Thể thao TPHCM & hành trình 50 năm tự hào

Những người tiên phong

Trong 50 năm qua, điều ấn tượng nhất của thể thao TPHCM chính là những cột mốc mang tính tiên phong. Không ai có thể quên được hình ảnh xúc động của võ sĩ taekwondo Trần Quang Hạ khi trở thành vận động viên (VĐV) đầu tiên của Việt Nam đoạt HCV tại kỳ Asiad 1994 được tổ chức ở Nhật Bản. Sau đó 4 năm, võ sĩ taekwondo Hồ Nhất Thống xuất sắc giành HCV duy nhất tại Asiad 1998. Thể thao TPHCM góp công lớn cho huy chương đầu tiên của thể thao Việt Nam trên đấu trường Olympic khi nữ võ sĩ Trần Hiếu Ngân đoạt HCB tại Olympic 2000 ở Australia... Đấy đều là những mốc son của thể thao Việt Nam trên đấu trường quốc tế.

Sự tiên phong của thể thao TPHCM trong 50 năm qua nằm ở chiều sâu và cả bề rộng. Có những thời điểm cuối thập niên 90 của thế kỷ trước, số lượng các câu lạc bộ bán chuyên nghiệp các môn bóng đá, bóng chuyền, bóng bàn… tại TPHCM chiếm đến 1/4 lực lượng tham gia các giải vô địch quốc gia. Tính đến nay, TPHCM vẫn đứng đầu về số lượng chức vô địch ở các bộ môn này. Đó là chưa kể các mô hình xã hội hóa, tiền thân của thể thao chuyên nghiệp, đều được áp dụng đầu tiên tại TPHCM thông qua mô hình hoạt động của các công ty, tổ chức đóng trên địa bàn. Cũng chính TPHCM là nơi ra đời các liên đoàn thể thao cấp địa phương đầu tiên cả nước, tạo nền tảng cho sự phát triển sâu rộng của thể thao trong đời sống xã hội.

Nói đến thể thao TPHCM cũng là nói đến chiếc nôi đầu tiên tại sân Tao Đàn của bóng đá nữ do Trung tâm Thể thao quận 1 gầy dựng từ 20 năm trước để giờ đây, đội tuyển nữ Việt Nam với nhiều thành viên nòng cốt từ TPHCM đoạt vé dự World Cup. Hay từ sân Nhà thi đấu quận 8, những chàng trai từ Câu lạc bộ futsal Thái Sơn Nam đã là những trụ cột của đội tuyển Việt Nam đoạt vé dự World Cup lần đầu tiên năm 2016.

Chúng ta cũng có thể nhắc đến giải bóng bàn quốc tế Cây vợt vàng, sự kiện đầu tiên được chứng nhận mang đẳng cấp châu Á. Hay các giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam (Báo SGGP tổ chức), Cúp xe đạp Truyền hình TPHCM (HTV tổ chức)… đều là những sự kiện tầm vóc quốc gia được khởi phát tại TPHCM và duy trì bền bỉ hơn 30 năm qua.

Nơi thăng hoa của nhiều danh thủ

Ngay sau năm 1975, thể thao TPHCM phải đối diện với nhiều thách thức lớn. Một trong những vấn đề lớn nhất của thể thao thành phố thời kỳ này là sự thiếu hụt các trung tâm đào tạo và cơ sở luyện tập đạt chuẩn. Hầu hết các sân bãi thể thao đều xuống cấp, không có sự đầu tư mới, trong khi lực lượng HLV và VĐV vẫn đang trong giai đoạn chuyển đổi và thích nghi với môi trường thể thao mới.

Khi thể thao Việt Nam hội nhập với thế giới ở thập niên 1980-1990, TPHCM luôn đóng góp lực lượng VĐV đông nhất và đạt thành tích nhiều nhất cho đất nước. Ngay từ đầu, hướng phát triển của thể thao TPHCM đã tập trung vào những môn cơ bản, có khả năng tranh đua trên đấu trường quốc tế như điền kinh, bơi lội, võ thuật, bóng bàn… Dù gặp nhiều khó khăn, nhưng nhờ sự đầu tư đúng hướng và chiến lược phát triển bài bản, thể thao TPHCM dần khẳng định vị thế của mình, trở thành nơi sản sinh ra nhiều VĐV xuất sắc cho thể thao Việt Nam.

