Sóng ngầm trong quân đội Ukraine, lữ đoàn trưởng bị cách chức

Khi tình hình chiến sự ở tiền tuyến xấu đi, xung đột nội bộ trong quân đội Ukraine (AFU) cũng gia tăng. Một số vấn đề đáng lẽ phải được giải quyết trong quân đội, nhưng đã phải đưa ra trước công luận, gây chấn động dư luận. Mâu thuẫn này, xảy ra ở đơn vị chiến đấu tuyến đầu của AFU, khi một số sĩ quan, đã công khai bày tỏ sự bất mãn của họ với lãnh đạo AFU.

Trung tá Bohdan Shevchuk, chỉ huy Lữ đoàn tấn công độc lập số 59 của AFU, là một trong những chỉ huy gần đây đã bị cách chức vì bất đồng quan điểm với chỉ huy về chiến thuật, khi tiến hành các trận đánh trên hướng mặt trận Pokrovsk.

Lữ đoàn tấn công độc lập số 59 trước đây là Lữ đoàn bộ binh cơ giới (BBCG) số 59 của AFU. Lữ đoàn này là lữ đoàn chính quy duy nhất ở khu vực phía Nam Ukraine khi chiến tranh Nga-Ukraine nổ ra vào năm 2022, nên đương nhiên không thể chống đỡ được cuộc tấn công có sức mạnh vượt trội của quân đội Nga và để mất Kherson trong thời gian rất ngắn.

Sau khi tiền tuyến ổn định, Lữ đoàn BBCG 59 được bổ sung quân số, vũ khí và tiếp tục tham gia chiến đấu trên nhiều mặt trận khác nhau, trong đó có cuộc phản công mùa hè năm 2023. Sau khi chiến dịch phản công này thất bại, tháng 11/2023, Lữ đoàn 59 được điều đến tăng cường cho mặt trận Avdiivka.

Trung tá Bohdan Shevchuk nhậm chức chỉ huy Lữ đoàn BBCG 59 vào tháng 2/2024; sau khi nhận chức chức, ông đã chỉ huy đơn vị chiến đấu với Lữ đoàn BBCG số 9 khét tiếng của Quân đoàn Donetsk tại mặt trận phía tây Avdiivka và lùi dần về phía nam thành phố Pokrovsk hiện nay.

Mặc dù Lữ đoàn BBCG 59 tuyên bố tiêu diệt được nhiều quân Nga, nhưng bản thân đơn vị này đã phải chịu tổn thất nặng nề trong chiến đấu ở mặt trận từ tây Avdiivka đến nam Pokrovsk hiện nay. Còn theo người phát ngôn của Tổng cục Truyền thông AFU, Dmitry Likhovoy đưa tin, lý do cách chức ông Bohdan Shevchuk là do quản lý đơn vị lỏng lẻo và báo cáo không trung thực.

Theo báo cáo chiến đấu của Lữ đoàn BBCG 59, họ đã tiêu diệt toàn bộ “một lữ đoàn quân Nga” chỉ trong vòng một tháng. Trên thực tế, Lữ đoàn BBCG 59 chỉ phải đối mặt với lực lượng chủ lực của Lữ đoàn BBCG 9 và một phần của Lữ đoàn BBCG 110 của Quân đoàn Donetsk.

Tuy nhiên, Lữ đoàn BBCG 59 liên tục để mất trận địa và phải rút lui; đặc biệt số thương vong được báo cáo thực sự gây sốc. Vì vậy, có rất nhiều lời cáo buộc rằng chỉ huy lữ đoàn, Trung tá Bohdan Shevchuk, đã chỉ huy kém, dẫn đến thương vong nặng nề. Quân đội Ukraine thậm chí còn cử một nhóm điều tra.

Tuy nhiên, Trung tá Bohdan Shevchuk có thể có lý lịch rất quyền lực, và cuộc điều tra cuối cùng đã không đi đến đâu cả. Lữ đoàn BBCG số 59 được chọn để chuyển sang đơn vị không người lái và trở thành Lữ đoàn tấn công số 59.

