Xây nhà phải đi xin giấy phép, mất quyền làm chủ của người dân trên mảnh đất

Người dân chỉ cần thông báo, không cần xin giấy phép xây dựng

Tại phiên họp Chính phủ chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 5 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo cương quyết cắt bỏ các thủ tục không cần thiết, trong đó có thủ tục cấp phép xây dựng.

Trao đổi với PV VietNamNet, KTS Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, nhấn mạnh, chỉ đạo của Thủ tướng về việc cắt giảm các thủ tục không cần thiết, nhất là thủ tục cấp phép xây dựng, là rất xác đáng, phù hợp với yêu cầu thực tế trong đổi mới, vừa tinh giản biên chế, vừa tổ chức lại bộ máy.

Theo ông, việc bỏ thủ tục cấp phép xây dựng cũng có nghĩa là xóa bỏ cơ chế xin - cho. Khi đã có quy hoạch chi tiết mà vẫn phải đi xin phép xây dựng là mất thời gian, mất quyền làm chủ của người dân trên miếng đất của họ.

Chuyên gia cho rằng, khi đã có quy hoạch chi tiết mà vẫn phải đi xin phép xây dựng là mất thời gian, mất quyền làm chủ của người dân trên miếng đất của họ. Ảnh: Thạch Thảo

"Bỏ yêu cầu cấp giấy phép xây dựng sẽ giúp tinh giản nhiều khâu như họp hành, kiểm tra thực địa và rút ngắn thời gian chờ đợi cấp phép; thậm chí có cán bộ không hiểu, hỏi đi hỏi lại, gây không ít khó khăn cho người dân trong quá trình xin cấp phép”, ông Chính nói.

Trong quy hoạch đô thị có quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết. Quy hoạch chi tiết có hai loại, quy hoạch chi tiết 1/2000 và 1/500.

Theo ông Chính, quy hoạch chi tiết 1/500 rất quan trọng bởi quy hoạch này quy định rõ tỷ lệ tầng cao, mật độ xây dựng, khoảng lùi từ vỉa hè vào nhà là bao nhiêu; thậm chí có khu vực nói rõ có tầng hầm hay không, có hầm là bán hầm hay một hầm...

Do đó, nếu khu vực nào đã được quy hoạch chi tiết 1/500 thì người dân không cần xin giấy phép xây dựng, nhưng vẫn phải báo cáo chính quyền địa phương. Còn chính quyền địa phương phải có trách nhiệm giám sát việc người dân có xây dựng đúng quy định hay không.

“Khi không phải xin giấy phép xây dựng, người dân vẫn phải có bản vẽ thiết kế ngôi nhà và thực hiện theo đúng quy hoạch chi tiết. Chính quyền có trách nhiệm giám sát quá trình xây dựng nhằm bảo đảm an toàn và giữ gìn mỹ quan đô thị.

Quy hoạch phải đi trước một bước, không cần giấy phép xây dựng nhưng phải tuân thủ quy hoạch. Nếu chỗ nào chưa có quy hoạch thì địa phương phải lập quy hoạch chi tiết để người dân yên tâm và biết được phép xây dựng như thế nào”, KTS Trần Ngọc Chính góp ý.

Bỏ cấp phép xây dựng cần làm 2 việc

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA), cho hay, năm 2018, TPHCM từng thí điểm miễn giấy phép xây dựng với nhà ở riêng lẻ tại phường Tân Quy, quận 7 nhưng điều kiện đặt ra là phải có quy hoạch 1/500 của phường đó, nhưng thiếu quy hoạch nên không thực hiện được.

Do đó, để có thể bỏ thủ tục cấp phép xây dựng, trước hết cần lập quy hoạch chi tiết 1/500 và thiết kế đô thị tương ứng.

“Chủ trương bỏ cấp phép xây dựng là rất đúng, người dân rất phấn khởi. Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cần xây dựng các quy định về tiêu chí, tiêu chuẩn để có thể thực hiện được.

Nhà nước phải bỏ kinh phí hoặc có thể xã hội hóa để Sở Xây dựng địa phương làm quy hoạch chi tiết 1/500. Muốn miễn giấy phép xây dựng cần bắt đầu làm từ việc dễ trước. Đó là miễn giấy phép xây dựng cho những công trình trong dự án đã được phê duyệt 1/500, đã được thẩm định thiết kế”, ông Châu nói với PV VietNamNet.

Theo Chủ tịch HoREA, ở các nước phát triển, nhà nước không cần cấp giấy phép xây dựng. Người dân chỉ cần truy cập vào thông tin quy hoạch của khu đất đó là có thể biết rõ chỉ tiêu xây dựng từ số tầng bao nhiêu, mật độ, khoảng lùi công trình, thiết kế đô thị, màu sơn mặt tiền ra sao. Hiện Việt Nam chuyển qua chính quyền thông minh cũng cần thực hiện theo hướng đó.

Nguyễn Lê