Tái cơ cấu để doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn
Tổng Công ty Khánh Việt và Công ty TNHH Nhà nước Một thành viên Yến sào Khánh Hòa (Công ty Yến sào Khánh Hòa) là 2 doanh nghiệp (DN) nhà nước có nhiều đóng góp cho sự phát triển kinh tế của tỉnh trong thời gian qua. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố tác động, đã đến lúc cần có sự sắp xếp, tái cơ cấu để các DN hoạt động hiệu quả hơn.
Giai đoạn nhiều khó khăn
Giai đoạn 2021 - 2025, do những biến động của kinh tế thế giới và tình hình dịch bệnh nên hoạt động sản xuất, kinh doanh của Tổng Công ty Khánh Việt và Công ty Yến sào Khánh Hòa gặp những khó khăn nhất định. Đối với Tổng Công ty Khánh Việt, trong 11 đơn vị hạch toán phụ thuộc, chỉ có 7 đơn vị kinh doanh có lãi, gồm: Nhà máy Thuốc lá Khatoco Khánh Hòa, Nhà máy Thuốc lá Khatoco Phú Yên, Nhà máy Thuốc lá Khatoco Nghệ An, Công ty Thuốc lá nguyên liệu Khatoco, Xí nghiệp May Khatoco, Chi nhánh Khatoco tại Gia Lai, Chi nhánh Khatoco tại TP. Hồ Chí Minh. 4 đơn vị còn lại lỗ liên tục nhiều năm gồm: Trung tâm Giống đà điểu Khatoco Quảng Nam; Trung tâm Giống đà điểu Khatoco Ninh Hòa; Công ty Kinh doanh đà điểu - cá sấu Khatoco; Công viên Du lịch Yang Bay. Ngoài ra, trong 8 công ty do Tổng Công ty Khánh Việt nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ, có 6 công ty hoạt động không hiệu quả, còn phát sinh lỗ.

Hoạt động sản xuất tại Xí nghiệp May Khatoco.
Đối với Công ty Yến sào Khánh Hòa, từ năm 2021 đến 2024, công ty gặp khá nhiều khó khăn. Tuy nhiên, với những nỗ lực nhất định, trong 18 đơn vị hạch toán phụ thuộc, có 2 đơn vị kinh doanh bị lỗ. Đối với 3 DN mà công ty nắm giữ trên 50% vốn điều lệ, tất cả đều có doanh thu lớn nhất trong toàn hệ thống. Riêng 8 DN do công ty nắm giữ 100% vốn điều lệ thì chỉ có 1 công ty kinh doanh hiệu quả, phần còn lại vẫn đang bị lỗ hoặc kinh doanh không hiệu quả.
Ông Nguyễn Tấn Tuân - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Bí thư Đảng ủy UBND tỉnh: Để các DN hoạt động hiệu quả hơn, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành liên quan sớm hoàn thành thủ tục hồ sơ pháp lý giao các đảo thiên nhiên cho Công ty Yến sào Khánh Hòa quản lý để giữ rừng và đảm bảo an ninh quốc phòng. Đối với Tổng Công ty Khánh Việt, các đơn vị liên quan cũng nhanh chóng hoàn thành hồ sơ pháp lý cho Cụm Công nghiệp Trảng É để thu hút các nhà đầu tư thứ cấp. Đồng thời, Tổng Công ty Khánh Việt và Công ty Yến sào Khánh Hòa khẩn trương hoàn thiện đề án tái cơ cấu DN nhà nước, sắp xếp các đơn vị thành viên để kinh doanh hiệu quả, tăng thu ngân sách, giữ vững thương hiệu. Riêng vấn đề cổ phần hóa, UBND tỉnh sẽ báo cáo xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ để có hướng xử lý tiếp theo.
Bà Trịnh Thị Hồng Vân - Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Yến sào Khánh Hòa cho biết, trong các năm 2021, 2022, tình hình dịch Covid-19 đã ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của công ty. Bên cạnh đó, sản phẩm của công ty còn bị cạnh tranh gay gắt với các sản phẩm yến sào trên thị trường. Hiện trạng hàng giả, nhái thương hiệu diễn ra công khai và phức tạp đã ảnh hưởng rất lớn đến nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh của toàn hệ thống.
