Tại sao Tổng giám đốc Gazprom lại ghé thăm Iran?

Tổng giám đốc điều hành Alexey Miller thăm và làm việc tại Iran ngày 24/9/2024. Ảnh RT

Chuyến thăm gần đây của phái đoàn Gazprom tới Iran, do Tổng giám đốc điều hành Alexey Miller dẫn đầu vào ngày 24/9/2024, cho thấy mối quan tâm chung của cả hai nước trong việc mở rộng quan hệ đối tác. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi xoay quanh việc triển khai các dự án cụ thể và các tuyến đường cung cấp khí đốt.

Các cuộc đàm phán giữa Gazprom và Iran đã có bước tiến đáng kể vào tháng 6/2024, khi một biên bản ghi nhớ chiến lược được ký kết với Công ty Khí đốt Quốc gia Iran (NIGC). Thỏa thuận này đặt nền tảng cho việc cung cấp khí đốt của Nga đến Iran trong tương lai, nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt năng lượng ở các khu vực phía bắc của nước này.

Điều quan trọng cần lưu ý là trong khi các mỏ khí đốt lớn của Iran, như South Pars, nằm ở phía tây nam, thì các khu vực phía bắc - nơi có nhiều nguồn tiêu thụ công nghiệp lớn và có khí hậu khắc nghiệt hơn - lại thiếu hụt năng lượng.

Trọng tâm chính của các cuộc thảo luận là tìm hiểu các cơ chế thực hiện việc cung cấp khí đốt của Nga cho Iran. Các kịch bản tiềm năng bao gồm các thỏa thuận hoán đổi, giúp đáp ứng tình trạng thiếu hụt khí đốt ở các khu vực phía bắc, cũng như phát triển cơ sở hạ tầng để xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG).

Vào năm 2022, Nga và Iran đã bắt đầu đàm phán về trao đổi khí đốt, ban đầu nhắm tới mục tiêu cung cấp 10 tỷ mét khối mỗi năm, và các cuộc đàm phán này đang dần trở nên cụ thể hơn.

Iran cũng đã đề xuất một thỏa thuận hoán đổi khí đốt quy mô lớn hơn cho Turkmenistan và Nga, theo đó khí đốt được cung cấp cho các khu vực phía bắc của Iran sẽ được chuyển tiếp để xuất khẩu thêm sang phía nam, bao gồm cả Pakistan.

Tuy nhiên, việc hiện thực kế hoạch này phụ thuộc vào việc Pakistan hoàn thành đường ống dẫn khí đốt Iran-Pakistan, vốn đã bị trì hoãn. Ngoài ra, xuất khẩu LNG có thể trở thành hiện thực nếu Gazprom và NIGC hoàn thành dự án LNG của Iran, một dự án đã bị dừng lại vào năm 2018, do các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ.

Một trong những thách thức lớn nhất vẫn là lựa chọn tuyến đường để vận chuyển khí đốt của Nga đến Iran. Một lựa chọn đang được cân nhắc là quá cảnh qua Azerbaijan, nơi một thỏa thuận hoán đổi 5,5 tỷ mét khối mỗi năm đã được đề xuất. Một lựa chọn thay thế khác là tuyến đường Trung Á, sẽ vận chuyển khí đốt của Nga qua Kazakhstan và Uzbekistan đến miền nam Turkmenistan và sau đó tới Iran.

Vào tháng 7/2024, có báo cáo cho biết các công ty Iran có kế hoạch xây dựng một đường ống dẫn khí dài 125 km và 3 trạm nén khí ở Turkmenistan, điều này sẽ giúp đảm bảo nguồn cung cấp khí đốt ổn định.

Hợp tác khí đốt Nga-Iran đang trong giai đoạn phát triển tích cực và cả hai nước đều thể hiện mối quan tâm chung mạnh mẽ trong việc mở rộng quan hệ đối tác này. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều câu hỏi liên quan đến các tuyến đường cung cấp khí đốt cuối cùng và việc triển khai các dự án LNG.

Rõ ràng là Iran coi nguồn cung khí đốt của Nga là một yếu tố quan trọng trong chiến lược năng lượng của họ, trong khi Nga tìm cách tăng cường sự hiện diện của mình trong khu vực bằng cách khám phá các cơ hội mới để xuất khẩu khí đốt.

Nh.Thạch

RT