Tôn vinh nghề ướp trà sen Tây Hồ là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Trà sen là thức uống thể hiện nét tinh tế trong văn hóa ẩm thực của Hà Nội.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Quyết định số 2316/QĐ-BVHTTDL về việc đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Nghề thủ công truyền thống ướp trà sen Quảng An (phường Quảng An, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội).

Hồ Tây là một danh thắng nổi tiếng của Thủ đô. Tại đây, có giống sen bách diệp, mỗi bông có khoảng 100 cánh, có hương thơm đặc biệt.

Trà sen từ xa xưa đã là một sản phẩm trà quý của người Việt. Hoa sen có ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa và tôn giáo của nhiều nước châu Á, đặc biệt là Việt Nam. Sen kết hợp với trà tạo nên một sự đồng điệu, đỉnh cao của hương vị. Sen bách diệp được trồng chủ yếu tại phường Quảng An.

Phường Quảng An có ba mặt giáp Hồ Tây, có 157 ha mặt nước Hồ Tây với 11 ao, hồ, đầm có thổ nhưỡng tốt, lớp bùn dày, rất phù hợp cho sen bách diệp phát triển. Mảnh đất Quảng An là một vùng sen rộng lớn của Hà Nội và đây cũng chính là cái nôi của nghề ướp trà sen nổi tiếng. Người dân nơi đây lưu giữ nghề ướp trà sen lâu đời và gìn giữ đến ngày nay.

Hiện nay, quận Tây Hồ có hàng trăm người làm nghề ướp trà sen. Tập trung đông nhất là phường Quảng An.

Quy trình làm trà sen khô rất công phu, từ khâu nguyên liệu, rửa trà, tách gạo sen, ướp trà, sấy trà, đóng gói và bảo quản. Quy trình ướp trà sen bông tuy không cầu kỳ bằng trà sen khô, nhưng để có được trà ngon và đượm hương, người làm trà có những bí quyết riêng. Trà nguyên liệu dùng để ướp sen bông thường là trà nõn tôm.

Sau khi trà được ướp một lần với gạo sen, trà được cho vào bông sen với định lượng mỗi bông khoảng 15 gram. Công việc này đòi hỏi kỹ năng khéo léo, tỉ mỉ của người làm trà.

Hiện nay, nghề ướp trà sen tại Quảng An đang gặp khó khăn do diện tích trồng sen bị thu hẹp, ô nhiễm môi trường làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của sen; thị hiếu của người dùng.

Giới trẻ ngày càng ít quan tâm về trà và không thích uống trà. Hơn nữa, có nhiều người vẫn chưa hiểu, trân trọng các giá trị, lợi ích văn hóa, tinh thần và thể chất của việc thưởng trà nói chung, trà ướp sen nói riêng.

Thành phố Hà Nội đã có kế hoạch phát triển, mở rộng diện tích trồng sen bách hợp để tôn vinh giá trị sen Hồ Tây và góp phần giữ gìn nghề truyền thống ướp trà sen nơi đây.

Việc nghề thủ công truyền thống ướp trà sen Quảng An được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là tin vui để thành phố Hà Nội quyết tâm thực hiện các biện pháp bảo tồn, quảng bá và phát triển giá trị sen Tây Hồ.

GIANG NAM