Tổng rà soát bảo vật quốc gia

Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính trong công văn số 4623/VPCP-KGVX ngày 25/5/2025 của Văn phòng Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Bộ VHTTDL) đề nghị các tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư thực hiện rà soát, đánh giá thực trạng công tác trưng bày, bảo quản, bảo vệ, các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn đối với bảo vật quốc gia đang trực tiếp quản lý.

Báo cáo rà soát, đánh giá gửi về Bộ VHTTDL (qua Cục Di sản văn hóa) trước ngày 6/6 bao gồm các thông tin: tên bảo vật quốc gia, nơi lưu giữ, công tác trưng bày, bảo quản bảo vật quốc gia đã triển khai, phương án bảo đảm an ninh, an toàn và biện pháp ứng phó rủi ro đã triển khai (từ sau khi khi có Quyết định công nhận bảo vật quốc gia) và đề xuất, kiến nghị (nếu có).

Hình ảnh ngai vàng triều Nguyễn trước khi bị phá hoại.

Bộ Văn hóa yêu cầu các địa phương xây dựng, hoàn thiện và kịp thời triển khai phương án bảo vệ đối với từng bảo vật quốc gia, trong đó có biện pháp phòng, chống trộm cắp, cháy, nổ, thiên tai và nguy cơ gây hư hại khác để bảo đảm tuyệt đối an toàn cho bảo vật quốc gia.

“Đối với bảo vật quốc gia hiện đang được lưu giữ tại di tích hoặc thuộc sở hữu tư nhân, phải xây dựng phương án bảo vệ cụ thể đối với từng bảo vật quốc gia, được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch/Sở Văn hóa và Thể thao thông qua, được UBND cấp xã phân công tổ chức thực hiện”, Bộ VHTTDL đề nghị.

Vụ xâm hại bảo vật quốc gia gần đây dấy lên lo ngại về lỗ hổng bảo vệ di sản tại địa phương.

Các địa phương kịp thời, chủ động báo cáo, thông tin tới cơ quan chủ quản và các cơ quan liên quan khi có diễn biến thực tế ảnh hưởng công tác bảo vệ tuyệt đối an toàn bảo vật quốc gia.

Cần ưu tiên đầu tư kinh phí cải tạo, nâng cấp công trình, hạ tầng kỹ thuật và trang thiết bị chuyên dụng dành cho kho bảo quản và khu vực trưng bày bảo vật quốc gia tại bảo tàng, nơi lưu giữ bảo vật quốc gia tại di tích.

"Việc bảo quản bảo vật quốc gia được lập thành phương án cụ thể, bảo đảm tính khoa học và theo đúng quy định của pháp luật về di sản văn hóa, quá trình thực hiện bảo quản phải có sự phối hợp, hướng dẫn của các nhà khoa học trong lĩnh vực liên quan, các chuyên gia về bảo quản", công văn nêu.

Phương án bảo vệ bảo vật quốc gia thuộc sở hữu tư nhân, phải được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch hoặc Sở Văn hóa và Thể thao thông qua, UBND cấp xã phân công tổ chức thực hiện.

Đối với di vật, cổ vật có giá trị tại các di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, cần được rà soát và lập thành Danh mục hiện vật có giá trị tại từng di tích, định kỳ hàng năm tổ chức kiểm tra, rà soát việc bảo vệ hiện vật có giá trị theo danh mục được lập.

Với hiện vật trong di tích không thể cất giữ hoặc trưng bày hiện vật phục chế thay thế, cần bảo đảm hạn chế hoặc không cho khách tham quan tiếp cận và tác động trực tiếp hiện vật, đồng thời, thường xuyên kiểm tra, ngăn chặn các tác nhân gây hại hiện vật, định kỳ bảo quản, bảo dưỡng hiện vật.

Với hiện vật có thể cất giữ, thay thế bằng hiện vật phục chế, phải bảo đảm có thiết bị bảo quản hiện vật, thiết bị báo động chống trộm cắp, vị trí bảo vệ hiện vật cách xa khu vực có nguy cơ cháy nổ, ngập nước, đồng thời, có camera theo dõi kết nối với tổ chức, cá nhân được phân công bảo vệ hiện vật.

Gia Linh