tầng để vận chuyển khí đốt tự nhiên.

Tuy nhiên, thỏa thuận được đề xuất sẽ không cung cấp bảo đảm an ninh của Mỹ cho Ukraine - một vấn đề ưu tiên hàng đầu của Kyiv.

Ukraine có các mỏ tài nguyên thiên nhiên lớn, bao gồm đất hiếm được đánh giá cao để sử dụng trong sản xuất thiết bị điện tử. Nước này có các mỏ than chì, lithium, titan và urani, cùng với nhiều loại khoáng sản khác.

Con đường dẫn đến một thỏa thuận về khoáng sản giữa Ukraine và Mỹ rất gập ghềnh. Một dự thảo thỏa thuận đã sẵn sàng ký kết vào tháng 2 khi Tổng thống Zelenskiy đến gặp Tổng thống Trump tại Nhà Trắng, nhưng đã bị gác lại sau khi cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo trở nên gay gắt và Washington cũng đã tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine.

Sau đó, Kyiv đã khởi động nỗ lực cứu vãn mối quan hệ và bắt đầu trao đổi với các quan chức Mỹ một lần nữa về hợp tác khoáng sản.

Đông Phong