Thí điểm thị trường carbon trong 3 năm, chính thức vận hành từ năm 2029

Bắt đầu thí điểm từ năm 2025

Bộ Tài chính vừa thông tin về Đề án thành lập và phát triển thị trường carbon tại Việt Nam. Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định 232, ngày 24/1/2025 phê duyệt đề án này.

Theo đề án, thị trường carbon sẽ được triển khai theo hai giai đoạn. Giai đoạn thí điểm từ năm 2025 đến hết năm 2028 và giai đoạn vận hành chính thức từ năm 2029.

Cụ thể, đến trước tháng 6/2025, từng bước xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho việc trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính, tín chỉ carbon và cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ, đảm bảo cơ sở pháp lý cho việc triển khai thí điểm sàn giao dịch carbon.

Việt Nam bán thành công tín chỉ carbon rừng với trị giá 51,5 triệu USD. Ảnh: Hồng Hạnh.

Xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ tổ chức vận hành thị trường. Năng lực quản lý, tổ chức vận hành thị trường carbon của cơ quan quản lý Nhà nước, năng lực và nhận thức của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đáp ứng việc sẵn sàng tham gia thị trường này.

Từ tháng 6/2025 đến hết năm 2028, sẽ vận hành thí điểm sàn giao dịch carbon trong nước trên toàn quốc. Bên cạnh đó, tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật phục vụ tổ chức vận hành thị trường carbon.

Thị trường carbon sẽ phát triển theo mô hình tập trung, hoạt động theo nguyên tắc thị trường, dưới sự quản lý, giám sát chặt chẽ của Nhà nước nhằm phù hợp với điều kiện quốc gia và thông lệ quốc tế.

Việc phát triển thị trường carbon tại Việt Nam góp phần thực hiện mục tiêu giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, hướng tới đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Phân bổ miễn phí và qua đấu giá

Đề án nêu rõ, hàng hóa trên thị trường carbon gồm hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon.

Hạn ngạch phát thải khí nhà kính được phân bổ cho các cơ sở thuộc Danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính do Thủ tướng ban hành theo phương thức miễn phí và phương thức đấu giá.

Tín chỉ carbon được xác nhận giao dịch trên thị trường, gồm: Tín chỉ carbon thu được từ chương trình, dự án theo cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ trong nước theo quy định; tín chỉ carbon thu được từ chương trình, dự án theo cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon quốc tế (tín chỉ thu được từ Cơ chế phát triển sạch, Cơ chế tín chỉ chung, Cơ chế theo Điều 6 Thỏa thuận Paris).

Hệ thống đăng ký quốc gia về hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon sẽ được Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì thiết lập và vận hành để phục vụ việc quản lý, vận hành, cập nhật, khai thác thông tin hạn ngạch phát thải khí nhà kính, tín chỉ carbon; xử lý các hoạt động vay mượn, nộp trả, chuyển giao, bù trừ hạn ngạch phát thải khí nhà kính.

Việc tổ chức giao dịch trên thị trường carbon được thực hiện theo phương thức tập trung trên sàn giao dịch carbon. Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội sẽ xây dựng và cung ứng dịch vụ sàn giao dịch carbon, Tổng Công ty Lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam cung ứng dịch vụ lưu ký, thanh toán giao dịch.

Việc cung ứng dịch vụ sẽ được thực hiện theo yêu cầu nghiệp vụ về tổ chức, quản lý thị trường và các điều kiện, tiêu chuẩn kỹ thuật do Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ, ngành, cơ quan có liên quan xây dựng.

Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bộ ngành, cơ quan có liên quan tổ chức vận hành thị trường carbon trong nước, đảm bảo không để phát triển tự do, tự phát, gây thất thoát tài nguyên, tài sản của Nhà nước.

Hồng Hạnh