Tòa án Hàn Quốc phục chức quyền Tổng thống cho Thủ tướng bị luận tội Han Duck-soo

Thủ tướng Hàn Quốc Han Duck-soo phát biểu với giới truyền thông khi ông đến Khu phức hợp Chính phủ ở Seoul vào ngày 24/3. Ảnh: Reuters.

Ông Han đã tiếp quản vị trí quyền lãnh đạo đất nước từ Tổng thống Yoon Suk-yeol, người đã bị luận tội vì tuyên bố thiết quân luật trong thời gian ngắn vào tháng 12 năm ngoái. Sau phán quyết mới, ông Han ngay lập tức trở lại vị trí quyền Tổng thống của mình.

"Tôi biết ơn quyết định sáng suốt của Tòa án Hiến pháp", ông Han phát biểu sau phán quyết, cảm ơn các thành viên nội các vì đã làm việc chăm chỉ trong thời gian ông bị đình chỉ.

"Chúng tôi sẽ cùng nhau chuẩn bị và thực hiện các phản ứng trước những thay đổi toàn cầu, và đảm bảo rằng Hàn Quốc tiếp tục phát triển tốt trong kỷ nguyên chuyển đổi địa chính trị lớn", ông Han phát biểu trên truyền hình.

Tuyên bố thiết quân luật của ông Yoon đã đẩy nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á và là đồng minh quân sự quan trọng của Mỹ vào cuộc khủng hoảng chính trị lớn nhất trong nhiều thập kỷ và gây ra khoảng trống lãnh đạo trong bối cảnh các cuộc luận tội, từ chức và truy tố hình sự ngày càng gia tăng đối với một loạt các quan chức cấp cao.

Ông Han ban đầu chỉ tại vị chưa đầy hai tuần đã bị luận tội và đình chỉ vào ngày 27/12/2024, sau khi xung đột với Quốc hội do phe đối lập lãnh đạo bằng cách từ chối bổ nhiệm thêm 3 thẩm phán vào Tòa án Hiến pháp.

Các thẩm phán tại tòa án đã ra phán quyết trong hôm đầu tuần với tỷ lệ 7 phiếu thuận và 1 phiếu chống để bác bỏ bản luận tội.

5 trong số 8 thẩm phán cho biết động thái luận tội là hợp lệ, nhưng không có đủ căn cứ để luận tội ông Han vì ông không vi phạm Hiến pháp hoặc luật pháp, theo tuyên bố của tòa án.

Hai thẩm phán đã phán quyết rằng động thái luận tội ông Han, người đang là quyền Tổng thống vào thời điểm đó, là không hợp lệ ngay từ đầu vì 2/3 số nhà lập pháp trong Quốc hội đã không thông qua động thái này. Một thẩm phán đã bỏ phiếu luận tội Han.

Ông Han, 75 tuổi, đã phục vụ trong các vị trí lãnh đạo trong hơn ba thập kỷ dưới thời 5 vị Tổng thống, cả từ phe bảo thủ và tự do. Trong một đất nước bị chia rẽ sâu sắc bởi luận điệu đảng phái, ông Han được coi là một ví dụ hiếm hoi về một quan chức có sự nghiệp đa dạng vượt ra ngoài ranh giới đảng phái.

Tuy nhiên, Quốc hội do phe đối lập lãnh đạo đã cáo buộc ông không đủ nỗ lực để ngăn chặn quyết định ban bố thiết quân luật của ông Yoon, một lời buộc tội mà ông đã phủ nhận.

Bộ trưởng Tài chính Choi Sang-mok đã đảm nhiệm chức vụ quyền Tổng thống trong khoảng thời gian các vụ án của ông Yoon và ông Han được Tòa án Hiến pháp xem xét.

Quốc hội đã luận tội ông Han vì cho rằng ông có vai trò trong áp đặt thiết quân luật, cũng như việc ông từ chối bổ nhiệm thêm thẩm phán vào Tòa án Hiến pháp và ủng hộ các dự luật cố vấn đặc biệt nhắm vào ông Yoon cùng Đệ nhất phu nhân Kim Keon-hee.

Ông Han đã tham dự phiên điều trần duy nhất trong vụ án vào ngày 19/2, tại đó ông phủ nhận mọi vai trò trong vụ thiết quân luật và kêu gọi tòa bác bỏ bản luận tội.

Việc Tổng thống Yoon bất ngờ áp đặt thiết quân luật vào ngày 3/12 năm ngoái và cơn biến động chính trị sau đó đã gây chấn động khắp nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á và làm dấy lên mối lo ngại từ các đồng minh như Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden, người coi ông Yoon là đối tác chính trong các nỗ lực ứng phó với Trung Quốc và Triều Tiên.

Thiết quân luật cuối cùng chỉ kéo dài khoảng 6 giờ sau khi các nhà lập pháp bất chấp hàng rào an ninh xung quanh Quốc hội để bỏ phiếu bác bỏ tuyên bố.

Phán quyết của Tòa án Hiến pháp về bản luận tội ông Yoon dự kiến sẽ được công bố trong vài ngày tới. Ông Yoon cũng phải đối mặt với một phiên tòa hình sự riêng biệt về tội lãnh đạo một cuộc nổi loạn bằng cách tuyên bố thiết quân luật.

Nếu ông Yoon bị cách chức, một cuộc bầu cử Tổng thống mới sẽ được tổ chức trong vòng 60 ngày.

Huyền Chi