Bền vững cùng thời gian

Với đàn ông, đồng hồ gần như là thứ trang sức duy nhất trên người. Một chiếc đồng hồ xa xỉ trên tay giúp truyền tải nhiều thông điệp, về sở thích, về sự sành điệu, chịu chơi, về khả năng tài chính. Nó giúp gây chú ý ở một mức độ nhất định. Nó ngầm tuyên bố về sự thành đạt của người đeo. Và thị trường thì có đủ loại đồng hồ đáp ứng mọi nhu cầu khác nhau, từ ngưỡng “bắt đầu xa xỉ” cho tới “tột cùng xa xỉ”. Vấn đề nằm ở chỗ, người ta sẵn sàng chi ra bao nhiêu?

VÀ CON SỐ TỐI THIỂU LÀ...

Rất khó trả lời, nhưng trong cuộc trò chuyện với tờ Business Insider, Avi Hiave, chủ nhân chuỗi bán lẻ đồng hồ cao cấp Avi & Co. đã đề cập đến con số tối thiểu là 5.000 USD và nói thêm: “Nhưng các ngôi sao và các nghệ sĩ và tất cả những người như bọn họ, không bao giờ đeo đồng hồ dưới 100.000 USD. Thực sự là xuyên nóc nhà”.

Xuất thân từ một gia đình kinh doanh đá quý, người gốc Israel, Avi Hiave yêu thích đồng hồ từ nhỏ và thành lập Avi &Co. năm 16 tuổi. “Đá quý là nghề gia truyền, nhưng đồng hồ mới là đam mê. Tôi có thể chơi với đồng hồ cả ngày, và luôn cảm thấy chúng là những món đầu tư dễ sinh lời”, anh nói.

Vô số khách hàng của Avi Hiave cũng suy nghĩ như vậy. Với kinh nghiệm trong cả kinh doanh và thú chơi xa xỉ này, họ biết, nhiều chiếc đồng hồ có giá trị đầu tư vô cùng tốt, chẳng khác nào túi Birkin của Hermès hay tranh của Picasso, Pollock và Warhol.

Chúng đều thuộc nhóm sản phẩm dùng để trang trí, đạt tới tầm thượng đẳng về chất lượng hoàn thiện (hoặc chất lượng nghệ thuật), mang trong mình đẳng cấp vượt trội của thương hiệu (và nghệ sĩ), giá trị chỉ tăng dần theo thời gian, đôi khi không phải cấp số cộng mà là cấp số nhân.

“Rất nhiều người đã thay đổi, chuyển từ chơi sang kinh doanh”, Avi Hiave cho biết. “Có những nhà sưu tập ban đầu mua đồng hồ của tôi vì họ thích, họ yêu mến chúng. Rồi sau đó, họ mua để giữ lại, chờ lên giá rồi bán, hoặc bán qua tay người khác”. Một ví dụ ưa thích của Avi Hiave là Richard Mille, như anh mô tả, là Hermès trong thế giới đồng hồ.

Những mẫu chronograph cao cấp và phức tạp nhất của Richard Mille có giá xuất xưởng từ 310.000 USD, mẫu trên cổ tay siêu sao quần vợt Rafael Nadal giá khoảng 500.000 USD. Phiên bản đặc biệt thuộc sở hữu của rapper Drake giá tối thiểu 750.000 USD. Còn trên thị trường thứ cấp, có những chiếc Richard Mille tăng 20 – 30% chỉ vài tháng sau khi chúng xuất hiện.

SỐNG TỐT TRONG KỶ NGUYÊN SMARTWATCH

Cách đây gần một thập kỷ, khi đồng hồ thông minh (smartwatch) ra đời, không ít chuyên gia đã tỏ ra lo lắng về sự sụp đổ của ngành sản xuất đồng hồ truyền thống. Tuy nhiên, điều này đã không xảy ra, dù trên thực tế, đồng hồ thông minh làm giảm doanh số của các dòng đồng hồ cấp thấp. Cùng một số tiền, nhiều người sẽ chọn mua smartwatch vì những tính năng tiện ích của nó.

Nhưng đồng hồ xa xỉ, thật đáng ngạc nhiên, lại có sự phát triển mạnh mẽ hơn cũng trong gần một thập kỷ qua. Bởi kinh tế thăng hoa, số người giàu và siêu giàu tăng nhanh, kéo theo nhu cầu về đồng hồ xa xỉ cũng tăng cao. Mà ai cũng biết, đồng hồ xa xỉ là những sản phẩm bền bỉ theo năm tháng, thách thức thời gian cả về chất lượng và giá trị, chứ không phải kiểu “thời vụ” như đồ công nghệ - smartwatch chính là đồ công nghệ, một sự mở rộng của chiếc smartphone.

Sự tương phản này thực sự thú vị. Đồng hồ thông minh chỉ một vài năm là phải thay mới, nhưng đồng hồ xa xỉ có thể trên cổ tay người đeo đến hàng thập niên, thậm chí, tiếp tục qua tay chủ mới và có thể “ăn ở” cùng họ thêm hàng thập niên nữa.

Rất nhiều đồng hồ của Patek Philippe, Rolex, Audemars Piguet tuổi đời trên dưới một thế kỷ vẫn chạy tốt và có có hàng triệu USD trên các sàn đấu giá tên tuổi. Và smartwatch cần sạc mới hoạt động. Đồng hồ xa xỉ thì không. Đeo chúng hàng ngày, những bộ máy cơ tinh xảo sẽ không bao giờ ngừng lại.

