TP Hồ Chí Minh: Đột phá với các dự án cửa ngõ
Là điểm ùn tắc kẹt xe nhiều năm qua, các tuyến quốc lộ cửa ngõ dẫn vào trung tâm TP Hồ Chí Minh là nỗi ám ảnh của nhiều người, đặc biệt là các tài xế ô tô. Việc xây dựng hạ tầng ở khu vực này dù đã được lên kế hoạch từ hàng chục năm trước nhưng không thể thực hiện vì nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, nhờ sự đột phá chính sách từ cơ chế đặc thù của Nghị quyết 98, các cửa ngõ này có thể được giải quyết trong thời gian tới.
Vừa qua, HĐND TP Hồ Chí Minh đã chính thức thông qua việc triển khai dự án cải tạo 4 tuyến đường cửa ngõ gồm quốc lộ 1A, quốc lộ 22, quốc lộ 13 và dự án đường trục Bắc - Nam (của TP Hồ Chí Minh). Điều đặc biệt của nhóm dự án này là việc xây dựng theo hình thức BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao) nhưng lại không thu phí hoàn toàn. Nghĩa là, dự án sẽ được xây dựng đường trên cao, làn đường nhanh cùng với đường song hành để phương tiện ô tô di chuyển vào nhưng không mất phí. Kế hoạch này được coi là lần đầu tiên xuất hiện ở khu vực phía Nam, khi dự án hạ tầng xây dựng theo hình thức BOT nhưng lại có làn đường không thu phí, dành cho các phương tiện để đảm bảo tính đa dạng cũng như công bằng với tất cả các phương tiện.

Đoạn quốc lộ 1A nối TP Hồ Chí Minh với Long An khá chật hẹp. Ảnh Đ.Xá
Cụ thể, trong nhóm 4 dự án này, quan trọng và quy mô lớn nhất là mở rộng tuyến quốc lộ 13 (từ cầu Bình Triệu, TP Thủ Đức tới ranh tỉnh Bình Dương) dài gần 6km với nguồn vốn khoảng 21.000 tỷ đồng. Theo kế hoạch, dự án này sẽ có mặt đường rộng 60m, với 10 làn xe hỗn hợp, bao gồm khoảng 3km cầu cạn trên cao xây dựng ở đoạn giữa và đường song hành hai bên. Dự án sẽ được huy động từ nguồn vốn xã hội hóa (doanh nghiệp) khoảng 6.300 tỷ đồng, còn lại là nguồn vốn ngân sách. Theo đánh giá, việc kết hợp giữa vốn ngân sách cùng doanh nghiệp được cho là điểm nhấn đáng chú ý của các dự án hạ tầng có nguồn vốn lớn ở TP Hồ Chí Minh khi áp dụng cơ chế đặc thù từ Nghị quyết 98. Việc kết hợp này vừa đảm bảo giảm tải ngân sách cũng như giúp doanh nghiệp dễ dàng huy động vốn và giải phóng mặt bằng hơn.
Với tốc độ phát triển đô thị rất nhanh của khu vực TP Thủ Đức và tỉnh Bình Dương thời gian qua, đoạn quốc lộ 13 này đã trở lên vô cùng chật hẹp, thường xuyên ùn tắc vì lượng phương tiện quá lớn. Tương tự, dự án mở rộng quốc lộ 1A (đoạn từ khu vực An Lạc, quận Bình Tân tới ranh tỉnh Long An) dài 10km với nguồn vốn khoảng 16.285 tỷ đồng (ngân sách 9.600 tỷ đồng).
Hiện đoạn quốc lộ huyết mạch này chỉ có quy mô 6 làn xe, thường xuyên ùn tắc và dự kiến sẽ được mở rộng lên 10-12 làn xe, đáp ứng nhu cầu vận chuyển. Dự án có thiết kế làn đường nhanh ở chính giữa và làn đường hỗn hợp bình thường không thu phí, để mang tới sự chọn lựa cho các chủ phương tiện. Khi hoàn thành, dự án này giúp kết nối cửa ngõ phía Tây TP Hồ Chí Minh với các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long thuận tiện hơn. Nằm tại phía Tây Bắc thành phố, dự án mở rộng quốc lộ 22 dài 8km (từ ngã tư An Sương tới nút giao Vành đai 2 TP Hồ Chí Minh, huyện Hóc Môn). Dự án có tổng nguồn vốn khoảng 10.424 tỷ đồng (trong đó, nguồn vốn ngân sách 6.234 tỷ), mở rộng tuyến quốc lộ lên 10-12 làn xe so với quy mô 6 làn xe như hiện nay. Khi hoàn thành, đoạn đường này sẽ kết nối TP Hồ Chí Minh với các tỉnh Tây Ninh, Long An và nối vào tuyến cao tốc Bắc Nam phía Tây (gọi là đường Hồ Chí Minh) hiện đang xây dựng sắp hoàn thành.
Liên quan tới nhóm dự án này, do đặc thù nằm ở cửa ngõ TP Hồ Chí Minh có mật độ cư dân cao, nhà cửa đông đúc và chi phí giải phóng mặt bằng rất cao (chiếm hơn 50%) tổng chi phí đầu tư. Do đó, ông Trần Quang Lâm - Giám đôc Sở Giao thông công chánh TP Hồ Chí Minh (Sở Giao thông vận tải cũ) cho biết sau khi được thông qua, Sở đã tiến hành khảo sát sự quan tâm của các nhà đầu tư và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư phù hợp. Cũng theo ông Lâm, dù là dự án cửa ngõ nhưng các công trình này đều thiết kế phần đường chính (có thu phí) và đường song hành không thu phí để đảm bảo hài hòa lợi ích của nhà đầu tư và người dân nên nhận được sự hưởng ứng đồng tình rất lớn.
Song song với đường Vành đai 3 TP Hồ Chí Minh đang gấp rút xây dựng, nhóm dự án mở rộng khu vực cửa ngõ này được kỳ vọng sẽ nhanh chóng giải quyết triệt để tình trạng ùn tắc, kẹt xe ở khu vực vùng ven thành phố dẫn vào trung tâm trong thời gian tới.