UBTVQH xem xét báo cáo của Chính phủ về công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024

Toàn cảnh phiên họp

Siết chặt kỷ luật tài chính, kiểm soát chặt chẽ bội chi

Trình bày báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, năm 2024, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống lãng phí của Chính phủ; ban hành Quyết định số 1764/QĐ-TTg ngày 31/12/2023 về Chương trình tổng thể của Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024 và nhiều chỉ thị, công điện; nhằm thực hiện đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả, thực chất các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong các lĩnh vực, góp phần huy động, phân bổ, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để tạo nguồn cải cách tiền lượng, đảm bảo giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm cân đối lớn của nền kinh tế; tạo chuyển biến thực chất hơn trong nhận thức và hành động của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và nhân dân về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình

Mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương triển khai, thực hiện quyết liệt, hiệu quả quy định của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ và các nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong Chương trình tổng thể của Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí đã có nhiều chuyển biến và đạt được kết quả quan trọng, tích cực trên các lĩnh vực góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội (đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu chủ yếu phát triển kinh tế xã hội đã đề ra); tạo nền tảng, tạo đà, khí thế mới, tâm thế mới, tạo hi vọng, tạo động lực mạnh mẽ để đất nước ta bước vào năm 2025 với niềm tin hoàn thành và đạt kết quả cao nhất các nhiệm vụ, chỉ tiêu của cả giai đoạn 2020 - 2025, hướng tới kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh nêu rõ, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024 tiếp tục có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được thì vẫn còn những tồn tại, hạn chế, lãng phí như: Tình trạng xin rút, xin lùi khỏi Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh vẫn diễn ra, một số Bộ, ngành chưa thực hiện đúng kế hoạch lập pháp, chậm đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội, chậm gửi cho các cơ quan thẩm tra; Công tác dự báo kết quả thu NSNN năm 2024 phục vụ việc lập dự toán NSNN năm 2025 và nhiều năm gần đây chưa thực sự sát thực tiễn; Còn tồn tại tình trạng một số Bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp chưa quan tâm, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thực hiện sắp xếp lại, xử lý nhà, đất.

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh trình bày báo cáo thẩm tra

Bên cạnh đó, việc xây dựng, vận hành cơ sở dữ liệu đất đai không đạt tiến độ, chưa đáp ứng được yêu cầu. Tình trạng lãng phí, vi phạm trong quản lý, sử dụng tài nguyên đất: đất đai của các dự án chậm đưa vào sử dụng; đất của các nông, lâm trường để hoang hóa sau thanh tra, kiểm tra, kiểm toán… còn diễn ra ở nhiều nơi. Tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc, chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, không rõ trách nhiệm; việc sắp xếp, kiện toàn tinh gọn bộ máy, giảm đầu mối, giảm cấp trung gian còn một số bất cập, đang được xem xét, giải quyết rất quyết liệt.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị tiếp tục siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài chính, thực hiện tốt chính sách tài khóa, kiểm soát chặt chẽ bội chi; có giải pháp hữu hiệu để khắc phục những tồn tại, hạn chế trong triển khai các Chương trình Mục tiêu Quốc gia và đầu tư công; quyết liệt tổ chức triển khai, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, bảo đảm chất lượng, tiến độ theo yêu cầu tại các Nghị quyết của Quốc hội.

Rà soát dự án chậm triển khai, tháo gỡ bất cập cơ chế

Thảo luận về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phản ánh, tình hình sắp xếp, xử lý nhà đất còn diễn ra chậm trễ, công tác xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai chưa đạt tiến độ đề ra. Tình trạng lãng phí, vi phạm trong quản lý tài nguyên đất, đặc biệt là tại các dự án chậm triển khai, vẫn còn tồn tại. Đối với đất đai thuộc các nông, lâm trường, mặc dù đã có các hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, nhưng số lượng tồn đọng vẫn rất lớn.

Về tổ chức bộ máy, việc sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước và đổi mới hoạt động của các công ty nông, lâm trường còn chậm tiến độ. Công tác quy hoạch rừng chưa được điều chỉnh một cách quyết liệt và hợp lý, dẫn đến tình trạng quản lý thiếu diện tích rừng lớn, gây ra sự kém hiệu quả và lãng phí trong quản lý các doanh nghiệp, công ty nông, lâm trường.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phát biểu

Từ những vấn đề nêu trên, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, các giải pháp nêu trong báo cáo cần mang tính đột phá để giải quyết triệt để các hạn chế đã được chỉ ra. Báo cáo trình Quốc hội cần tập trung làm rõ các vấn đề này để đảm bảo tính toàn diện và cung cấp đầy đủ thông tin cho các đại biểu Quốc hội.

Tham gia ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, một số quỹ tài chính nhà nước không đạt hiệu quả cao, không còn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội, dẫn tới lãng phí nguồn lực. Mặc dù tỷ lệ hộ nghèo đã giảm nhưng ở một số vùng, kết quả đạt được trong việc giảm nghèo bền vững còn thấp. Tiếp theo, tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công vẫn tồn tại, một số bộ ngành, địa phương vẫn gặp khó khăn trong giải ngân vốn đầu tư công, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các dự án quan trọng.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, cần rà soát tất cả các dự án chậm triển khai, tháo gỡ những bất cập của cơ chế, chính sách để những dự án được triển khai trong thực tiễn cũng là một cách khơi thông nguồn lực, chống lãng phí. Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị rà soát các tài sản công sử dụng không hiệu quả, đặc biệt ở các địa phương. Trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy của cả hệ thống chính trị, việc quản lý tài chính, tài sản phải đảm bảo không thất thoát, lãng phí, không tiêu cực. Nguồn lực tài chính, tài sản cần được đưa vào sử dụng hiệu quả.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024 đã có nhiều chuyển biến và đạt được kết quả quan trọng, tích cực trên các lĩnh vực góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; các tồn tại, bất cập, hạn chế các năm trước dần được khắc phục; Ý thức trách nhiệm về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được nâng lên một bước. Tuy nhiên, qua Báo cáo của Chính phủ, báo cáo thẩm tra và ý kiến của Thường vụ cho thấy vẫn còn những bất cập, hạn chế. Ủy ban Thường vụ đề nghị Chính phủ làm rõ hơn các nguyên nhân gắn với các nội dung của Nghị quyết giám sát chuyên đề về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của Quốc hội trong năm 2023. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất với các nhiệm vụ, giải pháp năm 2024 Chính phủ đã nêu trong báo cáo và Ủy ban Kinh tế và Tài chính đã nhấn mạnh thêm trong báo cáo thẩm tra.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các cơ quan thẩm tra, ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để bổ sung, hoàn thiện báo cáo gửi Quốc hội và cơ quan thẩm tra, Ủy ban Kinh tế - Tài chính tiến hành thẩm tra chính thức để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV.

Trân trọng giới thiệu một số hình ảnh:

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày báo cáo

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh phát biểu

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải phát biểu

Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Trần Minh Khương phát biểu

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận.

Hồ Hương - Phạm Thắng