Mở đường cho dòng vốn lớn, tiến tới nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi trả lời phóng viên báo chí.

Phóng viên: Thưa Thứ trưởng, những thách thức nào đang cản trở sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán Việt Nam, đặc biệt là trong việc thu hút nhà đầu tư tổ chức và quỹ đầu tư? Bộ Tài chính đã có những giải pháp gì để tháo gỡ các rào cản này?

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi: Sau hơn 25 năm phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có nhiều bước tiến quan trọng nhưng vẫn còn những hạn chế, đặc biệt là sự tham gia còn khiêm tốn của các nhà đầu tư tổ chức và quỹ đầu tư. Hiện số lượng nhà đầu tư trên thị trường mới chỉ đạt hơn 1% dân số, trong khi tỷ lệ tài khoản của các quỹ vẫn còn rất thấp. Đây là vấn đề mà Bộ Tài chính cùng các cơ quan quản lý đang tập trung khắc phục với nhiều giải pháp đồng bộ.

Hội nghị “Quỹ đầu tư và đầu tư nước ngoài trong Kỷ nguyên phát triển mới của Việt Nam” hôm nay được Bộ Tài chính tổ chức nhằm thảo luận các giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của các nhà đầu tư tổ chức và quỹ đầu tư trên thị trường chứng khoán. Trong đó, một khuôn khổ pháp lý rõ ràng là yếu tố quan trọng để tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động của các quỹ. Hiện Bộ Tài chính đang nỗ lực phối hợp với các bộ, ngành liên quan để trình Chính phủ hướng dẫn thực hiện Luật Chứng khoán sửa đổi năm 2024, trong đó có nhiều điều khoản nhằm hỗ trợ sự phát triển của các quỹ đầu tư.

Bên cạnh đó, chính sách thuế cũng đang được rà soát và điều chỉnh để khuyến khích nhà đầu tư tổ chức và cá nhân tham gia vào các quỹ đầu tư. Thay vì làm giảm nguồn thu ngân sách, việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán sẽ tạo ra nguồn thu ổn định và bền vững hơn.

Ngoài ra, một rào cản lớn đối với các quỹ đầu tư nước ngoài là thủ tục hành chính còn khá phức tạp. Vì vậy, chúng tôi đang đẩy mạnh cải cách hành chính, số hóa các quy trình để giảm chi phí và thời gian cho các nhà đầu tư. Đồng thời, chúng tôi cũng thúc đẩy thay đổi tư duy của nhà đầu tư trong nước, khuyến khích họ đầu tư thông qua các quỹ chuyên nghiệp thay vì tự quản lý tài sản. Điều này sẽ giúp tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.

Một điểm quan trọng khác là cần điều chỉnh linh hoạt giới hạn đầu tư của quỹ để phù hợp với thực tiễn thị trường. Nếu quy định quá chặt chẽ thì hiệu quả hoạt động của các quỹ sẽ bị hạn chế, làm giảm sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước. Bộ Tài chính đang nghiên cứu các điều chỉnh phù hợp nhằm nâng cao tính hiệu quả và cạnh tranh của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Phóng viên: Năm 2025, Chính phủ đã đề ra nhiệm vụ phát triển mạnh mẽ thị trường tài chính, thị trường vốn để huy động nguồn lực cho nền kinh tế; trong đó có đặt mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán trong năm 2025. Vậy Bộ Tài chính sẽ có những giải pháp gì để đạt được mục tiêu này, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi: Một trong những nhiệm vụ quan trọng của thị trường chứng khoán Việt Nam là phát triển ổn định, bền vững và hướng tới những thay đổi mang tính đột phá về chất lượng. Chúng tôi đặt mục tiêu nâng cấp thị trường ngay trong năm 2025. Hiện Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cùng các bộ, ngành liên quan đang khẩn trương triển khai các giải pháp nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn nâng hạng thị trường chứng khoán theo đúng định hướng chiến lược phát triển thị trường vốn.

