Tự xoay xở khi ông bà từ chối gánh nặng 'trẻ nuôi con, già chăm cháu'

Nhiều gia đình tự chăm sóc, nuôi dạy con cái mà không nhờ cậy ông bà. Ảnh minh họa: Duy Hiệu.

Vợ chồng chị Nguyễn Hằng (38 tuổi) sống ở quận Hoàng Mai, Hà Nội cùng 2 con nhỏ. Bố mẹ đã ngoài 70 tuổi, sức khỏe yếu nên chị không nỡ để họ vất vả, già cả vẫn phải chăm cháu thay con.

"Mỗi tháng, ông bà cho vợ chồng tôi 5 triệu đồng để thêm thắt phần nuôi con. Ngày trước, có lần tôi ngỏ ý nhờ mẹ giúp trông cháu nhưng bà lắc đầu vì muốn an hưởng tuổi già, cũng sợ dễ phát sinh mâu thuẫn vì khác biệt thế hệ", người mẹ trẻ chia sẻ với Tri Thức - Znews.

Với lựa chọn tự chăm con, chị Hằng thoải mái áp dụng các phương pháp nuôi dạy trẻ hiện đại như ăn dặm kiểu Nhật, Montessori… mà không sợ bị ông bà can thiệp. "Tôi cũng muốn con học cách tự lập từ sớm và không hở ra là phải dùng thuốc kháng sinh nhiều như thời trước", chị bộc bạch.

Tương tự vợ chồng chị Hằng, nhiều gia đình trẻ cũng chọn tự chủ nuôi dạy con cái, không phụ thuộc vào ông bà. Tuy nhiên, họ cũng phải đối mặt với không ít thử thách trong việc cân bằng công việc và chăm sóc con cái.

Nuôi dạy con theo ý mình

Ngay từ lúc mang bầu và sinh con, chị Lê Hạnh (33 tuổi, sống tại Hà Nội) cũng quyết định không nhờ ông bà trông cháu. Chị cho rằng khi sống cùng ông bà, các con thường được làm theo ý muốn quá dễ dàng.

Chị Hạnh lấy ví dụ như khi cháu khóc, ông bà vội vã bế lên ngay, thích là được xem tivi bất kể thời gian nào trong ngày, ỉ lại từ ăn uống, học bài đến vệ sinh cá nhân. Những lần cháu không chịu ăn, ông bà tìm cách dỗ dành, không bao giờ để con tự giác ăn hết bữa.

Ngược lại, khi sống cùng bố mẹ, các con học cách tự ăn cơm, dọn dẹp sau bữa ăn, sắp xếp đồ chơi vào đúng chỗ, hoàn thành bài tập không cần nhắc nhở.

Hai con của chị Lê Hạnh được rèn tính tự lập từ nhỏ.

"Con gái 7 tuổi của tôi chủ động làm bài tập về nhà, dành 20 phút xem tivi theo đúng chương trình mẹ cài đặt, dọn dẹp bàn học và giường ngủ, vệ sinh cá nhân. Đó là những điều ông bà thường xót cháu, cho là quá bé để làm”, chị Hạnh chia sẻ.

Thinh thoảng, gia đình nhỏ cùng nhau đi du lịch, xem phim mà không phải nghĩ đến việc ông bà sẽ lo lắng về chi tiêu hay góp ý tiết kiệm.

Dù quay cuồng với công việc ở công ty và luôn thấy mình "3 đầu 6 tay" vẫn không lo hết chuyện nhà cửa, chị Hạnh vẫn thấy vui khi là người đồng hành cùng con trong từng bước trưởng thành.

Giống như chị Hạnh, chị Trần Hiền (31 tuổi, sống tại Nha Trang) cũng không nhờ sự giúp đỡ vì ông bà ở xa. "Không sống chung với ông bà, tôi không phải giải thích hay thương lượng với họ về cách nuôi dạy con", chị chia sẻ.

Chị Hiền cho biết vợ chồng chị tự chủ tài chính, dành 50% thu nhập cho con học trường tư. Hai vợ chồng trao đổi và đưa ra quyết định mọi vấn đề, chỉ gọi điện thông báo cho ông bà, tránh sự can thiệp quá sâu vào cuộc sống.

