Tìm chìa khóa giảm nghèo ở vùng đất Phụng Hiệp

Nghèo đói ở Phụng Hiệp có nhiều nguyên nhân sâu xa. Trước hết, phần lớn người dân vẫn phụ thuộc vào nông nghiệp, mà sản xuất nông nghiệp lại chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu, dịch bệnh và biến động thị trường. Diện tích đất canh tác bình quân đầu người thấp, trình độ thâm canh còn hạn chế, dẫn đến năng suất và thu nhập không cao.

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng ở một số vùng còn yếu kém, giao thông khó khăn, ảnh hưởng đến việc lưu thông hàng hóa và tiếp cận các dịch vụ xã hội. Trình độ dân trí và tay nghề của một bộ phận người dân còn thấp, gây khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm ổn định và có thu nhập cao.

Chiến lược giảm nghèo toàn diện và bền vững

Để huyện Phụng Hiệp thoát khỏi tình trạng nghèo đói một cách bền vững, các chuyên gia cho rằng, huyện cần chú trọng vào phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững và nâng cao giá trị gia tăng.

Muốn vậy, cần đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi thông qua việc khuyến khích người dân chuyển đổi sang các loại cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và thị trường. Ưu tiên phát triển các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của địa phương, có chỉ dẫn địa lý để tăng khả năng cạnh tranh.

Chẳng hạn như Khóm Cầu Đúc vốn là một đặc sản nổi tiếng của Hậu Giang nói chung và có tiềm năng phát triển mạnh ở Phụng Hiệp. Khóm Cầu Đúc có vị ngọt thanh, thịt vàng sậm, ít xơ, bảo quản được lâu. Do đó, việc hỗ trợ người dân đầu tư liên kết sản xuất theo quy trình và có chứng nhận như VietGAP hoặc GlobalGAP không chỉ giúp nâng cao chất lượng và giá trị thương hiệu mà còn giúp mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và hướng đến xuất khẩu. Từ đó, giúp người dân hưởng lợi từ loại cây trồng này.

HTX Kỳ Như nổi bật là mô hình chuỗi chế biến thủy sản hiệu quả của huyện.

Ngoài khóm, huyện còn có nhiều cây-con đặc sản cần được đầu tư bài bản như cam sành, bưởi da xanh, sầu riêng, cây dược liệu, cá lóc đồng, ếch đồng, cua đinh, các loại thủy sản khác…

Song song với việc lựa chọn cây con phù hợp, các nhà quản lý cũng khuyến cáo, huyện cần hỗ trợ người dân, HTX tiếp cận và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, từ khâu giống, chăm sóc đến thu hoạch và bảo quản sau thu hoạch. Chú trọng phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp công nghệ cao để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Đặc biệt, việc xây dựng các chuỗi liên kết giữa nông dân, HTX và doanh nghiệp để đảm bảo đầu ra ổn định cho sản phẩm, giảm thiểu rủi ro về giá cả là hết sức quan trọng. Đi liền với đó là phát triển các kênh tiêu thụ đa dạng, bao gồm cả thị trường truyền thống, siêu thị và thương mại điện tử.

Việc khuyến khích người dân phát triển kinh tế trang trại, gia trại theo hướng chuyên canh hoặc đa canh, kết hợp trồng trọt với chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản cũng sẽ giúp tối đa hóa hiệu quả sử dụng đất và tạo thêm thu nhập.

Chú trọng vai trò của HTX

Theo đánh giá của UBND tỉnh Hậu Giang, huyện Phụng Hiệp có thể phát triển đa dạng các mô hình HTX, không chỉ tập trung vào nông nghiệp truyền thống (lúa) mà còn mở rộng sang các lĩnh vực có giá trị kinh tế cao như cây ăn trái (mãng cầu xiêm, nhãn), thủy sản (cá thát lát, ba ba), thủ công nghiệp (chổi đót) và du lịch nông thôn. Điều này tạo ra nhiều cơ hội phát triển và tăng thu nhập cho người dân.

Trong đó, HTX đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện chiến lược giảm nghèo bền vững ở huyện Phụng Hiệp. Do đó, cần khuyến khích phát triển HTX và khuyến khích các HTX liên kết theo chuỗi giá trị để tăng cường sức mạnh tập thể và khả năng cạnh tranh là hết sức cần thiết.

Mãng cầu là một đặc sản ở huyện Phụng Hiệp cần phát triển theo chuỗi giá trị hàng hóa.

Thực chất huyện đã có những HTX đang làm tốt vai trò hỗ trợ người dân, thành viên phát triển kinh tế, từ đó đóng góp tích cực vào giảm nghèo như HTX Mãng cầu xiêm Hòa Mỹ. Đây là mô hình kinh tế tập thể được đánh giá cao về khả năng liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm, ứng dụng quy trình sản xuất theo hướng kinh tế nông nghiệp.

