Tạo hành lang pháp lý để GD-ĐT phát triển với tốc độ nhanh, tính định hướng cao

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, Phó Chủ tịch Hội đồng Quốc gia giáo dục và phát triển nhân lực Nguyễn Kim Sơn phát biểu tại phiên họp.

Sáng 30/5, Cơ quan Thường trực Hội đồng Quốc gia giáo dục và phát triển nhân lực tổ chức phiên họp xin ý kiến về việc sửa đổi Luật Giáo dục, Luật giáo dục Đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp.

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, Phó Chủ tịch Hội đồng Quốc gia giáo dục và phát triển nhân lực Nguyễn Kim Sơn; Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc chủ trì phiên họp.

Cái nhìn tổng thể, hệ thống, đồng bộ khi điều chỉnh 3 Luật

Phát biểu khai mạc phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ những lý do quan trọng cần đồng thời sửa đổi, bổ sung cả 3 Luật: Giáo dục, Giáo dục đại học, Giáo dục nghề nghiệp.

Trước hết, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ đặt ra cho ngành Giáo dục những yêu cầu, đòi hỏi, sứ mệnh, trách nhiệm mới trước yêu cầu của đất nước. Để có khung pháp lý đầy đủ, đồng bộ triển khai những chủ trương mới này nhằm phát triển giáo dục, đào tạo chặng đường tiếp theo thì phải bằng, thông qua, bắt đầu từ việc xem xét lại các văn bản quy phạm pháp luật.

Thứ hai, việc sắp xếp các bộ ngành, hệ thống chính quyền địa phương cũng đặt yêu cầu cần xem xét lại hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan của ngành Giáo dục.

Thứ ba, xuất phát từ yêu cầu tự thân ngành Giáo dục khi tiếp tục chặng đường đổi mới đồng bộ, theo chiều sâu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 29/NQ-TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo.

Thứ tư, Bộ GD&ĐT tiếp nhận lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, nên phải xem xét lại các Luật là yêu cầu đặt ra để tạo sự đồng bộ trong hệ thống giáo dục.

“Việc đồng thời điều chỉnh cả 3 Luật đặt ra sức ép lớn, trách nhiệm nặng nề, nhưng cần thiết phải làm để có cái nhìn tổng thể, hệ thống, đồng bộ”, Bộ trưởng chia sẻ.

Toàn cảnh phiên họp.

Mọi sự điều chỉnh đều phải hướng đến chất lượng

Nêu quan điểm trong sửa đổi 3 Luật, Bộ trưởng nhấn mạnh trước hết việc điều chỉnh đảm bảo sự đổi mới mạnh mẽ, tạo ra những điều kiện pháp lý để giáo dục, đào tạo có thể phát triển với một tốc độ nhanh nhất, tính định hướng cao. Phát triển nhanh, bứt phá mới có thể hoàn thành trách nhiệm với đất nước trong bối cảnh sự phát triển nhanh của kinh tế, xã hội. Tuy nhiên, bảo đảm tốc độ nhanh, nhưng đồng thời cũng phải phù hợp với đặc điểm của giáo dục, đào tạo là tính ổn định, kế thừa, liên tục; duy trì những gì đã và đang làm tốt.

Cùng với đó, theo những đổi mới mạnh mẽ về trong lĩnh vực tư pháp, trong quy định về xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, mong muốn đưa vào các quy định chi tiết không phù hợp với xu hướng sửa luật lần này. 3 Luật sẽ điều chỉnh theo hướng duy trì các điều khoản với tinh thần gọn, tính chất khung; chỉ đưa quy định chung thuộc thẩm quyền của Quốc hội; còn cụ thể, chi tiết, thực thi thuộc trách nhiệm của Chính phủ, các bộ ngành. Như vậy, tinh thần phân cấp rất mạnh mẽ.

Khi đặt vấn đề nội dung, Bộ trưởng lưu ý cần nhìn trong tính tổng thể của cả 4 Luật: Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp và Luật Nhà giáo.

Một vấn đề khác được Bộ trưởng nhấn mạnh khi điều chỉnh 3 Luật là bảo đảm sự bình đẳng giữa hệ thống giáo dục công và tư, xét trên quyền tham gia với giáo dục, quyền bình đẳng về vai trò trong hệ thống, quyền được nhận những xác lập về mặt pháp luật, những vấn đề đất đai, thuế, đặt hàng, giao nhiệm vụ… Làm sao tạo điều kiện nhiều hơn cho hệ thống các cơ sở giáo dục ngoài công lập nhằm phát huy được sự năng động, các điều kiện về đầu tư… để hệ thống này góp phần ngày càng lớn hơn cho sự nghiệp giáo dục của đất nước.

Nhắc lại phân cấp mạnh mẽ giữa Trung ương, địa phương, cơ sở giáo dục, Bộ trưởng đặc biệt lưu ý vấn đề tự chủ của các cơ sở giáo dục; trong đó cần tính toán để tự chủ của các cơ sở giáo dục đi vào thực chất, đồng thời bảo đảm được hệ thống quản lý nhà nước thực sự hiệu lực, hiệu quả.

“Cần cương quyết nắm cái cần nắm, buông cái cần buông để quản lý nhà nước thực sự hiệu lực, hiệu quả”, Bộ trưởng nói.

Khi điều chỉnh các Luật sẽ tính đến rất nhiều yếu tố, nhưng theo Bộ trưởng, điểm then chốt, bao trùm nhất, hướng đích cuối cùng là câu chuyện nâng cao chất lượng của giáo dục trong toàn hệ thống.

“Từ khóa quan trọng nhất phải thống nhất là vấn đề chất lượng. Mọi sự điều chỉnh đều phải hướng đến vấn đề chất lượng”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Thông tin tới đây Bộ Chính trị sẽ ban hành Nghị quyết về hiện đại hóa và đột phá phát triển giáo dục, đào tạo, Bộ trưởng cho biết, đây sẽ là một Nghị quyết đột phá, tập trung giải quyết tháo gỡ điểm nghẽn cản trở sự phát triển. Nghị quyết này sẽ hô ứng, đồng bộ với các Nghị quyết đã được ban hành, đặc biệt là Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia mà Trung ương, Chính phủ đang triển khai mạnh mẽ.

Hiếu Nguyễn. Ảnh: Nguyễn Mạnh