Ngoài học trên lớp, chị Hiền đầu tư cho con học thêm tiếng Anh, năng khiếu, đưa con đi du lịch trải nghiệm. Những quyết định này có thể khiến thế hệ trước khó đồng ý, nhưng giờ đây, chị hoàn toàn thoải mái trong việc lựa chọn phương pháp phù hợp cho con.

Không muốn "trẻ nuôi con, già chăm cháu"

Theo Viện Dân số sức khỏe và Gia đình, năm 2020, 19% số người cao tuổi được khảo sát sống riêng hai vợ chồng, 8,6% ở một mình, trong đó hơn một nửa ở gần con cái như sống cùng phường, cùng xã để tiện đi lại, chăm sóc. Trong một nghiên cứu khác của Viện nghiên cứu Gia đình và Giới, tỷ lệ người cao tuổi sống cùng con cái từ gần 80% năm 1992 giảm xuống 28% vào năm 2017.

Chia sẻ về việc từ chối giúp con trông cháu, bà Chuyền, mẹ ruột chị Nguyễn Hằng, bày tỏ việc chăm sóc trẻ nhỏ đòi hỏi rất nhiều năng lượng và sức khỏe. "Tôi tuổi đã cao, không còn đủ sức để theo kịp nữa", người phụ nữ ngoài 70 tuổi bộc bạch.

Sau những năm tháng vất vả nuôi dậy các con nên người, giờ đây, bà Chuyền chỉ muốn có thời gian nghỉ ngơi, làm điều mình thích và không muốn bị ràng buộc vào lịch trình cố định. Hơn nữa, bà cũng lo ngại việc chăm cháu dễ gây mâu thuẫn với các con về phương pháp nuôi dạy hiện đại.

"Tôi không muốn can thiệp vào cách nuôi dạy trẻ của các con vì chúng tự có phương pháp riêng. Việc phải chăm sóc cháu lâu dài cũng có thể làm xáo trộn thói quen và cuộc sống riêng tư của vợ chồng tôi", bà chia sẻ.

Nhiều người lớn tuổi không muốn trông cháu khi về già vì lý do sức khỏe hay không muốn can thiệp chuyện nuôi dạy trẻ của con cái. Ảnh minh họa: Nhật Sinh.

Ông Lưu (62 tuổi) và bà Dung (58 tuổi), bố mẹ đẻ của chị Lê Hạnh, lại có tâm tư khác về việc chăm cháu. Ban đầu, ông bà ngỏ ý sẵn lòng giúp đỡ, nhưng khi các con từ chối, hai người hiểu và tôn trọng quyết định đó.

Dù vậy, khi nghĩ đến những áp lực mà các con phải đối mặt khi sống tự chủ, ông bà vẫn không khỏi lo lắng. "Muốn giúp các con đến đâu, vợ chồng tôi cũng hiểu việc chăm cháu lâu dài sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống riêng, khiến các con cảm thấy bị ràng buộc.

"Tôi không muốn làm gánh nặng cho các con", bà Dung thừa nhận.

Trong khi đó, bà Hoài (75 tuổi), mẹ ruột chị Trần Hiền, rất thương cháu, nhưng với công việc và các dự định riêng, vợ chồng bà không muốn phải chịu áp lực từ việc chăm cháu liên tục.

"Giới trẻ ngày nay quan điểm khác thời xưa, có những vấn đề các con theo khoa học, một số phương pháp của thế hệ tôi không còn phù hợp. Tôi cũng lo mình yêu chiều làm các cháu trở nên phụ thuộc và không tự lập", bà bày tỏ.

Xoay xở với áp lực

Lựa chọn tự chăm sóc con cái mang lại sự tự do và linh hoạt cho các gia đình, nhưng cũng đi kèm những thách thức.

Chị Hằng chia sẻ có thời điểm, tìm người giúp việc trở thành cuộc chiến kéo dài vài tháng trời. "Tôi sẵn sàng trả mức lương cao 7 triệu/tháng, bao ăn ở, nhưng chỉ được 1-2 tuần là thấy có vấn đề, đổi đi đổi lại 2-3 lần mà không tìm được người ưng ý", chị giãi bày.

Khi con ốm, vợ chồng chị Hằng phải thay phiên nhau nghỉ làm, thức trắng đêm chăm sóc, đưa con đi viện. Những hôm con đi học về sớm hơn giờ bố mẹ tan làm, chị hoặc ông xã phải sắp xếp công việc để kịp thời đưa đón.

