Toyota chịu ảnh hưởng lớn nhất từ thuế quan của Mỹ trong các nhà sản xuất ô tô toàn cầu

Tác động lớn

Xe Toyota tại cảng Long Beach ở Long Beach, California. Ảnh: Bloomberg.

Công ty vẫn phụ thuộc vào việc nhập khẩu các phụ tùng và mẫu xe chính, với 1,2 triệu ô tô được nhập khẩu từ Nhật Bản vào Mỹ mỗi năm, khiến công ty dễ bị ảnh hưởng bởi thuế quan.

Toyota đã tăng sản lượng tại Mỹ, nhưng vẫn phải đối mặt với mức thuế quan lớn và CEO của công ty cho biết rất khó để đo lường tác động do bản chất thay đổi của các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Nhật Bản.

Thuế đối với ô tô và phụ tùng ô tô nhập khẩu của Mỹ đã buộc General Motors Co. phải cắt giảm mục tiêu lợi nhuận cả năm tới 5 tỷ USD, trong khi Ford Motor Co. đang chuẩn bị cho khoản lỗ hàng năm là 1,5 tỷ USD. Toyota chứng kiến lợi nhuận giảm 1,2 tỷ USD chỉ trong hai tháng.

Mặc dù nhà sản xuất ô tô Nhật Bản không cung cấp số liệu cho toàn bộ năm 2025, nhưng họ đã dự báo thu nhập hoạt động là 3,8 nghìn tỷ Yên (26,1 tỷ USD) cho năm tài chính kết thúc vào tháng 3 năm 2026, thấp hơn nhiều so với mức 4,7 nghìn tỷ Yên mà các nhà phân tích dự kiến.

Mặc dù Toyota đã tăng sản lượng sản xuất tại Mỹ lên hơn một nửa doanh số bán hàng trong nước, nhưng hãng vẫn phụ thuộc vào việc nhập khẩu các bộ phận và mẫu xe chính lên tới khoảng 1,2 triệu xe mỗi năm.

Nhà Trắng đã nhận thấy điều này, khi ông Trump gọi tên nhà sản xuất ô tô trong bài phát biểu gây tranh cãi của mình tại Vườn Hồng vào ngày 2 tháng 4, ông phàn nàn về "1 triệu ô tô sản xuất ở nước ngoài" của Toyota được bán tại Mỹ.

Đợt áp thuế quan lớn phản ánh quyết định của công ty về việc giữ nguyên giá niêm yết tại các đại lý ở Mỹ và khối lượng sản xuất tại 11 nhà máy trong bối cảnh các cuộc đàm phán thương mại song phương giữa Mỹ và Nhật Bản bắt đầu. Các cuộc đàm phán bắt đầu vào tháng 2 và không rõ khi nào họ sẽ kết thúc bằng một thỏa thuận.

“Khi nói đến thuế quan, các chi tiết vẫn còn rất mơ hồ”, CEO của Toyota, Koji Sato, cho biết vào tuần trước sau khi công bố kết quả tài chính mới nhất. “Thật khó để thực hiện các bước hoặc đo lường tác động”.

Nhà đàm phán thương mại chính của Nhật Bản, Ryosei Akazawa, cho biết vào ngày 30 tháng 4 rằng một nhà sản xuất ô tô Nhật Bản giấu tên hiện đang mất khoảng 1 triệu USD mỗi giờ do thuế quan, trích dẫn theo một tính toán của một giám đốc điều hành công ty giấu tên.

Một quan chức chính phủ Nhật Bản đã từ chối cung cấp thêm thông tin chi tiết vào thứ sáu tuần qua. Nhưng tỷ lệ mất mát đó không quá xa so với mức thiệt hại 1,2 tỷ USD mà Toyota dự kiến dựa trên 730 giờ mỗi tháng. Các đại diện của Toyota cũng không trả lời yêu cầu bình luận.

Akazawa đã bày tỏ hy vọng rằng một thỏa thuận có thể đạt được vào tháng 6 với vòng đàm phán tiếp theo diễn ra vào cuối tháng 5.

Hầu hết các loại xe nhập khẩu đều phải chịu mức thuế 25% của Mỹ vào ngày 3 tháng 4, trong khi hầu hết các bộ phận ô tô đều phải chịu mức thuế đó kể từ ngày 3 tháng 5. Có một số lệnh hành pháp ngăn chặn việc tăng gấp đôi thuế, nhưng xét đến việc Mỹ là thị trường lớn nhất đối với năm nhà sản xuất ô tô lớn nhất Nhật Bản, ngay cả mức tăng thuế vừa phải cũng sẽ có tác động rất lớn đến lợi nhuận ròng của họ.

