Tăng hình phạt không chỉ để xử lý mà còn có tính chất răn đe

Quang cảnh phiên thảo luận tại Tổ 10. Ảnh: Hồ Long

Phải có biện pháp với đối tượng sử dụng chất ma túy

Phát biểu tại phiên thảo luận ở Tổ 10, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, ma túy là hiểm họa của loài người và hiện nay có tới khoảng 300 loại ma túy với rất nhiều dạng và hình thức khác nhau. Nếu chúng ta không phòng chống để hạn chế tối đa, thì ma túy không những có tác hại phá hủy thần kinh và sức khỏe của người nghiện mà còn ảnh hưởng đến nòi giống sau này.

Khẳng định Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến công tác phòng, chống tác hại của ma túy, đồng thời cũng có những chính sách rất nhân văn, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, vừa qua, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030 với 3 mục tiêu: giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: Hồ Long

“Như vậy, phải có biện pháp đối với đối tượng sử dụng chất ma túy. Nên bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự nhưng cần điều chỉnh cách viết sao cho phù hợp, gắn với những hành vi có tính chất nặng hơn; hướng đến các đối tượng có xu hướng cố tình lôi kéo, dụ dỗ người khác sử dụng. Hơn nữa, quy định trong Luật cũng sẽ có tính răn đe, phòng ngừa”, Phó Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Về việc dự thảo Luật bỏ hình phạt tử hình với tội vận chuyển trái phép chất ma túy, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, nên nghiên cứu bỏ hình phạt tử hình với tội danh này.

Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, khi sửa Bộ luật Hình sự, Chính phủ đã rất trách nhiệm, giao Bộ Công an chủ trì vì đây là lực lượng trực tiếp chiến đấu trong thực tiễn. Và, Bộ Công an cũng đã xây dựng dự án Luật rất tích cực, khẩn trương để trình Chính phủ. Tiếp đó, Chính phủ trình Quốc hội sửa toàn diện Bộ luật Hình sự và đề nghị thông qua theo quy trình, thủ rút gọn tại một kỳ họp.

Tuy nhiên, theo ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, việc sửa đổi toàn diện cần rất thận trọng, nếu sửa toàn diện phải tiến hành thông qua theo quy trình, thủ tục hai kỳ họp và phải lấy ý kiến nhân dân vì đây là bộ luật hết sức quan trọng, liên quan đến quyền công dân, quyền con người, quyền và nghĩa vụ của các tổ chức trong điều kiện hiện nay Bộ luật Hình sự đã bổ sung trách nhiệm hình sự của pháp nhân.

Do đó, với yêu cầu cấp bách, chỉ tiến hành sửa đổi, bổ sung một số điều liên quan đến: giảm án tử hình; đấu tranh phòng, chống một số loại tội phạm đặc biệt nguy hiểm trong giai đoạn hiện nay (tội phạm ma túy, sản xuất hàng giả, lĩnh vực môi trường...). “Thời gian vừa qua, toàn bộ ngành công an đã tập trung vào cuộc, phát hiện và xử lý nhiều vụ việc liên quan đến sản xuất hàng giả, vì vậy, cần tăng hình phạt để không chỉ xử lý mà còn có tính chất răn đe”, Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Xử phạt mạnh hơn với tội quảng cáo gian dối

Cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, các đại biểu tán thành với sự cần thiết phải sửa đổi nhằm hoàn thiện thể chế, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác phòng, chống tội phạm trong điều kiện xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN trong giai đoạn mới; góp phần bảo vệ chế độ, bảo vệ quyền con người, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, Nhân dân và các tổ chức, cá nhân.

ĐBQH Phạm Nam Tiến (Đắk Nông) nêu rõ, thời gian qua, tình trạng quảng cáo không đúng sự thật, lừa dối khách hàng đã ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý người tiêu dùng, gây bức xúc trong dư luận. Vì vậy, yêu cầu cấp bách là hoàn thiện hệ thống thể chế điều chỉnh đối với hành vi này.

Đại biểu Phạm Nam Tiến đề nghị, cần tăng nặng hình thức xử phạt, cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu và có biện pháp xử phạt mạnh mẽ hơn nữa về tội quảng cáo gian dối để ngăn chặn, cảnh tỉnh, răn đe. Thậm chí có thể nghiên cứu kinh nghiệm của một số nước, áp dụng phạt tiền theo tỷ lệ doanh thu từ hoạt động quảng cáo thay vì mức từ 5 triệu đến 50 triệu đồng như hiện nay.

Đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát kinh nghiệm quốc tế về một số nội dung như: hình phạt tù chung thân không xét giảm án; không thi hành án tử hình đối với người mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối, người nhiễm HIV đã chuyển giai đoạn AIDS, đang có nhiễm trùng cơ hội để làm cơ sở cho việc áp dụng cho Bộ luật Hình sự của Việt Nam.

Để tăng cường hiệu quả trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, đại biểu Phạm Nam Tiến tán thành quan điểm mở rộng chịu trách nhiệm hình sự hành vi chuẩn bị phạm tội với một số tội danh: tội mua bán người; tội mua bán người dưới 16 tuổi; tội sản xuất, buôn bán hàng giả; tội sản xuất trái phép chất ma túy. Song, để bảo đảm quy định có thể triển khai trong thực tiễn, cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát, đánh giá kỹ lưỡng việc cấu thành tội phạm của hành vi chuẩn bị phạm tội với các tội danh trên, bảo đảm tính khả thi của quy định.

Về tội danh sử dụng trái phép chất ma túy, đại biểu Phạm Nam Tiến đề nghị cơ quan soạn thảo giải trình rõ hơn tính cấp thiết, căn cứ pháp lý và thực tiễn của việc quy định tội danh này trong dự thảo Luật.

ĐBQH Lê Đào An Xuân (Phú Yên) phát biểu tại phiên thảo luận tổ. Ảnh: Hồ Long

Liên quan đến việc cập nhật điều khoản về miễn hình phạt (Điều 89) và xóa án tích (Điều 90), ĐBQH Lê Đào An Xuân (Phú Yên) cho rằng, đây là cơ chế quan trọng nhằm khuyến khích pháp nhân vi phạm chủ động khắc phục hậu quả, hợp tác với cơ quan tiến hành tố tụng và có cơ hội tái hòa nhập, vận hành đúng pháp luật sau sai phạm.

Tuy nhiên, để bảo đảm tính răn đe và tránh việc pháp nhân lợi dụng cơ chế này để vi phạm lặp lại, đại biểu Lê Đào An Xuân đề nghị, bổ sung một tình tiết vào Điều 86 của dự thảo Luật (sửa đổi từ Điều 85 Bộ luật Hình sự), cụ thể: “f) Pháp nhân đã từng được miễn hình phạt hoặc được xóa án tích trong cùng lĩnh vực nhưng tiếp tục tái phạm trong thời hạn 5 năm kể từ ngày được miễn hoặc xóa”. Quy định này sẽ góp phần ngăn chặn hành vi vi phạm có tính chu kỳ, đồng thời thể hiện rõ quan điểm xử lý nghiêm khắc đối với những tổ chức không có thiện chí cải tạo sau khi đã được hưởng chính sách khoan hồng của pháp luật.

Minh Trang