Ukraine lại cạn tên lửa trước làn sóng tấn công đường không của Liên bang Nga

Hệ thống tên lửa Patriot tại sân bay ở Cologne-Wahn, Đức. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Theo tờ The Kyiv Independent, khi kho tên lửa phòng không cạn kiệt và tương lai viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine ngày càng trở nên bất định, Kiev đang chật vật để bảo vệ bầu trời của mình.

Mối lo ngại ngày càng tăng khi Nga tăng cường các cuộc tấn công đường không trên khắp Ukraine, kết hợp tên lửa đạn đạo và thiết bị bay không người lái để áp đảo hệ thống phòng không. Các thành phố của Ukraine, bao gồm cả thủ đô Kiev, "chắc chắn đang phải đối mặt với tình trạng thiếu tên lửa (phòng không)" - một nguồn tin trong Không quân Ukraine nói với tờ The Kyiv Independent.

Chuyên gia hàng không Ukraine Anatolii Khrapchynskyi cho biết Nga đã thay đổi hoàn toàn chiến thuật của mình với việc nhắm mục tiêu vào miền Trung Ukraine bằng tên lửa đạn đạo, thay vì tên lửa hành trình, như Iskander và các biến thể nâng cấp.

"Đó là một cấp độ đe dọa hoàn toàn khác", ông Khrapchynskyi nói với tờ The Kyiv Independent.

Mặc dù Kiev vẫn là thành phố được bảo vệ tốt nhất ở Ukraine với các hệ thống phòng không phương Tây uy tín nhất, nhưng nguồn viện trợ không chắc chắn của Mỹ và tình trạng thiếu tên lửa phòng không trên toàn thế giới có thể ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ dân thường trên khắp Ukraine, kể cả ở thủ đô.

Trong số các tên lửa phòng không do phương Tây cung cấp có năng lực mạnh nhất đang bảo vệ bầu trời Kiev là hệ thống Patriot do Mỹ sản xuất. Hệ thống này được Washington xác nhận đã được sử dụng để bắn hạ tên lửa siêu vượt âm Kh-47 Kinzhal đầu tiên của Nga vào tháng 5/2023.

Việc triển khai các hệ thống phòng không Patriot đã chứng tỏ là một bước ngoặt đối với Ukraine, nơi không quân trước đây phải dựa vào các phiên bản lỗi thời của Liên Xô để bắn hạ các mục tiêu trên không.

Theo tờ New York Times, Ukraine hiện chỉ có 8 hệ thống Patriot, trong đó có hai hệ thống không còn hoạt động. Tờ báo này cũng đưa tin rằng một hệ thống Patriot bổ sung đang trên đường đến Ukraine từ Israel như một phần của cam kết từ trước.

Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết hồi tháng 4 rằng Ukraine đã sẵn sàng mua thêm các hệ thống phòng không để bảo vệ bầu trời của mình tốt hơn.

Tình trạng thiết bị, và quan trọng nhất là đạn dược, bị hạn chế về số lượng khi vận hành các hệ thống đất đối không di động nhằm chống lại tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình, đã buộc Ukraine phải “tiết kiệm” ngay cả khi Kiev bị tấn công dữ dội.

Để đảm bảo năng lực phòng không, Ukraine cần ít nhất hai hệ thống Patriot cho mỗi thành phố lớn, trong đó có Kiev, Lviv và Dnipro. Còn hiện tại, theo chuyên gia hàng không Kostiantyn Kryvolap, Ukraine đang phải linh hoạt di chuyển 6 hệ thống Patriot còn hoạt động được của mình trên khắp đất nước để bảo vệ bầu trời khỏi tên lửa và thiết bị bay không người lái của Nga.

Ông Kryvolap đánh giá, Ukraine cần ít nhất hai hệ thống Patriot cho mỗi thành phố lớn như Kiev, Lviv và Dnipro, để "ít nhiều đáng tin cậy" bảo vệ mình bằng cách sử dụng hai radar để phát hiện các mối đe dọa trên không.

Quân nhân Ukraine nã pháo tự hành 2S7 Pion tại vùng Donetsk về phía mặt trận Nga, ngày 27/9/2024. Ảnh: Reuters/TTXVN

Trong những lời kêu gọi các đồng minh phương Tây hỗ trợ, Tổng thống Zelensky đã nhiều lần đề nghị được cấp thêm Patriot và đạn dược đi kèm. Hiện tại chi tiết về kho tên lửa còn lại của nước này vẫn chưa được biết, vì Kiev bảo vệ chặt chẽ thông tin mật.

