Thủ tướng đề xuất 5 cơ chế đặc biệt để đột phá KH-CN

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng bên cạnh các chính sách đặc thù, cần bổ sung 5 cơ chế đặc biệt:

Thứ nhất, phải có cơ chế đặc biệt cho phát triển kết cấu hạ tầng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vì hạ tầng này hiện còn rất yếu. Nguồn lực cần rất lớn nên phải có cơ chế huy động nguồn từ hợp tác công tư, từ doanh nghiệp, xã hội và người dân.

Thứ hai, cần cơ chế đặc biệt cho quản lý. Ví dụ đầu tư công - quản lý tư như: Nhà nước đầu tư hạ tầng khoa học công nghệ nhưng giao tư nhân quản lý. Hay lãnh đạo công - quản trị tư là thiết kế chính sách, pháp luật, công cụ giám sát kiểm tra, còn quản trị giao cho doanh nghiệp.

Thứ ba là cơ chế đặc biệt cho nhà khoa học và công trình khoa học thương mại hóa được. Phân cấp, phân quyền có thể đến các tỉnh, thành phố, bộ ngành, thậm chí tới các chủ thể có liên quan; xóa bỏ cơ chế xin - cho, giảm thủ tục hành chính để quản lý hiệu quả tổng thể.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu thảo luận tại Tổ.

Thứ tư, dự thảo mới đề cập miễn trừ trách nhiệm cho người soạn thảo chính sách, nhưng khâu thực hiện mới là khó và còn yếu. Do đó, nếu không có cơ chế đặc biệt bảo vệ người thực hiện thì lại dẫn đến sợ trách nhiệm, đùn đẩy, không muốn làm. Phải thiết kế thêm cơ chế miễn trừ trách nhiệm khi xảy ra rủi ro cho người thực hiện chứ không chỉ với người thiết kế chính sách, như thế mới toàn diện.

Thứ năm, phải có cơ chế đặc biệt thu hút nguồn nhân lực: thu hút nhân lực để phát triển doanh nghiệp tư nhân về khoa học công nghệ; thu hút nguồn nhân lực từ bên ngoài về Việt Nam góp phần thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ bằng chính sách thuế, phí, nhà cửa, đất đai, visa, hợp đồng lao động.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, quá trình thực hiện để tạo đột phá về khoa học công nghệ phải chấp nhận rủi ro, chấp nhận thất bại trong nghiên cứu khoa học.

“Loại trừ động cơ cá nhân, còn rủi ro mất mát do khách quan, người thực hiện vô tư trong sáng vì sự phát triển khoa học - công nghệ, vì sự phát triển của đất nước thì phải chấp nhận, coi đó như "học phí" để có thêm kinh nghiệm, bài học, bản lĩnh và trí tuệ để làm tốt hơn”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Phúc Minh