Thiết kế thêm cơ chế miễn trừ trách nhiệm đối với người thực hiện

Sáng 15/2, phát biểu tại phiên thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị và Tổng Bí thư, Chính phủ đã tranh thủ thời gian tối đa, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan liên quan của Quốc hội đã rất tích cực trong việc hoàn thiện dự thảo nghị quyết trình Quốc hội.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị và Tổng Bí thư, Chính phủ đã tranh thủ thời gian tối đa, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan liên quan của Quốc hội đã rất tích cực trong việc hoàn thiện dự thảo nghị quyết trình Quốc hội.

Thủ tướng nhấn mạnh, phát triển nhanh và bền vững dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là yêu cầu khách quan. Vì vậy, việc tháo gỡ thể chế cần phải tập trung làm. "Chính phủ đang chỉ đạo sửa một loạt các luật, song để Nghị quyết 57-NQ/TW đi vào cuộc sống ngay thì hôm nay chúng ta phải trình và thảo luận về dự thảo nghị quyết này. Dự thảo nghị quyết tập trung tháo gỡ các vướng mắc mà hiện nay rất cần thiết để thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW, cũng chưa bao trùm, toàn diện hết được và phải tiếp tục sửa các luật khác là vì vậy" - Thủ tướng chia sẻ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu tại phiên thảo luận tổ.

Theo Thủ tướng, dự thảo nghị quyết cần bổ sung một số cơ chế đặc biệt, chứ không phải đặc thù, thì mới làm được và thật sự đổi mới. Thứ nhất là cơ chế đặc biệt cho phát triển kết cấu hạ tầng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Hạ tầng hiện nay rất yếu trong khi nguồn lực cần rất lớn nên phải có cơ chế để huy động nguồn lực này từ người dân, doanh nghiệp, xã hội để phát triển hạ tầng này.

Thứ hai là cơ chế đặc biệt cho quản lý, như lãnh đạo công - quản trị tư, đầu tư công - quản lý tư, đầu tư tư - sử dụng công trong các hoạt động khoa học công nghệ. Ví dụ đầu tư công - quản lý tư, đầu tư cho hạ tầng công nghệ của Nhà nước nhưng giao tư nhân quản lý.

Thứ ba là cơ chế đặc biệt cho các nhà khoa học, công trình khoa học… có thể thương mại hóa được. Phải phân cấp, phân quyền cho các tỉnh, thành phố, bộ, ngành, thậm chí các chủ thể liên quan, xóa bỏ xin - cho, giảm thủ tục hành chính và quản lý hiệu quả tổng thể.

Thứ tư, hiện nay dự thảo nghị quyết mới miễn trừ trách nhiệm khi xảy ra rủi ro với người soạn thảo mà chưa đề cập tới người thực hiện. “Trong khi đó, thực hiện mới khó. Nếu không có cơ chế đặc biệt bảo vệ người thực hiện thì lại sợ trách nhiệm, để đấy, hoặc không muốn làm vì không được bảo vệ. Phải thiết kế thêm cơ chế miễn trừ trách nhiệm với cả người thực hiện chứ không phải chỉ người thiết kế chính sách thì mới toàn diện được, nếu không có cơ chế bảo vệ người thực hiện lại sợ trách nhiệm, đẩy chỗ này, chuyển chỗ khác, không muốn làm vì không được bảo vệ" - Thủ tướng nói.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, nếu không có cơ chế bảo vệ người thực hiện lại sợ trách nhiệm, đẩy chỗ này, chuyển chỗ khác, không muốn làm vì không được bảo vệ.

Đối với cơ chế đặc biệt thu hút nguồn nhân lực, theo Thủ tướng, trong đó bao gồm cơ chế thu hút những người làm ngoài khu vực Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân về khoa học công nghệ, nguồn nhân lực từ bên ngoài để thúc đẩy khoa học công nghệ. Cùng với đó là các chính sách về thuế, phí, lệ phí, nhà cửa, đất đai, visa và hợp đồng lao động. Còn vấn đề thiết kế chính sách là không để xảy ra tham nhũng tiêu cực, có công cụ đặc biệt để quản lý, công khai minh bạch. "Việc nghiên cứu khoa học cần chấp nhận rủi ro, có độ trễ", nhấn mạnh điều này, Thủ tướng nói thêm rằng, những đột phá có thể thành công, nhưng cũng có những thất bại phải chấp nhận. Tuy nhiên, cũng loại trừ động cơ cá nhân, không vụ lợi mà phải vô tư, trong sáng, vì lợi ích chung của đất nước.

Thu Thủy