Tổng tiến công hàng lậu, hàng giả: Không vùng cấm, không ngoại lệ

Nhiều vụ việc vi phạm lớn được phát hiện, xử lý nghiêm

5 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng cả nước đã kiểm tra, khui ra hàng loạt vụ việc vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng lậu khiến người tiêu dùng cả nước không khỏi bàng hoàng, bức xúc.

Vụ việc xảy ra tại Bộ Y tế là ví dụ điển hình. Khi một tổ chức tội phạm với 10 công ty sản xuất, phân phối ra thị trường hàng ngàn tấn thực phẩm chức năng “chăm sóc sức khỏe" độc hại hoặc không có tác dụng nhưng gần 10 năm sau mới bị phát hiện. “Cháy nhà ra mặt chuột”, sau khi cơ quan bảo vệ pháp luật vào cuộc, đã lộ ra mảng rất tối của vụ án này.

Chính cựu lãnh đạo và cán bộ, công chức ở Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế đã tiếp tay cho các đối tượng thực hiện hành vi vi phạm. Ngày 13/5/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, lệnh khám xét đối với: Nguyễn Thanh Phong, cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm cùng 4 bị can khác về tội Nhận hối lộ quy định tại Điều 354 Bộ luật Hình sự. Trong đó, bắt bị can để tạm giam đối với 4 bị can, áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với 1 bị can.

Không chỉ trong lĩnh vực y tế, mới đây, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã ban hành cáo trạng truy tố cựu Chi cục trưởng Hải quan cảng 2 (Hải Phòng) Nguyễn Thị Thu Hiền cùng các cán bộ dưới quyền trong vụ án Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, nhận hối lộ, đưa hối lộ và buôn lậu. Theo cáo trạng, từ tháng 12/2020 đến khi bị phát hiện, nhóm cán bộ Hải quan này đã nhận tiền và bảo kê cho Công ty Tài Lộc thông quan 13.376 container hàng buôn lậu trị giá hơn 1.800 tỷ đồng, thu lợi bất chính 210 tỷ đồng.

Đây chỉ là hai trong số hàng chục ngàn vụ việc mà lực lượng chức năng kiểm tra, phát hiện trong 5 tháng đầu năm 2025. Cũng như nhiều quốc gia khác, sản xuất, kinh doanh hàng giả, buôn lậu là căn bệnh trầm kha với hậu quả, tác hại to lớn, làm suy yếu các ngành công nghiệp, sản xuất; giảm nguồn thu ngân sách, ảnh hưởng tới chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, từng bước “gặm nhấm” niềm tin của người dân vào pháp luật.

Chống buôn lậu, gian lận thương mại cần sự chung sức, đồng lòng của các bộ, ban, ngành chức năng và địa phương. Nhưng cuộc chiến này sẽ không hiệu quả nếu lực lượng gìn giữ, “gác cổng” cho thị trường, cho đất nước thiếu trách nhiệm, không sát sao.

Vụ việc xảy ra tại Hải quan cảng 2 Hải Phòng hay Bộ Y tế không chỉ là một vụ buôn lậu, tiếp tay cho sai phạm mà còn là biểu hiện của tham nhũng có tổ chức; bảo vệ pháp luật nhưng lại vi phạm luật.

Quyết liệt từ Chính phủ

Trong cuộc họp về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đầu năm 2025 và phương hướng nhiệm vụ diễn ra hôm 14/5 vừa qua do Thủ tướng Chính phủ chủ trì, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh các vụ án về hàng giả, buôn lậu phát hiện thời gian gần đây là vấn đề lớn, nghiêm trọng và thẳng thắn cho rằng do có sự buông lỏng của một số cơ quan và một số địa phương liên quan.

Người đứng đầu Chính phủ đã nêu vấn đề: Các cơ quan, địa phương liên quan đã buông lỏng công tác quản lý thời gian qua. Vậy trách nhiệm thuộc về ai và cần phải có người chịu trách nhiệm việc này? Thủ tướng nói rõ ràng: chúng ta đã buông lỏng quản lý, do đó phải tìm ra nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan chức năng, phải có tập thể, cá nhân chịu trách nhiệm...

Thủ tướng chủ trì cuộc họp về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đầu năm 2025 và phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Kịp thời ngăn chặn các vụ việc sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15/5/2025, mở đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi các hành vi vi phạm này trên toàn quốc từ ngày 15/5 đến 15/6/2025. Tiếp đó, ngày 17/5/2025, Chỉ thị số 13/CT-TTg được ban hành, nhấn mạnh quyết tâm của Chính phủ trong việc tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới.

Có thể nói, những chỉ đạo của Thủ tướng đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong việc đấu tranh, ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Không những thế, khoảng trống trong đấu tranh phòng, chống hàng giả, buôn lậu, gian lận thương mại, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng như thiếu tính thực tiễn trong Luật đã được chỉ đạo bổ sung, hoàn thiện. Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và lực lượng chức năng tăng cường phối hợp, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm, không để xảy ra tình trạng “vùng cấm”, “ngoại lệ” trong công tác này.

