Thủ tướng: Phòng chống lãng phí liên tục và không giới hạn

Thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, thời gian qua Chính phủ cũng đã có nhiều chỉ đạo, hành động quyết liệt để tháo gỡ khó khăn vướng mắc, giải quyết các điểm nghẽn gây lãng phí nguồn lực của nền kinh tế như đã thành lập Ban chỉ đạo về rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án theo Quyết định số 1568/QĐ-TTg.

Nhờ vậy, công cuộc phòng, chống lãng phí bước đầu đã đạt được một số kết quả nhất định, phần nào giải quyết được một số tồn tại hạn chế, điểm nghẽn về lãng phí trong một số một số lĩnh vực.

Toàn cảnh phiên họp

Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, lãng phí vẫn còn diễn ra khá phổ biến, dưới nhiều dạng thức khác nhau, đã và đang gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho phát triển, nhất là trong các lĩnh vực như quản lý tài chính, tín dụng, tài sản công, đầu tư công, đất đai, tài nguyên, khoáng sản, quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, quản lý, sử dụng lao động và thời gian lao động...

Những hạn chế này là một trong những nguyên nhân gây suy giảm nguồn lực con người, nguồn lực tài chính, giảm hiệu quả sản xuất, tăng gánh nặng chỉ phí, gây cạn kiệt tài nguyên, gia tăng khoảng cách giàu nghèo. Hơn thế, lãng phí còn gây suy giảm lòng tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước, tạo rào cản vô hình trong phát triển kinh tế - xã hội, bỏ lỡ thời cơ phát triển của đất nước.

Việc Chính phủ thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống lãng phí với thành phần bao gồm thủ trưởng tất cả các bộ, cơ quan ngang bộ để giải quyết, xử lý dứt điểm các điểm nghẽn gây thất thoát, lãng phí các nguồn lực của nền kinh tế, tạo chuyển biến mới, có sức lan tỏa mạnh mẽ đối với công tác này.

Tại phiên họp, các bộ, ngành, địa phương đã nêu nhiều ý kiến, kiến nghị đề xuất các giải pháp để làm tốt công tác phòng, chống lãng phí, nhất là các dự án lớn tại địa phương.

Theo các đại biểu, việc đầu tiên là phải chủ động rà soát, đánh giá, phân loại các dự án tại chính các địa phương; phải thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về quy hoạch, về đất đai, nhà ở, bất động sản, trong đó có việc ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai, các văn bản, các nghị định, thông tư hướng dẫn. Đặc biệt trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư, phải quan tâm đến đánh giá năng lực của nhà đầu tư.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho rằng, các địa phương chủ động rà soát, phân loại, đánh giá, phân tích nguyên nhân và thẩm quyền có 3 cấp như Đề án 153: thẩm quyền địa phương thì địa phương phải chủ động nhưng vẫn phải tổng hợp báo cáo; thẩm quyền của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ; thẩm quyền bên trên.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong phát biểu tại phiên họp

"Như Thủ tướng và Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ đã nêu, các địa phương bây giờ còn muốn giấu, không báo cáo hết các vướng mắc của dự án, sợ các vấn đề nọ, vấn đề kia đi qua các thời kỳ. Qua thanh tra, chúng tôi vừa rà soát có những kết luận, có những dự án chưa đưa vào khai thác được, tồn đọng đến giờ là trong vòng 20 năm rồi", ông Đoàn Hồng Phong cho biết.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường Đỗ Đức Duy phản ánh các địa phương có hàng trăm, hàng nghìn dự án trước hết phải tự rà soát theo đúng chỉ đạo và hướng dẫn của Ban chỉ đạo; phân loại khó khăn, vướng mắc gồm các loại khó khăn, vướng mắc gì, hướng xử lý như thế nào. Hiện nay pháp luật quy định tương đối đầy đủ, nếu thẩm quyền của địa phương thì địa phương phải chủ động, chứ không phải cái gì cũng báo cáo lên trên.

"Vừa rồi có những dự án địa phương nói rất vướng mắc, nhưng khi trao đổi thì hoàn toàn là thẩm quyền của địa phương. Ví dụ, quyết định chủ trương đầu tư là của địa phương. Quyết định sai thì bây giờ rà soát quyết định lại cho đúng. Việc giao đất, cho thuê đất cũng là của địa phương cả, cái đó rất quan trọng là phải rà soát và phải quyết định ngay theo thẩm quyền, cái gì liên quan đến thẩm quyền Chính phủ thì mới báo cáo với Chính phủ, còn nếu địa phương chủ động rà soát thì sẽ giải quyết được rất nhiều. Những trường hợp liên quan đến các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tương tự như Đề án 153, kết luận 77 thì báo cáo với Chính phủ để báo cáo các cấp có thẩm quyền", ông Đỗ Đức Duy cho biết.