Chính quyền của Tổng thống Trump đã đạt được thỏa thuận thương mại đầu tiên vào ngày 8 tháng 5 với Vương quốc Anh. Nhưng Mỹ đã có thặng dư thương mại hàng hóa là 11,9 tỷ USD với Vương quốc Anh vào năm ngoái, trong khi thâm hụt là 68,5 tỷ USD với Nhật Bản. Điều đó có thể khiến việc đạt được thỏa thuận trở nên khó khăn hơn nếu không có những nhượng bộ đáng kể từ một bên.

Hiroshi Namioka, chiến lược gia trưởng tại T&D Asset Management Co., cho biết: "Rào cản đối với Nhật Bản là rất lớn để giảm thuế ô tô" đối với hàng xuất khẩu sang Mỹ. "Ngành công nghiệp ô tô quá quan trọng đối với Nhật Bản để chỉ đơn giản là làm theo những gì Mỹ muốn".

Ứng phó

Xe Toyota RAV4 tại Cảng Nagoya ở Nhật Bản. Ảnh: Bloomberg.

Một số nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã ứng phó với môi trường thương mại mới khó khăn bằng cách thay đổi dấu chân sản xuất toàn cầu của họ. Nissan Motor Co. đã dừng đơn đặt hàng xe SUV sản xuất tại Mexico tại Mỹ trong khi Honda Motor Co. đang chuyển hoạt động sản xuất phiên bản hybrid của Civic từ Nhật Bản sang Mỹ. Do thuế quan trả đũa đối với Mỹ, Mazda Motor Co. đang ngừng xuất khẩu sang Canada một mẫu xe được sản xuất tại nhà máy Alabama liên doanh với Toyota.

"Chúng tôi sẽ duy trì hoạt động hiện tại trong khi tiếp tục tập trung vào việc giảm chi phí cố định, đồng thời theo dõi chặt chẽ các động thái của chính quyền Mỹ, bao gồm cả thuế hải quan", một phát ngôn viên của Toyota cho biết trong một tuyên bố.

Toyota đã đầu tư mạnh mẽ để xây dựng hoạt động tại Mỹ bao gồm chi 13,9 tỷ USD cho một nhà máy pin mới ở Bắc Carolina. Nhưng công ty cũng vẫn cam kết duy trì cơ sở sản xuất trong nước rộng lớn của mình. Chủ tịch Akio Toyoda đã nhiều lần cam kết sẽ tiếp tục sản xuất ít nhất 3 triệu xe mỗi năm tại Nhật Bản. Năm ngoái, công ty đã sản xuất 3,1 triệu xe tại quê nhà, chiếm khoảng một phần ba tổng sản lượng trên toàn thế giới.

Toyota đã bán được 10,8 triệu xe trên toàn cầu vào năm 2024, trong đó Mỹ chiếm chưa đến một phần tư. Trong khi một nửa được sản xuất trong nước và 30% khác đến từ các nước láng giềng Canada và Mexico, khoảng 281.000 xe được nhập khẩu từ Nhật Bản. Bao gồm các mẫu xe phổ biến như SUV cỡ trung 4Runner, xe hybrid Prius và một số xe Lexus cao cấp.

Những mẫu xe bán chạy nhất của công ty tại Mỹ như mẫu RAV4 hybrid crossover và sedan nhỏ gọn Corolla được lắp ráp tại các nhà máy ở Kentucky và Mississippi. Nhưng xe RAV4 chỉ chạy bằng xăng được nhập khẩu từ Canada và xe hybrid sạc điện đến từ Nhật Bản. Các biến thể của mẫu Corolla như xe GR thể thao, xe hatchback tiện dụng và xe hybrid chạy bằng xăng-điện cũng mang nhãn hiệu sản xuất tại Nhật Bản.

Sự việc này khiến Toyota trở thành mục tiêu của chính quyền Tổng thống Trump và có nghĩa là hãng sản xuất ô tô này sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ kết quả đàm phán thương mại Mỹ-Nhật.

Nhà sản xuất ô tô này đã âm thầm phản bác lại lời chỉ trích của Nhà Trắng, thông qua một người phát ngôn, hãng đã cam kết chi gần 21 tỷ USD tại Mỹ chỉ tính từ năm 2020. Con số này gần gấp đôi so với cam kết mà hãng đã đưa ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, sau khi cũng bị tổng thống Mỹ chỉ trích. Toyota cũng cho biết đã tăng việc làm sản xuất trực tiếp tại Mỹ lên 31.000 công nhân, tăng từ 25.000 vào năm 2016.

Tuy nhiên còn một vấn đề mà Toyota phải đối mặt đó là sự hạn chế nghiêm trọng về tính linh hoạt tại các cơ sở sản xuất hiện có tại Mỹ, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng chuyển xe từ các nhà máy ở nước ngoài.

Nhà máy của Toyota tại Georgetown, Kentucky - nhà máy lắp ráp ô tô lâu đời nhất và lớn nhất tại Mỹ - không có thời gian cho các mẫu xe mới. Theo một đại diện của công ty tại Mỹ, tính đến cuối tháng 4, nhà máy đã hoạt động hết công suất gần 100%.

Nam Nguyễn