Đáng lưu ý, Thủ tướng Chính phủ không chỉ yêu cầu xử lý mạnh tay mà còn đích thân phát động phong trào thi đua toàn quốc, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng địa phương, từng bộ, ngành. Cùng đó, Tổ công tác được thành lập theo Quyết định 950/QĐ-TTg ngày 17/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ, do Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn - Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia làm Tổ trưởng.
Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia là cơ quan thường trực của Tổ công tác sẽ xuống tận nơi, đôn đốc và xử lý trách nhiệm nếu địa phương để xảy ra tình trạng buông lỏng quản lý trong cuộc chiến phòng, chống hàng giả.

Hành động ở địa phương

Ông Trần Hữu Linh - Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương cho biết, với mục tiêu triển khai hiệu quả, kịp thời các chỉ đạo của Chính phủ, Cục đã ban Kế hoạch số 01/KH-TTTN ngày 17/5/2025 về cao điểm giám sát, kiểm tra, xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Trọng tâm của Kế hoạch số 01/KH-TTTN là bám sát diễn biến thị trường, chủ động rà soát các mặt hàng có nguy cơ bị lợi dụng để đầu cơ, buôn lậu như thuốc, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, xăng dầu, đường, thuốc lá, phân bón... Đặc biệt, các hành vi kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội sẽ bị kiểm tra, xử lý nghiêm minh.

Cục trưởng Trần Hữu Linh cũng khẳng định, sẽ kiên quyết xử lý nghiêm tập thể, cá nhân bao che, tiếp tay cho hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ trong tình hình mới.

Lực lượng Quản lý thị trường kiểm tra các cơ sở kinh doanh thời trang trên các tuyến phố du lịch trong trung tâm thành phố Đà Nẵng và tạm giữ nhiều sản phẩm hàng hóa có dấu hiệu vi phạm

Quyết liệt được thể hiện rõ thông qua hành động cụ thể, ngày 20/5, dưới sự giám sát của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, các tổ công tác thuộc Chi cục Quản lý thị trường thành phố Đà Nẵng kiểm tra nhiều cửa hàng thời trang có dấu hiệu vi phạm tại những tuyến phố du lịch trong trung tâm thành phố.

Kết quả kiểm tra, lực lượng đã tạm giữ gần 2.000 sản phẩm gồm túi xách, ví, quần áo, phụ kiện, giày dép mang các nhãn hiệu nổi tiếng như Hermès, Chanel, Gucci, Christian Dior, Celine, Prada, Louis Vuitton… và rất nhiều các hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ, không có hóa đơn chứng từ.

Ông Trần Việt Hùng - Trưởng phòng Nghiệp vụ Quản lý thị trường (Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước) cho biết, đợt cao điểm đấu tranh phòng, chống hàng giả, hàng lậu đang được triển khai và sẽ tiếp tục được mở rộng trong thời gian tới trên địa bàn cả nước, đặc biệt các khu đô thị lớn, địa bàn trọng điểm.

Sau kiểm tra, việc đảm bảo các cửa hàng không tái diễn việc bán hàng hóa giả mạo nhãn hiệu sẽ được Cục gắn trách nhiệm cho các đơn vị có trách nhiệm ở địa phương như Sở Công Thương, Chi cục Quản lý thị trường.

Ông Đặng Văn Ngọc (thứ 3 từ phải sang) kiểm tra hàng hóa vi phạm. Ảnh: Huyền My

Ở cấp địa phương, thông tin tới Báo Công Thương, ông Đặng Văn Ngọc - Chi Cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Lạng Sơn cho biết, nghiêm túc triển khai các chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương, UBND tỉnh, Quản lý thị trường Lạng Sơn đã tổ chức 3 hội nghị, ban hành các văn bản, kế hoạch triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ quản lý thị trường trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Chi Cục trưởng Đặng Văn Ngọc yêu cầu các Đội Quản lý thị trường phối hợp với các cơ quan, đơn vị chức năng nắm chắc địa bàn trọng điểm, với trọng tâm là giám sát, kiểm tra, xử lý các hành vi kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, hành vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, chú trọng nhóm hàng hóa là thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm,...

“Tính riêng từ 25/4 đến 22/5, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh đã tổ chức tuyên truyền, ký cam kết với 262 cơ sở kinh doanh trên địa bàn; kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính 117 vụ, xử lý vi phạm hành chính trên 700 triệu đồng” - ông Đặng Văn Ngọc thông tin và cho biết, những hoạt động kiểm tra, kiểm soát của lực lượng Quản lý thị trường Lạng Sơn đã góp phần bảo vệ thị trường, bảo vệ quyền và lợi ích của doanh nghiệp, người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh.

Tương tự, những ngày qua, quyết liệt thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Quản lý thị trường Ninh Bình đã ra quân, kiểm tra, giám sát chặt hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh. Ông Phan Thế Anh - Chi Cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Ninh Bình cho biết, cùng với hoạt động kiểm tra, kiểm soát thị trường, lực lượng đã tổ chức tuyên truyền ký cam kết không sản xuất, kinh doanh hàng lậu với các tiểu thương, hộ kinh doanh. Cùng đó, để nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, lực lượng cũng đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và số hóa trong quản lý.

Đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả là bước đi cần thiết và kịp thời của Chính phủ trong bối cảnh hiện nay. Sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, các bộ, ngành, địa phương và lực lượng chức năng sẽ góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, doanh nghiệp chân chính và thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế đất nước.

Hoàng Hòa