Còn HTX Kỳ Như nổi bật với việc phát triển nhiều sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn cao từ cá thát lát, có kênh tiêu thụ rộng khắp và tạo nhiều việc làm cho lao động địa phương. HTX Chổi bông cỏ ngọc Tuyền Kinh Cùng tuy đầu tư vào lĩnh vực truyền thống nhưng hoạt động khá hiệu quả, tạo sinh kế ổn định cho nhiều hộ gia đình làm nghề chổi đót.

Hay HTX Dưa lưới Thuận Phát lại đi đầu trong ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất dưa lưới theo tiêu chuẩn GlobalGAP, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho thành viên.

Vượt khó trong giảm nghèo

Nhìn chung, mô hình HTX ở huyện Phụng Hiệp đang có những bước phát triển đáng khích lệ, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đặc biệt, nhiều HTX đã biết lựa chọn ngành nghề cây-con phù hợp, ứng dụng công nghệ và thực hiện đầu tư chế biến, liên kết chuỗi để nâng cao giá trị gia tăng, thúc đẩy kinh tế địa phương.

Tuy nhiên, huyện Phụng Hiệp vốn là một vùng đất nông nghiệp trù phú của tỉnh Hậu Giang. Vậy nhưng theo thống kê đến thời điểm hiện tại, huyện mới có 85 HTX đang hoạt động. Trong đó, tỷ lệ HTX nông nghiệp chỉ là 7.63% (27 HTX), trong đó phần lớn là HTX thương mại (50 HTX với 14.12%), ngoài ra là HTX giao thông vận tải, giáo dục đào tạo, vui chơi giải trí…

Điều này cho thấy, huyện vẫn chưa phát triển được các chuỗi giá trị nông nghiệp thế mạnh thông qua mô hình HTX để tạo nền tảng cho người dân nâng cao thu nhập. Do đó, mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng kể trong công tác giảm nghèo, Phụng Hiệp vẫn còn một bộ phận dân cư thuộc diện nghèo.

Theo thống kê của tỉnh Hậu Giang năm 2024, huyện Phụng Hiệp có tỷ lệ hộ nghèo là 1,87%, với 951 hộ nghèo. So với tỷ lệ hộ nghèo chung của toàn tỉnh là 1,47%, tỷ lệ hộ nghèo ở huyện Phụng Hiệp vẫn còn cao hơn. Điều này cho thấy huyện Phụng Hiệp vẫn đang đối mặt với thách thức đáng kể trong công tác giảm nghèo so với các địa phương khác trong tỉnh.

Trong khi, nhiều hộ nghèo, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số và các hộ gia đình neo đơn, gặp khó khăn trong việc tiếp cận đất đai và các tư liệu sản xuất cần thiết để phát triển kinh tế.

Tình trạng thiếu việc làm ổn định, đặc biệt là ở khu vực nông thôn, khiến thu nhập của người dân bấp bênh, khó thoát nghèo bền vững. Lao động nông thôn chủ yếu dựa vào nông nghiệp nhưng không biết đầu tư khai thác như thế nào cho hiệu quả, dễ bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường và thiên tai.

Huyện Phụng Hiệp lại nằm trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long, chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn, hạn hán và lũ lụt, gây thiệt hại đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân, làm chậm quá trình giảm nghèo.

Theo các ngành chức năng, giảm nghèo là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự nỗ lực của cộng đồng. Tại huyện Phụng Hiệp, việc triển khai một chiến lược giảm nghèo toàn diện, trong đó chú trọng phát triển nông nghiệp bền vững cần chú trọng đầu tư nhân rộng mô hình kinh tế tập thể, HTX.

Thực tế cho thấy, phần lớn các HTX ở Phụng Hiệp có quy mô nhỏ, số lượng thành viên ít, vốn điều lệ thấp, dẫn đến năng lực cạnh tranh yếu và khó tiếp cận các nguồn lực lớn. Nhiều cán bộ quản lý HTX còn thiếu kinh nghiệm và kỹ năng quản trị hiện đại, đặc biệt trong các lĩnh vực như tài chính, marketing và ứng dụng công nghệ.

Do đó, hỗ trợ phát triển HTX và tập trung đầu tư vào các sản phẩm có giá trị và tiềm năng sẽ giúp huyện Phụng Hiệp khai thác hiệu quả lợi thế của mình, tạo ra nhiều việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần vào mục tiêu giảm nghèo bền vững.

Với vai trò hỗ trợ các HTX thành viên, thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh sẽ tiếp tục liên kết với các cơ quan hữu quan, thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn về quản lý HTX, nghiệp vụ kế toán, kỹ năng sản xuất, kinh doanh, marketing, xây dựng thương hiệu, ứng dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi số trong nông nghiệp và các lĩnh vực khác phù hợp với nhu cầu của các HTX ở Phụng Hiệp.

Bên cạnh đó, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục tư vấn, hướng dẫn các thủ tục thành lập HTX cho người dân có nhu cầu, góp phần phát triển số lượng và chất lượng HTX trên địa bàn huyện Phụng Hiệp một cách hiệu quả.

Quang Am