Bộ trưởng Tài nguyên Môi trường Đỗ Đức Duy phát biểu tại phiên họp

Chống lãng phí không có giới hạn về không gian

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chỉ ra những kết quả đã đạt được và những tồn tại, hạn chế cần xử lý dứt điểm trong thời gian tới.

Trong đó, Thủ tướng nêu rõ, qua thực tiễn việc thực hiện công tác phòng, chống lãng phí vẫn còn một số tồn tại, hạn chế trong việc quản lý, sử dụng nguồn lực như cơ chế phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công còn bất cập, làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn lực của Nhà nước.

Việc quản lý, sử dụng tài sản công còn nhiều hạn chế, như nhiều cơ sở nhà, đất không sử dụng, sử dụng kém hiệu quả hoặc không đúng mục đích; 9.497 cơ sở nhà đất và 9.606 tài sản công khác chưa được xử lý dứt điểm…

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu kết luận phiên họp

Thủ tướng đề nghị đề cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu, rà soát lại và trực tiếp chỉ đạo việc này, phải có các cuộc họp thường xuyên hơn và sẽ có kiểm điểm rà soát tích cực hơn để giải quyết các tồn tại, nhất là các dự án lớn, không còn cách nào khác cả, càng để càng kéo dài càng lãng phí.

Thủ tướng chỉ rõ, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí phải bám sát 5 quan điểm.

Một là, phòng, chống lãng phí là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước.

Hai là, phòng, chống lãng phí không có giới hạn về không gian và thời gian; làm liên tục, không ngừng nghỉ; làm từ trên xuống dưới, làm từ trong ra ngoài.

Ba là, phòng, chống lãng phí phải gắn kết với cải cách bộ máy, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ công chức, viên chức; đẩy mạnh cải cách hành chính, đơn giản hóa và cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm phiền hà, chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị.

Bốn là, phòng, chống lãng phí gắn kết với thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát; đẩy mạnh đầu tư công minh bạch, công khai, hiệu quả; gắn kết huy động các nguồn lực ngoài Nhà nước kết hợp với nguồn lực của Nhà nước để phát triển đất nước.

Năm là, phòng, chống lãng phí phải gắn với 3 đột phá chiến lược; đẩy mạnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và gắn kết chặt chẽ với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Về nhiệm vụ, giải pháp thời gian tới, Thủ tướng đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo, lãnh đạo các bộ, cơ quan, địa phương phải thống nhất về nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của công tác phòng, chống lãng phí tại thời điểm hiện nay vì phòng, chống lãng phí không phải nhiệm vụ của riêng ai mà là của tất cả chúng ta. Tất cả các bộ, ngành, địa phương đều phải thực sự vào cuộc.

Các đại biểu dự phiên họp

Bên cạnh đó, tiếp tục rà soát, khẩn trương hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật trên các lĩnh vực quản lý kinh tế - xã hội và phòng, chống lãng phí; rà soát các dự án lãng phí, kéo dài và đề xuất cơ chế, chính sách xử lý phù hợp, kịp thời, hiệu quả; rà soát các thủ tục hành chính gây ách tắc, lãng phí nguồn lực để cải cách thủ tục hành chính; tăng cường phân cấp, phân quyền nhất là trong quản lý các dự án đầu tư công theo tinh thần địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.

Thực hiện quản trị thông minh và chuyển đổi số ở tất cả các cấp, các ngành; các cơ quan, đơn vị, địa phương phải rà soát công tác phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương sao cho chặt chẽ, hiệu quả theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước

Về kế hoạch công tác năm của Ban Chỉ đạo, Thủ tướng đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo yêu cầu ngay các đơn vị thuộc phạm vi quản lý rà soát đề xuất các nhiệm vụ cần triển khai thực hiện trong năm 2025 và gửi về Bộ Tài chính để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch công tác năm 2025 của Ban Chỉ đạo trước ngày 15/3/2025.

Thủ tướng đề nghị các bộ, cơ quan, địa phương phát huy sức mạnh đoàn kết, tinh thần đổi mới, không ngừng nỗ lực sáng tạo, dám nghĩ dám làm, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên, đoàn kết để làm. Trong đó, mỗi bộ, ngành địa phương phải là những hạt nhân tiên phong khơi dậy mọi tiềm năng đưa đất nước vững bước đi lên, tiến vào kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.

Vũ Khuyên/VOV