Truy quét sữa, thuốc giả: 'Thanh tra đi đến đâu hàng hóa được giấu hết, rất khó bắt quả tang'

Nội dung trên được đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn TP.HCM) nêu tại buổi thảo luận hội trường về dự Luật Thanh tra sửa đổi, diễn ra sáng 22/5.

Nêu quan điểm về thanh tra hai cấp (Thanh tra Chính phủ và thanh tra cấp tỉnh, thành), bà Lan cho rằng, trong bối cảnh sắp xếp bộ máy, thanh tra hai cấp sẽ có tình trạng "sếp nhiều hơn, lính ít đi". Từ đó cũng đặt ra những khó khăn, đặc biệt đối với thanh tra chuyên ngành khi lực lượng thanh tra tại quận, huyện hầu như chưa có những lực lượng chuyên ngành mà chủ yếu chỉ trông cậy vào thanh tra liên ngành.

Bà Lan cũng phần nào yên tâm khi thấy trong dự luật lần này đã có những điều khoản quy định về kiểm tra, thanh tra chuyên ngành; trách nhiệm của thủ trưởng trong việc triển khai, tổ chức kiểm tra chuyên ngành; các sở cũng phải bảo đảm về kiểm tra chuyên ngành...

Đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan.

Cạnh đó, đại biểu còn băn khoăn dự luật chủ yếu tập trung xây dựng việc phòng chống lạm quyền, tiêu cực của thanh tra, trong khi quyền hạn, sức mạnh để thanh tra hoạt động hiệu quả hơn thì chưa có biện pháp. "Trong xây dựng luật, thanh tra bị trói tay, trói chân rất nhiều. Tôi đơn cử việc tại sao không có quy định thoáng hơn để thanh tra đột xuất nhiều hơn thanh tra kế hoạch", đại biểu cho hay.

Theo bà Lan, thanh tra kế hoạch hầu như không có hiệu quả khi danh sách phải công khai, thống nhất từ đầu năm và có sự phê duyệt của cấp trên. Sau đó, trước khi đi thanh tra phải có thông báo cho đơn vị được thanh tra.

"Điều này rõ ràng hạn chế nhiều yếu tố bất ngờ. Như trước vấn đề sữa giả, thuốc giả, thực phẩm chức năng giả được Thủ tướng chỉ đạo mở đợt cao điểm truy quét, thì lực lượng thanh tra đi đến đâu là hàng hóa giấu hết… Rất khó bắt quả tang khi làm việc gì có kế hoạch và rầm rộ thông tin", đại biểu nêu thực tế.

Bên cạnh đó, bà cho hay còn có trường hợp các đơn vị, cá nhân sau khi bị "chốt" biên bản vi phạm và xử lý vi phạm hành chính thì không tuân thủ, không nộp phạt và chỉ cần dẹp cơ sở cũ, mở cơ sở mới. Vấn đề này đại biểu cho rằng chưa có chế tài nào xử lý và đề nghị cần tập trung thảo luận, sửa đổi để khắc phục.

Giải trình các ý kiến góp ý của ĐBQH, Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho hay, theo dự luật, hệ thống cơ quan thanh tra tới đây gồm 2 cấp: Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh. Đồng thời tổ chức một số cơ quan thanh tra có tính đặc thù, như cơ quan thanh tra trong Quân đội Nhân dân, Công an Nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam…

Với một số ý kiến của ĐBQH lo lắng xử lý chồng chéo giữa thanh tra với kiểm tra chuyên ngành, ông Phong cho hay dự luật có những quy định nhằm xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra với Kiểm toán Nhà nước.

Trong đó quy định rõ khi tiến hành hoạt động thanh tra, Kiểm toán Nhà nước, nếu phát hiện chồng chéo, trùng lặp, cơ quan thanh tra phối hợp với cơ quan Kiểm toán Nhà nước để xử lý, bảo đảm một nội dung hoạt động của tổ chức, cá nhân chỉ là đối tượng của một cơ quan thanh tra hoặc cơ quan Kiểm toán Nhà nước.

"Tiếp thu ý kiến đại biểu, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tham mưu Chính phủ ban hành nghị định, trong đó có quy định về việc xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra với hoạt động giám sát, kiểm tra chuyên ngành", Tổng Thanh tra nêu.

Hà Cường