"Nhiều hôm có việc đột xuất, tôi buộc phải để con ở lại lớp trông muộn, chấp nhận đóng thêm một khoản tiền", chị Hằng tâm sự. Chưa kể, những công việc nhà như nấu ăn, dọn dẹp, hướng dẫn con học bài... anh chị đều phải bàn tính nhau tự lo liệu.

Con trai chị Nguyễn Hằng được mẹ nuôi dạy theo nhiều phương pháp hiện đại.

Tương tự, chị Hạnh cũng đối mặt với nhiều thử thách. Mỗi ngày, chị dậy từ sáng sớm chuẩn bị bữa sáng cho cả gia đình, rồi vội vàng đưa con đi học, tất tả đi làm. Buổi chiều, sau khi đón con, người mẹ tranh thủ đi chợ, nấu nướng vì chồng chị thường về muộn. Sau bữa tối, chị lại luôn tay dọn dẹp, giặt giũ và tắm rửa cho các con.

"Khi mọi việc xong xuôi cũng là lúc đồng hồ điểm 22h", chị chia sẻ.

Trong khi đó, chị Hiền cũng phải tìm đến sự hỗ trợ của bảo mẫu. Tuy nhiên, mỗi lần phải giao con cho người giúp việc, chị lại cảm thấy bất an.

"Khó ai thay thế được tình yêu thương và sự quan tâm của ông bà dành cho cháu", chị chia sẻ.

Chị Hiền nhớ có lần, vì phải đi công tác, chị đành nhờ bảo mẫu chăm con trong vài ngày. Lo lắng về sự an toàn của con, thi thoảng chị lại kiểm tra camera.

“Mỗi lần đi công tác về, tôi lại hỏi thăm con xem có bị mắng hay bị đánh không”, chị bộc bạch.

Gạt đi những khó khăn, theo chị Hằng, để duy trì sự độc lập trong việc nuôi dạy con cái mà không nhờ ông bà hỗ trợ, gia đình chị luôn phải đảm bảo ổn định về kinh tế. Với thu nhập 25 triệu đồng/tháng của cả hai vợ chồng, các chi phí sinh hoạt và học phí cho hai con học trường mẫu giáo công lập vẫn nằm trong khả năng chi trả.

"Tôi cố gắng không chạy theo xu hướng. Đồ cho con chỉ mua khi thực sự cần, không mua hàng hiệu, không 'làm màu'. Quan điểm của tôi là đúng - đủ - phù hợp", chị Hằng nói. Cách sống đơn giản và tiết kiệm này giúp gia đình chị giảm thiểu áp lực chi tiêu và tập trung vào giáo dục con cái.

Chị Trần Hiền học được cách quản lý thời gian hiệu quả khi tự mình chăm lo cho con cái.

Cũng chia sẻ quan điểm tương tự, chị Hạnh cho biết thu nhập hai vợ chồng ổn định, 20 triệu/tháng, giúp chị có thể tự lo liệu việc chăm sóc con mà không gặp khó khăn lớn. Việc thiết lập thói quen sinh hoạt rõ ràng giúp giảm bớt căng thẳng cho cả gia đình và đảm bảo thời gian dành cho con cái.

Chị Hạnh thừa nhận việc chăm sóc con đòi hỏi rất nhiều thời gian và năng lượng, nhưng mang lại niềm vui mỗi ngày. Không có sự hỗ trợ từ ông bà, nhưng chính việc chủ động này tạo ra mối liên kết chặt chẽ giữa cha mẹ và con cái.

"Khó khăn lúc nào cũng có, nhưng khi đã quen với việc chăm sóc con, đó lại là niềm vui", chị chia sẻ.

Còn với chị Hiền, việc tự chăm sóc con giúp chị phát triển khả năng quản lý thời gian hiệu quả, đồng thời duy trì công việc cá nhân. Gia đình chị đã quen với việc phân chia nhiệm vụ cho từng người.

Trong tuần, sau khi đi làm về, chị Hiền đón con và lo nấu nướng. Con trai chị được dạy tự tắm rửa. Chồng đảm nhận dạy con học. Khi con ốm, hai vợ chồng thay nhau nghỉ làm để chăm sóc.

"Cuối tháng, cả gia đình về quê, con vẫn có cơ hội gần gũi và tạo dựng kỷ niệm đáng nhớ với ông bà", chị nói.

An Chi

Ảnh: NVCC