Thương hoài những chuyến đò quê!

Dòng sông quê nay vắng bóng con đò vì đã có cây cầu mới bắt qua sông.

Lần nào về quê, tôi cũng dừng xe trước đầu cầu để ngắm nhìn một lúc vị trí bến đò quê ngày cũ mà lòng bồi hồi bao cảm xúc! Vui bởi cây cầu sừng sững vắt ngang dòng sông như con rồng khổng lồ nối nhịp đôi bờ mà bao đời bà con khao khát, đợi chờ. Xen lẫn trong niềm vui ấy là man mác nỗi buồn vời vợi khó nói thành lời khi không còn nhìn thấy những chuyến đò gần gũi, thân quen, một nét đẹp của sông nước miền quê cực nhọc.

Tuổi ấu thơ của tôi cũng dạt dào với bến bờ này biết bao kỷ niệm. Khi còn là đứa trẻ chăn trâu, cắt cỏ, cởi trần đánh trận giả, làng quê đắm chìm trong khói lửa của chiến tranh tàn khốc, tôi đã thấy ở đó có một cây cầu rồi.

Hồi ấy, trụ cầu là những cây gỗ thông được nhúng nhựa đường đen nhánh để chống chọi sự tàn phá của thời gian. Mặt cầu cũng được thảm một lớp nhựa mỏng. Rồi theo thời gian, cây cầu già nua cũ kỹ bị sập chìm xuống đáy sông. Thế là chiếc cầu của ngày xưa chỉ còn trong ký ức, người dân quanh vùng qua lại, giao thương ngày đêm bằng những chuyến đò ngang bồng bềnh trên sóng nước. Mùa nắng nóng, sông cạn, lô nhô bãi cát vàng mịn, dòng nước trong vắt lờ lững chầm chậm trôi xuôi, đôi bờ như xích lại gần hơn nhưng đến khi mùa mưa lụt, nước từ thượng nguồn ầm ầm tuôn xuống, dòng sông lại trở mặt, sủi bọt đỏ ngầu phù sa gào thét, giận dữ như muốn nhấn chìm những chuyến đò nhỏ nhoi như chiếc lá lập lờ trên dòng nước xoáy. Ngồi trên những chuyến đò vào lúc đó dù trời có lạnh đến mấy cũng phải “toát mồ hôi”. Khách qua đò đã khổ, người lái đò càng vất vả hơn, quanh năm, suốt tháng họ cứ lềnh bềnh trên mặt sông nhọc nhằn mưu sinh. Mỗi lần qua lại bến sông, tôi thầm cảm ơn những người lái đò nơi đây một cách thật tình, bởi nếu không có họ thì sẽ phải đi đường vòng xa lơ, xa lắc. Từ tờ mờ sáng cho tới 22 giờ đêm hàng ngày, tại bến đò này tíu tít người lên, kẻ xuống. Khoảng thời gian ngồi đợi cho đò cập bến là những câu chuyện đồng quê, cuộc sống được không ít người coi như món quà gửi gắm cho nhau. Có người gồng gánh lên bờ rồi mà những câu chuyện vẫn còn dang dở. Họ hẹn sẽ gặp lại những chuyến đò sau để tiếp tục bao bi hài còn lại chưa được dốc hết...

Mặt trời gần khuất sau đỉnh Bàn Cờ, những giọt nắng cuối ngày vàng như mật nhảy nhót, rắc xuống mặt sông lấp lóa. Đứng bên này đưa tầm mắt về phía bên kia thấy một màu xanh mướt mát của những bãi dưa hấu, biền dâu, xen lẫn những giàn ổ qua đang độ ra hoa, kết trái, lòng càng thêm yêu tha thiết xứ sở, quê hương! Mặc dù giờ đây trên dòng sông không còn có con đò nào cả nhưng trước mắt tôi cứ chập chờn hình ảnh bà đưa đò cầm cây sào hì hục chống đẩy con thuyền rời bến, bởi hai phần ba cuộc đời bà gắn bó với bến đò quê. Văng vẳng bên tai tôi tiếng í ới gọi đò của ai đó. Tôi nhớ hình ảnh của người đàn bà đã chèo chuyến đò cuối cùng năm xưa ở bến sông này khi chuẩn bị khánh thành cây cầu. Nhìn trong đôi mắt bà như ẩn khuất sự nuối tiếc vì phải chia tay với con đò le loi khốn khó mấy chục năm trời gắn bó thân thương!

Cũng như những lần về quê trước, tôi cho xe chạy chậm hơn để ngắm nhìn lại chỗ bến đò xưa trong những ngày tháng cũ. Bao chuyến đò nhọc nhằn, lặng lẽ ngày nào lại ùa về càng làm tôi thêm chộn rộn, xốn xang! Bất giác, tôi khẽ gọi trong da diết: “Đò ơi”!

Tản văn: Thái Mỹ