Từ thiện trong dòng chảy văn hóa - xã hội Việt Nam

Từ xưa đến nay, từ thiện vẫn luôn là vấn đề được quan tâm, thu hút sự tranh luận của cộng đồng và thường xuyên trở thành chủ điểm trên các diễn đàn xã hội. Tuy nhiên, cho đến nay số lượng các nghiên cứu về từ thiện được công bố vẫn còn hạn chế.

Hoạt động từ thiện ngày nay không chỉ được thực hiện dựa trên kinh nghiệm hay đơn thuần xuất phát từ lòng trắc ẩn. Song song đó, để đạt được hiệu quả, hoạt động từ thiện cần được thiết kế và triển khai trên nền tảng cơ sở khoa học vững chắc.

Từ năm 2022, Quỹ Khởi Sự Từ Tâm phối hợp cùng Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam tiến hành nghiên cứu về từ thiện trên diện rộng ở 4 tỉnh thành Việt Nam bao gồm: Hà Nội, Quảng Bình, TP.HCM và An Giang. Đây là cơ sở cho những thảo luận học thuật quan trọng về từ thiện trong bối cảnh của Việt Nam cũng như trong các bối cảnh văn hóa - xã hội đặc thù.

Sách Từ thiện trong dòng chảy văn hóa xã hội từ truyền thống đến hiện đại. Ảnh: KSTT.

Sau 2 năm biên tập, đầu tháng 12 vừa qua Quỹ Khởi Sự Từ Tâm phối hợp cùng Khai Minh Book và Nhà xuất bản Khoa học xã hội ra mắt sách Từ thiện trong dòng chảy văn hóa xã hội từ truyền thống đến hiện đại - bàn luận một cách đa chiều về từ thiện tại Việt Nam.

Quyển sách tập trung phân tích hoạt động từ thiện từ nhiều góc nhìn giữa các vùng văn hóa, các bối cảnh xã hội khác nhau với những đặc thù trải dài từ Bắc đến Nam. Bên cạnh đó, ấn phẩm còn thể hiện tiếng nói của nhiều thế hệ, phản ánh sự dịch chuyển sống động về định nghĩa và xu hướng hoạt động từ thiện tại Việt Nam. Ở phạm vi rộng hơn, với những mô tả về bối cảnh thực hiện từ thiện hiện nay, độc giả còn thấy được sự đa dạng trong các mô thức ứng xử của cư dân Việt Nam.

Việt Nam được xem là khu vực có lịch sử từ thiện đa dạng và phong phú xuất phát từ bối cảnh văn hóa - xã hội đặc thù. Vì vậy, những dữ liệu đề cập trong quyển sách là nguồn tài liệu thực tiễn quý giá cho các tổ chức từ thiện, doanh nghiệp quan tâm đến trách nhiệm xã hội (CSR) và là nguồn cảm hứng cho bất kỳ ai mong muốn góp phần phát triển cộng đồng. Cụ thể, sách giúp người đọc nhận diện và phát triển các nguồn lực nội tại trong lĩnh vực từ thiện, hiểu hơn về vai trò của mình trong dòng quà tặng từ thiện, để các hoạt động từ thiện trong tương lai được thực hiện một cách hiệu quả.

GS.TS Lương Văn Hy - Giáo sư Nhân học trường đại học Toronto, Canada - đánh giá Từ thiện trong dòng chảy văn hóa xã hội từ truyền thống đến hiện đại là công trình có đóng góp quan trọng từ góc độ học thuật lẫn thực tiễn về hoạt động từ thiện trong bối cảnh hiện ở Việt Nam. Cuốn sách cung cấp một cách nhìn rộng hơn, so sánh thể chế và văn hóa, tôn giáo ở ba vùng miền của Việt Nam.

Bên cạnh góp phần lan tỏa, phát triển tri thức về lĩnh vực từ thiện, mỗi quyển sách phát hành cũng đóng góp cho các hoạt động hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tại Việt Nam thông qua các dự án phát triển cộng đồng đang được vận hành bởi Quỹ Khởi Sự Từ Tâm như Cùng Làm Cha Mẹ, Sóng Chữa Lành, Chấp Cánh Vươn Xa (Rise Up).

Hơn mười lăm năm gắn với các hoạt động từ thiện hỗ trợ khẩn cấp, Quỹ Khởi Sự Từ Tâm xác định nghiên cứu khoa học là một trong ba trụ cột chính trong cách tiếp cận của quỹ bên cạnh việc triển khai các dự án phát triển cộng đồng. Nói cách khác, từ thiện không chỉ là hoạt động trao tặng quà trực tiếp, mà còn là việc cung cấp, lan tỏa tri thức trong cộng đồng.

Phong Khang