Ở bộ môn bóng đá, 2 câu lạc bộ Cảng Sài Gòn và Hải Quan trở thành những đội hàng đầu Việt Nam, để lại dấu ấn mạnh mẽ trong lòng người hâm mộ. Với lối chơi kỹ thuật, đẹp mắt, họ đã chinh phục nhiều danh hiệu quốc gia và góp phần nuôi dưỡng, thăng hoa nhiều cầu thủ tài năng như Lê Huỳnh Đức, Trần Minh Chiến, Võ Hoàng Bửu...

Ngoài bóng đá, thể thao TPHCM cũng thống lĩnh nhiều môn thể thao khác. Môn taekwondo với những gương mặt vàng như Trần Quang Hạ, Hồ Nhất Thống, Nguyễn Thị Huyền Diệu mang về không ít huy chương quốc tế, trong đó có cả HCV Á vận hội (ASIAD). Bóng chuyền với những đội mạnh như nữ TPHCM, bóng bàn với các tay vợt xuất sắc, hay thể dục dụng cụ với những tài năng như Trương Minh Sang... đều khẳng định được đẳng cấp. Ở lĩnh vực điền kinh, những VĐV như Trương Thanh Hằng, Nguyễn Đình Minh đã ghi dấu ấn đậm nét trên đường đua, mang lại vinh quang cho thể thao thành phố và quốc gia. Các bộ môn khác như xe đạp, thể hình, judo, karatedo… cũng sản sinh nhiều thế hệ VĐV tài năng.

Nền tảng vững vàng, tiến bước tương lai

Sau 50 năm xây dựng và phát triển, thể thao TPHCM đã đạt được những thành tựu đáng tự hào, trở thành đầu tàu của thể thao Việt Nam. Tuy nhiên, thành phố cũng đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, đòi hỏi sự đổi mới mạnh mẽ và chiến lược phát triển bền vững. Trong bối cảnh đất nước hiện nay nói chung và thể thao nói riêng đều đang đứng trước những thời điểm lịch sử của kỷ nguyên mới, nhìn lại hành trình 50 năm lớn lên cùng đất nước, xét trên một chiều dài lịch sử đặc biệt của thành phố, thể thao TPHCM vẫn luôn ở tư thế sẵn sàng cho chặng đường mới với niềm tin thành công.

Nốt trầm là trong 10 năm gần đây, thể thao TPHCM có những sa sút nhất định, nhất là ở nội dung thi đấu thành tích cao. Nhiều môn vốn thế mạnh không còn giữ được vai trò tiên phong. Sự đóng góp của thể thao TPHCM với nước nhà cũng giảm về tỷ trọng. Đã xuất hiện những cuộc khủng hoảng không nhỏ ở một số môn từng là niềm tự hào của cả nước như bóng đá, bóng chuyền, điền kinh, bơi lội, võ thuật… Trong bối cảnh đó, những người làm thể thao của TPHCM vẫn tràn trề nhiệt huyết và niềm tin, dám nhìn thẳng vào thất bại và trăn trở tìm một hướng đi mới, khát khao trở lại ngôi số 1 trong nền thể thao nước nhà.

Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt đòi hỏi TPHCM phải có chiến lược dài hơi và hiệu quả hơn. Đó là hệ thống đào tạo trẻ của TPHCM phải được cải thiện, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ vào công tác đào tạo, huấn luyện VĐV, xây dựng các trung tâm huấn luyện đạt chuẩn quốc tế; là đầu tư sân vận động, nhà thi đấu, tổ hợp thể thao quy mô lớn, đáp ứng nhu cầu phát triển thể thao chuyên nghiệp...

ĐĂNG LINH