Trưởng Thương vụ Việt Nam tại Mỹ phân tích về việc Mỹ chuẩn bị áp thuế 25% với nhôm, thép

Ngày 9-2 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung với mức 25% với mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ. Điều này được đánh giá sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp tới các đối tác thương mại của Mỹ, trong đó có Việt Nam.

Báo Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán thương mại, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ về vấn đề này.

. Phóng viên: Ngày 9-2, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung với mức 25% với mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ. Ôngđánh giá thế nào về vấn đề này?

+ Ông Đỗ Ngọc Hưng: Về thông tin áp thuế bổ sung 25% với thép và nhôm, hiện nay chưa rõ cơ sở pháp lý cũng như có áp dụng với tất cả các nước hay không. Tuy nhiên, có thể chia ra nhiều kịch bản như sau.

Ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán thương mại, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ.

Một là Mỹ sử dụng Mục 232, Đạo luật thương mại mở rộng để tiếp tục nâng thuế lên 25% so với mức hiện tại. Tuy nhiên, vẫn cho phép miễn trừ một số sản phẩm/một số đối tác.

Hai là Mỹ sử dụng Mục 232 nhưng mức thuế 25% chỉ áp dụng với những sản phẩm/đối tác đã được miễn trừ trước đó và không làm tăng mức thuế với đối tác đang bị áp thuế khác.

Ba là Mỹ sử dụng căn cứ pháp lý khác để nâng thuế nhập khẩu lên 25%, áp dụng toàn bộ các sản phẩm/các đối tác và có quy trình miễn trừ.

Trong bối cảnh hiện nay, Thương vụ nghiêng về phương án áp thuế trực tiếp 25% và có thể không có miễn trừ. Vấn đề hiện nay chưa xác định được là Mỹ sẽ áp tất cả hay sẽ chọn nhóm nước/đối tác thương mại để áp dụng.

Trước đó, ngày 1-2, tại thời điểm Tổng thống Trump thông báo sẽ áp đặt mức thuế 25% với hàng hóa từ Canada và Mexico, Công đoàn Thép Hoa Kỳ (United Steel Workers, đại diện cho 850 ngàn công nhân làm việc trong các ngành kim loại, khai khoáng, bột giấy và giấy, cao su, hóa chất, thủy tinh) cho rằng việc tấn công các đồng minh quan trọng như Canada không phải là cách giải quyết khi Canada là một trong những đối tác quan trọng của Mỹ về an ninh quốc gia và có sự liên kết chặt chẽ với nền kinh tế của Hoa Kỳ.

Công đoàn Thép Hoa Kỳ cũng kêu gọi loại bỏ cạnh tranh không lành mạnh, đối phó với tình trạng dư thừa công suất toàn cầu và thương mại không công bằng vào Bắc Mỹ là áp dụng thuế quan có mục tiêu.

. Vậy nếu Tổng thống Trump áp thuế bổ sung với mức 25% với mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ sẽ gây ra tác động thế nào thưa ông?

+ Việc Mỹ áp dụng bổ sung thuế 25% với nhôm và thép nhập khẩu sẽ gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến các nước xuất khẩu nhôm thép vào Mỹ trong thời gian tới. Đặc biệt, sau thời điểm năm 2018, nhiều quốc gia đã thay thế vị trí của Trung Quốc trong xuất khẩu các mặt hàng nhôm và thép sang Mỹ như Canada, Mexico, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và Brazil.

. Với Việt Nam thì sẽbị ảnh hưởng ra sao, thưa ông? Hiện xuất khẩu thép và nhôm của Việt Nam vào thị trường Mỹ như thế nào?

+ Theo thống kê của hải quan Mỹ, năm 2024, Việt Nam xuất khẩu khoảng 983 triệu USD thép và sản phẩm thép. Một số sản phẩm thép xuất khẩu lớn nhất sang Mỹ năm 2024 là thép mạ kẽm, thép mạ nhôm kẽm, thép phủ nhựa, thép hợp kim, thép không gỉ… Đối với sản phẩm nhôm, năm 2024, Việt Nam xuất khẩu khoảng 479 triệu USD nhôm và sản phẩm nhôm sang thị trường Mỹ.

Hiện sản phẩm nhôm, thép của Việt Nam được nhà nhập khẩu ưa chuộng vì chất lượng và giá thành tốt. Ảnh: HPG News

Hiện nay, mặt hàng nhôm và thép của Việt Nam vẫn đang phải chịu mức thuế lần lượt là 10% và 25% theo Mục 232 mà Mỹ áp dụng từ năm 2018 với hầu hết các nước, một số sản phẩm được loại trừ trong danh mục của Mỹ.

Đối với Mỹ, biện pháp thuế chắc chắn sẽ khiến lạm phát tăng lên khi nhôm và thép là những mặt hàng cơ bản và nhu cầu sử dụng lớn tại Mỹ. Việc khó khăn trong xuất khẩu vào Mỹ cũng sẽ khiến chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng. Thép, nhôm các nước khó xuất khẩu vào Mỹ sẽ tìm đường xuất khẩu sang các nước khác.

Thêm vào đó, việc áp thuế cao đối với các mặt hàng xuất khẩu sẽ khiến các công ty thép quay trở lại thị trường nội địa và khiến các nước tăng cường bảo hộ với mặt hàng thép, nhôm. Tương tự như năm 2018, khi Mỹ áp dụng Mục 232 với nhôm, thép thì EU, Thổ Nhĩ Kỳ… đều đã điều tra tự vệ với hầu hết thép nhập khẩu. Điều này sẽ khiến quốc gia xuất khẩu thép như Việt Nam gặp khó khăn tại các thị trường khác, ngoài Mỹ.

Tuy nhiên, hiện Mỹ phụ thuộc vào nhu cầu nhập khẩu thép (chiếm 12-15%) và nhôm (chiếm 40-45%). Nếu Mỹ áp dụng với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu, ta vẫn có nhiều cơ hội tiếp tục xuất khẩu. Vì thực tế, năng lực sản xuất của các nhà sản xuất thép, nhôm của Mỹ chưa thể đáp ứng ngay nhu cầu trong nước. Chỉ có điều, biên độ lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ giảm xuống.

Khi các nước cùng bị áp thuế chung thì doanh nghiệp Việt Nam cũng có cơ hội cạnh tranh. Vì hiện sản phẩm nhôm, thép của Việt Nam được nhà nhập khẩu ưa chuộng vì chất lượng và giá thành sản phẩm.

. Ông có lời khuyên gì đối với doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh này?

+ Doanh nghiệp Việt Nam cần đánh giá tình hình để có chiến lược kinh doanh phù hợp, mở rộng xuất khẩu sang các thị trường có Hiệp định thương mại tự do với Việt Nam, tránh phụ thuộc vào một thị trường.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định của Hoa Kỳ về nguồn gốc xuất xứ và luôn sẵn sàng tham gia đầy đủ quá trình giải trình của cơ quan điều tra Hoa Kỳ các vụ việc phòng vệ thương mại.

Đồng thời phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương (Cục Phòng vệ thương mại) và cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài theo dõi sát tình hình để có phản ứng phù hợp.

. Xin cảm ơn ông!

AN HIỀN