Kỳ vọng từ 2 ngày đàm phán Ukraine-Mỹ-Nga ở Saudi Arabia

Hai ngày qua, phái đoàn Mỹ đã có cuộc hội đàm riêng, lần lượt với phái đoàn Ukraine và phái đoàn Nga tại Saudi Arabia để bàn về đường hướng chấm dứt chiến sự Nga-Ukraine, theo tờ The New York Times.

Các cuộc hội đàm diễn ra tốt đẹp

Cuộc đàm phán Mỹ-Ukraine diễn ra vào ngày 23-3 kéo dài khoảng năm tiếng. Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov - người dẫn đầu đoàn đàm phán Ukraine - đánh giá cuộc hội đàm “có hiệu quả và tập trung” khi phía Kiev đã giải quyết các điểm chính bao gồm bảo vệ cơ sở hạ tầng năng lượng khỏi các cuộc tấn công.

Một ngày sau đó, cuộc đàm phán Mỹ-Nga diễn ra và kéo dài 12 tiếng đồng hồ. Ông Grigory Karasin - Chủ tịch Ủy ban Quan hệ Quốc tế của quốc hội Nga và là thành viên đoàn đàm phán đánh giá đây là cuộc họp rất chi tiết, phức tạp nhưng hữu ích cho cả hai nước vì đã bàn thảo được nhiều vấn đề.

Ông Karasin cũng khẳng định Nga và Mỹ sẽ tiếp tục duy trì đàm phán bàn cách giải quyết xung đột Ukraine và với sự tham gia của Liên Hợp quốc cùng một số quốc gia cụ thể khác.

Hỏa hoạn sau vụ tấn công của Nga vào ngoại ô TP Odessa (tỉnh Odessa, Ukraine) vào tháng 3. Ảnh: GETTY IMAGES

Theo thông tin từ Điện Kremlin và Nhà Trắng, cuộc đàm phán Mỹ-Nga tập trung vào việc chấm dứt các cuộc tấn công tuyến đường vận chuyển trên Biển Đen, khôi phục thỏa thuận ngũ cốc do Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian vốn đã được các bên nhất trí vào năm 2022 nhưng sau đó Nga đã rút khỏi thỏa thuận.

Theo đài Al Jazeera, trọng tâm đàm phán Mỹ-Nga tập trung vào Biển Đen là chủ đề hẹp hơn nhiều so với nội dung ngừng bắn kéo dài 30 ngày vào cơ sở hạ tầng năng lượng mà Mỹ đề xuất. Đây có thể là một bước đi quan trọng để hướng tới lệnh ngừng bắn rộng lớn hơn nhằm chấm dứt chiến sự.

Al Jazeera cho rằng Ukraine hiện rất mong muốn Nga đồng ý một thỏa thuận đảm bảo an toàn cho hoạt động vận chuyển trên Biển Đen, đặc biệt ngừng pháo kích vào các cảng Odessa, Kherson và Mykolaiv của Ukraine để các cảng biển được vận hành. Đó là lý do tại sao mà ban đầu Ukraine đề xuất ngừng bắn trên không và trên biển.

Theo nguồn tin của đài CBS News thì chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump có vẻ lạc quan với cuộc đàm phán Mỹ-Nga tại Saudi Arabia.

Không có đột phá nhưng mở ra hy vọng

Trước khi các cuộc đàm phán này diễn ra, cả Mỹ, Nga và Ukraine đã không mong đợi bước đột phá nào.

Cố vấn của văn phòng Tổng thống Ukraine - ông Serhii Leshchenko lưu ý với báo giới rằng không nên chờ đợi một thỏa thuận nào đó được chốt, đồng thời nhấn mạnh rằng các cuộc đàm phán thường không kết thúc trong một ngày mà đôi khi mất nhiều tháng.

Lính Ukraine đánh giá thiệt hại tại một khu vực bị pháo kích tại TP Sloviansk (tỉnh Donetsk, Ukraine) hôm 19-3. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Sau cuộc đàm phán Mỹ-Nga, đại diện phái đoàn Nga là ông Grigory Karasin cũng khẳng định không phải cuộc đàm phán nào cũng dẫn đến một văn kiện quan trọng hay một thỏa thuận. Theo ông, điều quan trọng là duy trì liên lạc và hiểu rõ lập trường của nhau. Theo ông, xét ở khía cạnh đó thì cả Nga và Mỹ đã đạt được tiến triển.

Về vấn đề Ukraine, không có dấu hiệu nào cho thấy Nga sẽ từ bỏ các mục tiêu mà nước này đặt ra từ khi bắt đầu chiến sự: đảm bảo rằng Ukraine sẽ không bao giờ gia nhập liên minh quân sự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây dương (NATO), kiểm soát bốn tỉnh Ukraine mà Nga đã tuyên bố sáp nhập và đặt ra những hạn chế với quân đội Ukraine.

Ông Feodor Voitolovsky, giám đốc Viện Kinh tế thế giới và Quan hệ quốc tế tại Moscow, cho rằng Nga sẽ tìm kiếm lộ trình hướng tới một thỏa thuận rộng hơn trước khi đồng ý bất kỳ lệnh ngừng bắn nào.

Chuyên gia này cũng cho rằng Nga có thể chấp nhận lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp quốc tại Ukraine miễn là không bao gồm quân đội từ các nước NATO.

"Đối với Nga, viễn cảnh dài hạn có giá trị hơn lệnh ngừng bắn chiến thuật. Chúng ta có thể đưa ra một mô hình cho phép Nga và Mỹ, NATO cùng tồn tại mà không can thiệp vào phạm vi lợi ích của nhau" - theo ông Voitolovsk.

Để đạt được thỏa thuận như vậy, Nga đang kêu gọi Mỹ tập trung vào hợp tác kinh tế, thương mại và cũng đang cố gắng cùng Mỹ đưa ra thỏa thuận chung về Ukraine bởi Moscow cho rằng đó là điều kiện tiên quyết cho sự hợp tác giữa Mỹ và Nga.

ĐỨC HIỀN