Tổng Bí thư: Công nghệ mình chỉ đi theo người ta thì lúc nào cũng lũi cũi đi sau

Sáng 13/2, Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Tổng Bí thư Tô Lâm bàn luận về phát triển khoa học công nghệ tại phiên thảo luận tổ ở Quốc hội.

Phát biểu tại thảo luận tổ, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị ban hành cuối năm 2024 nhưng để đi vào cuộc sống thấy "chồng chất" khó khăn. Vì vậy mới đề nghị có nghị quyết tháo gỡ khó khăn cho khoa học, công nghệ, vì nếu để quy trình sửa luật thì phải mất hàng năm.

"Tên nghị quyết hôm nay là tháo gỡ, nhưng đúng như đại biểu nêu là không chỉ tháo gỡ mà còn thúc đẩy, khuyến khích", Tổng Bí thư nói.

Theo Tổng Bí thư, những vấn đề phát triển khoa học công nghệ thì ai cũng thấy được giá trị, thấy được sự cần thiết, nhưng sao không tháo gỡ được? Vì nhiều khó khăn, nhiều vấn đề, sửa Luật Khoa học, công nghệ không cũng không được.

Ông cho rằng, luật Đấu thầu cũng có vấn đề, theo luật thì chỉ có mua đồ rẻ, không thích mua đồ đắt tiền, tìm thị trường mua đồ rẻ nhất. Như thế chúng ta sẽ thành bãi rác của khoa học công nghệ. Thậm chí người ta cho mình khoa học công nghệ lạc hậu.

“Vừa rồi chúng tôi đi làm biết rồi, các nước có thể tặng cho mình công nghệ 5G, 6G vì họ đã đi đến 20G rồi, vệ tinh tầm thấp sẽ không còn 5G nữa, chúng ta rất muốn đi vào 5G, bây giờ đấu thầu người ta tặng luôn anh”, Tổng Bí thư nói.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu. (Ảnh: Media Quốc hội).

Về lựa chọn công nghệ, Tổng Bí thư cho hay mình đi sau nhưng phải đi tắt đón đầu.

"Lựa chọn công nghệ gì? Mình đi sau phải biết đi tắt đón đầu. Thế giới người ta phát triển rồi mà mình còn không biết người ta đi đến đâu, mình đi theo người ta thì lúc nào cũng lũi cũi đi sau. Mình cho là người ta đưa công nghệ tiên tiến cho mình, nhưng so với thế giới thì lạc hậu rồi. Cứ căn cứ theo Luật Đấu thầu thì sẽ vấp phải điều này, thậm chí người ta còn cho không, và mình mắc vào bẫy của người ta", Tổng Bí thư nói.

Ông cho rằng một số nền kinh tế vừa qua không phát triển được khoa học công nghệ vì đang mắc về vốn, lúng túng làm sao thu hồi vốn ở công nghệ lạc hậu. "Mình lại đi vào vết xe này nữa thì chết. Đấy là vấn đề của đấu thầu. Tội của ông đấu thầu đẩy chuyện như vậy thì mình phải thoát ra", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.

Tổng Bí thư cũng nhắc đến vấn đề liên quan đầu tư công, đầu tư tư, hợp tác công tư...

Về luật thuế, Tổng Bí thư dẫn thực tế Chính phủ đề xuất miễn giảm thuế thì thu thuế được nhiều hơn, đồng thời hạ lãi suất cho vay.

“Năm ngoái không miễn thuế thì thu thuế lại thấp, năm nay miễn thuế, giảm thuế 200 tỷ thì lại thu tăng 300 tỷ… rồi giảm lãi suất cho vay của ngân hàng. Người ta không vay tiền của Ngân hàng nữa thì sản xuất không phát triển được. Mình phải tính toán, người ta vay ngân hàng nhiều thì lãi thấp nhưng vẫn có nhiều lãi do cho vay nhiều… Do vậy phải tính toán chính sách”, Tổng Bí thư cho biết.

Ngân hàng chỉ có lãi suất 5-7%, thì không ai vay tiền của anh nữa, không sản xuất kinh doanh, cả xã hội không phát triển được. Nhưng lãi suất giảm thì người ta vay nhiều hơn, cho vay nhiều hơn, cả ngân hàng và người dân có lợi.

Quy định của ta là khuyến khích sản xuất kinh doanh, chứ không phải lo thu nhiều. Chính sách này phải được tính toán trong các chính sách, luật. Phải khuyến khích doanh nghiệp, ví dụ trường đại học phải có sự kết gắn với doanh nghiệp, trong đó có hợp tác xã.

Tổng Bí thư nhấn mạnh thêm mục tiêu khuyến khích, chứ không phải tháo gỡ và mong muốn phải có thời gian, đầu tư cho phát triển khoa học công nghệ.

"Khoa học là miền đất hoang vu và ai đi được vào, trúng được thì thắng lợi lớn. Nghị quyết 57 thấy việc này và có chủ trương về các vấn đề. Nếu mà thênh thang ai cũng đến được thì dễ quá. Nghiên cứu khoa học công nghệ là miền đất hoang vu để được khai phá, nên phải ưu tiên để vào được những việc này...

Đây là một số chính sách, chủ trương đã được thể hiện trong nghị quyết 57 và phải thể chế hóa nhưng không nên quá phức tạp, cụ thể, chi tiết vì không có nghị quyết này lại thất bại", Tổng Bí thư nói thêm và cho rằng thời gian thí điểm ít nhất 5 năm, sau đó tiếp tục sửa chữa, hoàn thiện hệ thống pháp luật.

Tổng Bí thư cho rằng, trước mắt phải đổi mới về khoa học công nghệ, phải sửa chữa, tập trung những vấn đề cơ bản vào cả hệ thống luật pháp để tiến bộ, đồng bộ, sát với thực tiễn. Nghị quyết 57 rất được giới khoa học đồng tình ủng hộ. Tuy nhiên, để đi vào thực tiễn cuộc sống thì cần phải có thời gian để tháo gỡ và không ngại để tháo gỡ.

PHẠM DUY