Tổng thống Hàn Quốc lý giải lệnh thiết quân luật, Mỹ lên tiếng

Ông Yoon khẳng định thiết quân luật nhằm "xây dựng lại và bảo vệ" đất nước trong hoàn cảnh mà ông mô tả là đang đối mặt với những thử thách lớn.

Vì sao tổng thống ban bố thiết quân luật?

Quyết định này được đưa ra sau khi đảng Dân chủ (DP), đảng đối lập chính ở Hàn Quốc, thúc ép thông qua một dự luật ngân sách cắt giảm trong ủy ban ngân sách quốc hội và đệ trình các đề xuất luận tội đối với một kiểm toán viên nhà nước và công tố viên trưởng.

Thừa nhận thiết quân luật có thể gây "một số bất tiện" cho công dân song Tổng thống Yoon cam kết sẽ "bình thường hóa" đất nước một cách nhanh chóng, khẳng định chính phủ vẫn đảm bảo chính sách đối ngoại.

Lối vào trụ sở quốc hội Hàn Quốc bị chặn ngay trong đêm 3-12. Ảnh: Yonhap

Tổng thống Yoon nhấn mạnh rằng 22 đề xuất luận tội đã được đệ trình đối với các quan chức chính phủ kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 5-2022 và phe đối lập đang theo đuổi nỗ lực luận tội lần thứ 10 kể từ khi Quốc hội khóa 22 khai mạc vào tháng 6 năm nay.

Ông miêu tả động thái này là "chưa từng có" trong lịch sử đất nước và trong chính trị toàn cầu, cáo buộc những hành động này đã cản trở nghiêm trọng chức năng của nhánh hành pháp.

Về dự luật ngân sách bị cắt giảm, ông Yoon nói cắt giảm ngân sách sẽ làm suy yếu các chức năng thiết yếu của chính phủ, bao gồm phòng chống tội phạm ma túy và các biện pháp đảm bảo an toàn công cộng, khiến đất nước bị đẩy gần đến việc trở thành một "thiên đường cho ma túy và an toàn công cộng rơi vào khủng hoảng".

Tổng thống Yoon cáo buộc DP sử dụng các dự luật ngân sách và đề xuất luận tội như một công cụ chính trị để bảo vệ lãnh đạo đảng, ông Lee Jae-myung, khỏi bị truy tố. Theo Yonhap, ông Lee đang đối mặt với nhiều phiên tòa.

"Quốc hội đã trở thành nơi trú ẩn cho tội phạm, làm tê liệt hệ thống tư pháp và hành chính, đồng thời cố gắng lật đổ hệ thống dân chủ tự do thông qua sự độc tài lập pháp" - ông Yoon nói.

Phe đối lập có thể dỡ bỏ thiết quân luật

Theo hiến pháp Hàn Quốc, tổng thống có thể tuyên bố thiết quân luật để đáp ứng tình hình quân sự trong thời gian chiến tranh, xung đột vũ trang, tình trạng khẩn cấp quốc gia hoặc vấn đề nghiêm trọng về an ninh công cộng và trật tự.

Tuyên bố như vậy sẽ áp đặt các hạn chế đối với một số quyền tự do, bao gồm quyền tự do báo chí, xuất bản, hội họp và quyền lực của chính phủ hoặc tòa án. Tuy nhiên, thiết quân luật có thể được dỡ bỏ nếu đa số quốc hội yêu cầu chấm dứt.

Với 170 ghế đang nắm giữ trong tổng số 300 ghế của Quốc hội Hàn Quốc, đảng DP có khả năng bãi bỏ thiết quân luật bằng cách bỏ phiếu với đa số.

Ngay sau bài phát biểu của Yoon, DP đã gọi các nghị sĩ của mình khẩn cấp đến quốc hội để khởi động tiến trình bỏ phiếu.

Hiện nay, lối vào trụ sở quốc hội Hàn Quốc đã bị chặn.

Hải Ngọc