Bên cạnh đó, vấn đề cần giải quyết khác là điều chỉnh linh hoạt giới hạn đầu tư của các quỹ để phù hợp với thực tiễn thị trường. Nếu quy định quá bó buộc, hiệu quả hoạt động của các quỹ sẽ bị hạn chế, làm giảm sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đồng thời, chúng tôi cũng đang hoàn thiện các quy định kỹ thuật liên quan đến quản lý quỹ đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các quy định về đầu tư, tài khoản và hoạt động của công ty quản lý quỹ, nhằm tháo gỡ các rào cản có thể hạn chế tiềm năng của quỹ đầu tư nước ngoài.

Ngoài ra, để thu hút và giữ chân các quỹ đầu tư nước ngoài, chất lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán cần được nâng cao. Chúng tôi đang nghiên cứu và đề xuất chính sách cho phép doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Điều này sẽ tạo ra một nhóm doanh nghiệp niêm yết chất lượng cao, có hàm lượng công nghệ lớn và quản trị tốt, từ đó góp phần thu hút dòng vốn quốc tế.

Yếu tố quan trọng khác là nâng cao tính minh bạch và quản trị doanh nghiệp. Quốc hội đã thông qua Luật Kế toán, Kiểm toán năm 2024, yêu cầu các doanh nghiệp Việt Nam áp dụng chuẩn mực kế toán và báo cáo tài chính quốc tế. Hiện Chính phủ đang xem xét và ban hành các quy định hướng dẫn thực hiện. Khi mức độ minh bạch được nâng cao, các quỹ đầu tư nước ngoài sẽ có niềm tin lớn hơn khi quyết định rót vốn vào Việt Nam.

Phóng viên: Như chia sẻ của Thứ trưởng, có thể thấy các doanh nghiệp FDI đóng vai trò quan trọng đối với thị trường chứng khoán nói riêng và nền kinh tế nói chung. Vậy Bộ Tài chính có những giải pháp gì để thu hút dòng vốn này trong thời gian tới?

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi: Những năm gần đây, thu hút FDI vào Việt Nam đạt được nhiều kết quả tích cực, với dòng vốn FDI liên tục tăng trưởng, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người lao động. Tuy nhiên, chúng tôi không hướng tới việc thu hút FDI bằng mọi giá mà có sự chọn lọc, ưu tiên các lĩnh vực công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo và đổi mới sáng tạo.

Bộ Tài chính mong muốn các doanh nghiệp trong nước có thể liên kết với doanh nghiệp FDI để tiếp nhận chuyển giao công nghệ và ứng dụng các thành tựu tiên tiến vào nền kinh tế. Đồng thời, hệ thống tài chính cần được thiết kế theo hướng hiện đại, phát triển các sản phẩm tài chính mới như tài chính xanh, tài chính số, nhằm khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao. Điều này không chỉ giúp Việt Nam thu hút đầu tư chất lượng mà còn phù hợp với xu hướng phát triển toàn cầu.

Chúng tôi cũng nhận thấy rằng, bên cạnh các chính sách ưu đãi đầu tư và thuế đã được triển khai hiệu quả, việc tiếp tục rà soát và tối ưu hóa các ưu đãi là cần thiết. Đặc biệt, việc chuẩn bị mặt bằng sạch, sẵn sàng đón các doanh nghiệp lớn sẽ giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn, là "căn cứ địa" cho các tập đoàn hàng đầu thế giới.

Nhìn chung, thu hút FDI và phát triển thị trường tài chính cần có cách tiếp cận đồng bộ, kết hợp giữa chính sách ổn định vĩ mô, cải thiện chất lượng thị trường và nâng cao năng lực doanh nghiệp trong nước. Với định hướng này, chúng tôi tin rằng Việt Nam sẽ tiếp tục là điểm sáng trên bản đồ đầu tư quốc tế.

Phóng viên: Xin cảm ơn những chia sẻ của Thứ trưởng!

Thùy Linh