Thay đổi mạnh mẽ
Nhằm đáp ứng tình hình mới, đã đến lúc Tổng Công ty Khánh Việt và Công ty Yến sào Khánh Hòa xác định phải có những thay đổi mang tính đột phá; cần giải thể các DN trực thuộc đang bị thua lỗ. Ông Châu Ngô Anh Nhân - Giám đốc Sở Tài chính kiến nghị, trước mắt, 2 DN cần tập trung vào việc tái cơ cấu, thoái vốn Nhà nước để DN hoạt động hiệu quả hơn. Đối với vấn đề cổ phần hóa nên để sau năm 2026, căn cứ vào tình hình thực tế rồi mới có phương án phù hợp. Bởi Khatoco là thương hiệu lâu đời và có đóng góp rất lớn cho ngân sách nhà nước. Tượng tự, Công ty Yến sào Khánh Hòa ngoài vấn đề sản xuất kinh doanh, còn quản lý các đảo yến thiên nhiên, liên quan đến an ninh quốc phòng.

Tinh chế yến sào tại Công ty Cổ phần Nước giải khát Yến sào Khánh Hòa.
Theo Đề án cơ cấu lại DN nhà nước Tổng Công ty Khánh Việt, mục tiêu giai đoạn đến hết năm 2025, đơn vị tiếp tục xây dựng, phát triển theo hướng bền vững, hiệu quả trên cơ sở phát huy ưu thế tổ chức và hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con. Trong đó, tiếp tục duy trì Tổng Công ty Khánh Việt là công ty TNHH do Nhà nước giữ 100% vốn điều lệ; duy trì 10 đơn vị hạch toán phụ thuộc; thoái toàn bộ vốn tại 2 công ty con do Tổng Công ty Khánh Việt nắm giữ trên 50% vốn điều lệ; duy trì tỷ lệ nắm giữ vốn điều lệ tại 2 DN do tổng công ty nắm giữ dưới 50% vốn điều lệ. Ông Lê Quốc Thành - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty Khánh Việt khẳng định, vấn đề thoái vốn, tái cơ cấu DN sẽ được đơn vị thực hiện nhanh chóng. Mục tiêu trước mắt, tổng công ty sẽ tính toán và sắp xếp lại để hoạt động hiệu quả. Đối với những đơn vị cần thoái vốn thì tập trung làm sao để bảo toàn được nguồn vốn Nhà nước là ưu tiên hàng đầu.
Công ty Yến sào Khánh Hòa cũng được định hướng thực hiện tinh gọn bộ máy gắn với việc cơ cấu lại đội ngũ quản lý, giữ lại những đơn vị thiết yếu và hiệu quả, tập trung vào lĩnh vực kinh doanh chính. Công ty sẽ tiến hành giải thể các công ty TNHH một thành viên không thiết yếu, không hiệu quả; tiếp tục giữ gìn và gia tăng thương hiệu Yến sào Khánh Hòa; khôi phục tăng trưởng 2 con số về doanh thu, lợi nhuận; bảo toàn và phát triển vốn Nhà nước tại DN; quan tâm chăm lo nâng cao đời sống, thu nhập cho cán bộ, công nhân viên, người lao động. Cùng với đó, sẽ tiếp tục duy trì Công ty Yến sào Khánh Hòa là Công ty TNHH do Nhà nước giữ 100% vốn điều lệ. “Ngoài 15 đơn vị hạch toán phụ thuộc được công ty tiếp tục duy trì, có 2 đơn vị mới được thành lập và cho giải thể 8 đơn vị hạch toán phụ thuộc. Đồng thời, tiếp tục duy trì các DN do Công ty Yến sào Khánh Hòa nắm giữ trên 50% vốn điều lệ. Công ty sẽ tái cấu trúc các đơn vị trực thuộc một cách mạnh mẽ, quyết liệt; tinh gọn bộ máy để DN hoạt động hiệu năng, hiệu quả hơn” - bà Trịnh Thị Hồng Vân khẳng định.