Trong khi đó, tình trạng thiếu tên lửa Patriot vẫn tiếp diễn trên toàn thế giới, vì quá trình sản xuất phức tạp và tốn kém. Ông Kryvolap cho biết nhà sản xuất Lockheed Martin của Mỹ chỉ có thể sản xuất khoảng 500 quả mỗi năm, một số lượng ít đến mức sẽ không đủ với Ukraine dù tất cả chúng được phân bổ cho nước này.

Lockheed Martin đã được chính phủ Mỹ ký hợp đồng để tăng sản lượng tên lửa đánh chặn PAC-3 lên 650 quả mỗi năm vào năm 2027.

Chuyên gia Kryvolap nhấn mạnh rằng cần ít nhất hai tên lửa PAC-3 phóng từ Patriot để đánh chặn một tên lửa đạn đạo với "xác suất cao hơn hoặc thấp hơn".

Trong khi đó, Nga liên tục cố gắng cải tiến tên lửa đạn đạo của mình, đặt ra thêm nhiều thách thức cho Ukraine. "Kẻ thù vẫn đang hiện đại hóa tên lửa đạn đạo", người phát ngôn Không quân Ukraine, Yuriy Ihnat, cho biết hồi tháng 4.

Chuyên gia hàng không Khrapchynskyi chỉ ra rằng tình trạng thiếu hụt vũ khí đánh chặn đã trở nên "nghiêm trọng" vào năm 2024 khi sự chậm trễ trong việc cung cấp viện trợ của phương Tây trùng với việc Nga triển khai chiến thuật mới kết hợp sử dụng thiết bay không người lái Shahed, tên lửa đạn đạo, tên lửa siêu vượt âm Kh-47 Kinzhal và tên lửa hành trình Kh-101 và Kh-555.

Mảnh vỡ còn lại của tên lửa Kh-47M2 Kinzhal của Nga được trưng bày ở Kiev vào 12/5/2023. Ảnh: Global Images/Getty Images

"Chúng tôi đang phải đối mặt với tình trạng thiếu vũ khí đánh chặn, phạm vi phủ sóng hạn chế và không có hệ thống nào có thể trụ vững lâu dài nếu không được tiếp tế liên tục", ông Khrapchynskyi nói với tờ The Kyiv Independent, đồng thời nhấn mạnh rằng Ukraine sẽ cần ít nhất 8 hoặc 9 khẩu đội Patriot, trong đó có ít nhất 3 khẩu đội dành riêng cho Kiev.

"Nhưng ngay cả hệ thống tốt nhất cũng chỉ là một nền tảng. Nếu không có tên lửa, nó chỉ là đèn nhấp nháy", ông nói thêm.

Theo chuyên gia này, số lượng lớn các cuộc tấn công của Nga bằng tên lửa đạn đạo, vốn "phức tạp, nhanh và thường được nâng cấp", đã đẩy Ukraine lâm vào tình thế ngày càng khó khăn, đặc biệt là khi vẫn còn nguy cơ Mỹ có thể cắt đứt viện trợ quân sự một lần nữa.

Năng lực phòng không của Ukraine sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên nếu Washington lại rút viện trợ quân sự, và điều này có thể xảy ra "trong vài tuần", theo John Hardie, phó giám đốc Chương trình Nga tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ có trụ sở tại Washington, nói.

Ông Hardie cho biết, việc bảo vệ các thành phố khỏi tên lửa đạn đạo của Nga mà không có tên lửa đánh chặn Patriot sẽ "thực sự khó khăn", đặc biệt là khi số lượng tên lửa tấn công ngày càng nhiều.

Tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn nếu Nga tiến hành một chiến dịch tên lửa kéo dài và liên tục vào Kiev, với 10-30 tên lửa mỗi ngày trong vài tuần ở khoảng cách ngắn, đặc biệt là từ các khu vực ở phía Bắc, tỉnh Bryansk hoặc Belarus - theo nhà phân tích quân sự người Ba Lan Konrad Myzyka, giám đốc công ty tư vấn quân sự Rochan có trụ sở tại Ba Lan.

Ông Myzyka dự đoán tỷ lệ đánh chặn tên lửa đạn đạo của Kiev sẽ giảm nếu Nga có thể làm suy yếu hệ thống phòng không của Ukraine.

Thu Hằng/Báo Tin tức và Dân tộc