Thêm vào đó, smartwatch chưa bao giờ được thiết kế để trở thành phụ kiện thời trang đúng nghĩa. Không ai đeo smartwatch khi mặc suit. Chúng ta có thể thoải mái, nhưng không có nghĩa chúng ta nên phá những quy tắc thời trang đã có cả trăm năm.

Ngay cả giới trẻ cũng bị vẻ đẹp cổ điển và thuần túy của đồng hồ xa xỉ mê hoặc. Tờ South China Morning Post (Hoa Nam Tảo Báo) từng có bài viết công phu về việc Thế hệ Y và Thế hệ Z (những người sinh ra từ năm 1980 đến 2013) đang tích cực săn lùng đồng hồ xa xỉ trên các thị trường thứ cấp. Để tạo ra sự khác biệt với bạn bè cùng trang lứa. Để đầu tư. Có rất nhiều lý do khác nhau, nhưng chắc chắn là họ đã nhận ra nhiều giá trị ở những cỗ máy đo đếm thời gian đắt đỏ này.

Rolex, Richard Mille và Omega đã rất nhanh chóng “đánh hơi” thấy xu hướng này, và nắm bắt nó bằng cách xây dựng nền tảng bán hàng “second-hand” của riêng mình, đồng thời, hỗ trợ nhiều hơn nhóm khách hàng mua đồng hồ đã qua sử dụng. Với các thương hiệu cao cấp, đây còn là một chiến lược marketing khôn ngoan, cho phép họ tiếp cận rộng rãi hơn đến một nhóm khách hàng mới, giàu tiềm năng, những người lần đầu được trải nghiệm cảm giác đeo đồng hồ xa xỉ trên tay.

Theo một khảo sát do Deloitte và Research Now tiến hành ở Mỹ, kết quả được đăng tải trên trang Luxe Digital, thì 46% số người tham gia (là thanh niên) chọn mua đồng hồ xa xỉ, 44% chọn mua smartwatch đời mới nhất, 10% còn lại không xác định. Ở Trung Quốc, con số còn áp đảo hơn nhiều, có tới 78% người tham gia chọn mua đồng hồ xa xỉ, ở Anh thấp hơn một chút, là 70%.

Ngoài sức hấp dẫn về hình thức, về kỹ xảo chế tác, lịch sử được truyền lại, thật ngạc nhiên, giới trẻ lại thích đồng hồ xa xỉ vì khi tìm kiếm thông tin, họ được tham gia vào những cộng đồng có nhiều người thực sự am hiểu, thực sự đam mê, những nhà sưu tập chân chính, sẵn sàng chia sẻ kiến thức và niềm đam mê của mình. Cảm giác về sự chân thành và gắn kết này thường dẫn đến những quyết định “xuống tiền” rất dứt khoát.

QUÁ NHIỀU LÝ DO ĐỂ ƯU ÁI

Một trong những lý do để đồng hồ xa xỉ tiếp tục được ưu ái, chính là nhờ chúng có thể trở thành những món quà xứng đáng. Không gì tuyệt vời bằng việc đánh dấu một cột mốc quan trọng trong cuộc đời bằng cỗ máy đo đếm thời gian của một thương hiệu nổi tiếng.

Hoặc nó cũng có thể trở thành món quà tưởng thưởng cho bản thân sau những nỗ lực không ngừng nghỉ, hoặc khi vừa chinh phục được một mục tiêu lớn. Nếu khéo chọn, món quà vượt thời gian này sẽ mang đến cho người đeo cảm giác sung sướng, thoải mái, tự tin, coi như thêm một món quà lớn về mặt tinh thần.

Trong một bài viết nằm trong chuyên mục “Trang sức của đàn ông” (Men’s jewelly), tờ The Guardian đã nêu câu hỏi: bất chấp thực tế là chức năng xem giờ của đồng hồ truyền thống đã hoàn toàn lỗi thời, vì sao người ta vẫn mua chúng?

Theo số liệu mới nhất từ trang The Hour Makers, năm 2024, tổng doanh thu của ngành đồng hồ xa xỉ Thụy Sĩ là 25,9 tỷ francs (khoảng 29,5 tỷ USD), giảm 3% so với năm trước đó, nhưng hầu hết đều do các nguyên nhân khách quan.

Có một điều chắc chắn, là những người đam mê đồng hồ xa xỉ ngày nay phải biết ơn các nhà tiên phong hồi thập niên 1980, khi họ quyết định đồng hồ cơ khí không đơn thuần là cỗ máy đo thời gian, mà tính mỹ thuật, yếu tố con người trong các sản phẩm cũng phải được nâng lên một đẳng cấp khác, vừa đại diện cho truyền thống vừa đón nhận sự cách tân, sáng tạo và công nghệ hiện đại. Chúng phải là một bức tranh Van Gogh, một chiếc Ferrari, thậm chí, một chiếc du thuyền hạng sang nằm trên cổ tay

Và quan trọng hơn, chúng không bao giờ lỗi mốt. Thời trang có thay đổi ra sao theo từng mùa thì trên cổ tay chúng ta, chiếc đồng hồ xa xỉ vẫn tiếp tục tỏa sáng. Cho dù nó chỉ là một chiếc second hand, của một thương hiệu tầm trung, giá khoảng 1.000 USD, thì vẫn có những người sẽ không ngừng “ngó nghiêng” nó, như cách phái đẹp vẫn săm soi đôi giầy, cái túi của nhau vậy.

Sức hấp dẫn bao trùm của đồng hồ xa xỉ nằm ở những gì mà nó đại diện. Thuộc về sự tinh hoa, thuộc về số ít, thuộc về khát vọng của đám đông.

Hoàng Cương