Sau khi tổ chức lại, Lữ đoàn tấn công số 59 tăng thêm hai tiểu đoàn UAV FPV. Ngoài ra Lữ đoàn còn các đơn vị chiến đấu, bao gồm Tiểu đoàn bộ binh số 2, 3; Tiểu đoàn tấn công số 10, 11; Tiểu đoàn tấn công số 108 (trước đây là Tiểu đoàn Sói Da Vinci), Tiểu đoàn đặc nhiệm Shkval (sử dụng tù nhân). Ngoài ra, Lữ đoàn còn được biên chế 1 tiểu đoàn xe tăng, 1 tiểu đoàn phòng không, 1 tiểu đoàn pháo binh, v.v.

Rõ ràng, sau khi tái tổ chức, sức mạnh chiến đấu của Lữ đoàn tấn công 59 không hề bị suy yếu mà còn được tăng cường. Do đó, sẽ chính xác hơn khi nói rằng, Lữ đoàn tấn công 59 là một đơn chiến đấu vị thử nghiệm của AFU, được tăng cường máy bay không người lái và bộ binh tấn công.

Sau khi Lữ đoàn được tổ chức lại xong, họ tiếp tục được giao nhiệm vụ bảo vệ khu vực Novosergeevka, trên ranh giới giữa hai tỉnh Donetsk và Dnepropetrovsk, để ngăn chặn bước tiến của quân Nga, nhưng hiệu suất chiến đấu thực tế của lữ đoàn chỉ ở mức trung bình.

So sánh về kết quả tấn công bằng UAV FPV, hiệu quả chiến đấu của Lữ đoàn 59 không tốt bằng "Magyar Bird" (Lữ đoàn UAV 414). Về mặt tác chiến trên bộ, hiệu quả không tốt bằng Lữ đoàn Nhảy dù 25, Trung đoàn tấn công 425 và các đơn vị khác.

Việc AFU sa thải Trung tá Bohdan Shevchuk, rõ ràng có liên quan đến thành tích chiến đấu của đơn vị anh ta. Theo nguồn tin AFU, lệnh sa thải không phải do Tư lệnh Binh chủng Lực lượng Hệ thống Không người lái Ukraine, Vadim Sukharevsky ra lệnh, mà là do chính Tổng tư lệnh AFU, tướng Syrsky. Tuy nhiên, theo Trung tá Bohdan Shevchuk, mối quan hệ giữa ông và tướng Vadim Sukharevsky cũng rất căng thẳng.

Theo Trung tá Bohdan Shevchuk, lý do cụ thể khiến ông bị sa thải đó là đơn vị ông có nguy cơ bị bao vây, nên ông tự quyết định ra lệnh cho đơn vị rút lui; điều này khiến Tổng thống Zelensky và Tổng tư lệnh Syrsky không hài lòng. Nói một cách đơn giản, ông chấp nhận mất trận địa và tổ chức cho đơn vị rút lui để bảo đảm an toàn, mà không chờ lệnh của cấp trên.

Theo quan điểm của chỉ huy Lữ đoàn tấn công số 59, việc ông tự ý ra lệnh cho đơn vị rút lui, điều này nhằm tránh tổn thất. Nhưng theo quan điểm của lãnh đạo AFU, đơn vị có thể hy sinh nhưng không thể để mất lãnh thổ. Nếu cứ tự ý rút lui thì đơn vị bạn sẽ ra sao? Chiến trường sẽ như thế nào, nếu quân đội Nga nắm bắt cơ hội để liên tục đột phá?

Theo Trung tá Bohdan Shevchuk, mọi thất bại lớn trước đây của AFU đều do vấn đề luân chuyển quân một số đơn vị, hoặc AFU không có quân tiếp viện; do vậy việc ông bị cách chức, chỉ là che đậy cho những quyết định sai lầm của lãnh đạo AFU và Kiev.

Người thay thế Trung tá Bohdan Shevchuk trở thành chỉ huy mới của Lữ đoàn tấn công 59, cũng là một gương mặt quen thuộc, đó chính là Đại tá Oleksandr Sak; người chỉ huy Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 47 trong cuộc phản công mùa hè của quân đội Ukraine vào năm 2023 và đã bị thua tan tác và sa lầy trên hướng cửa mở Rabotino tại Zaporozhye. (nguồn ảnh Military Review, Ukrinform, Kyiv Post).

Tiến Minh