Sôi nổi 'Liên hoan Văn hóa - Thể thao và Phục dựng lễ hội truyền thống người Cơ Tu năm 2025'

Hàng trăm nghệ nhân, già làng, vận động viên, diễn viên từ các thôn Cơ Tu cùng hội tụ, thi tài trong những trò chơi dân gian, điệu múa truyền thống và nghi lễ linh thiêng, như một bản hòa ca sống động về đời sống văn hóa của cộng đồng gắn bó lâu đời với núi rừng Trường Sơn. Không chỉ đơn thuần là ngày hội, liên hoan còn là hành trình nối dài nhịp đập văn hóa, hun đúc tinh thần đoàn kết, tự hào dân tộc và khơi dậy niềm yêu quý, gìn giữ những giá trị truyền thống thiêng liêng cho thế hệ mai sau.

Nghệ nhân Alăng Mỹ giới thiệu nghệ thuật điêu khắc mặt nạ của người Cơ Tu tại Liên hoan Văn hóa - Thể thao và Phục dựng Lễ hội truyền thống người Cơ Tu năm 2025

Không khí tưng bừng của ngày hội Cơ Tu

Sáng 25/4/2025, tại nhà Gươl thôn Giàn Bí, xã Hòa Bắc, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng, trong không khí hân hoan hướng tới những ngày lễ lớn như kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, Ngày Quốc tế Lao động 1/5 và Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam 19/4, một sự kiện văn hóa đặc biệt đã diễn ra: “Liên hoan Văn hóa - Thể thao và Phục dựng lễ hội truyền thống người Cơ Tu năm 2025”.

Sự kiện do Sở Văn hóa và Thể thao TP. Đà Nẵng phối hợp cùng UBND huyện Hòa Vang tổ chức thường niên, nhằm mục tiêu cao cả: gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng người Cơ Tu - những con người gắn bó máu thịt với đại ngàn Trường Sơn.

Năm nay, liên hoan thu hút đông đảo đại biểu từ Thành ủy, các sở ban ngành, cùng lãnh đạo huyện, xã, đặc biệt có hơn 200 diễn viên, vận động viên, nghệ nhân, già làng từ ba thôn Cơ Tu: Phú Túc (Hòa Phú), Tà Lang và Giàn Bí (Hòa Bắc).

Từ 8 giờ sáng đến tận đêm, khu vực nhà Gươl trở thành sân khấu sống động của sắc màu thổ cẩm, tiếng cồng chiêng ngân vang và những nụ cười tràn ngập niềm vui hội.

Thi kéo dây tại Liên hoan Văn hóa - Thể thao và Phục dựng Lễ hội truyền thống người Cơ Tu năm 2025

Không gian quanh nhà Gươl như bừng lên sức sống khi các trò chơi dân gian đẩy gậy, kéo co, đi cà kheo, bắn nỏ được tổ chức trong tiếng hò reo vang dội. Xen kẽ với đó là các nghi lễ linh thiêng phục dựng như Lễ mừng lúa mới, Lễ kết nghĩa giữa các bản làng - những nghi thức cổ xưa được thổi hồn sống động, như kéo lùi thời gian, cho người xem cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp tâm linh đã ăn sâu vào máu thịt người Cơ Tu.

Sắc màu văn hóa Cơ Tu trong từng hơi thở lễ hội

Một nét nổi bật không thể không nhắc đến chính là chuỗi hoạt động văn hóa truyền thống: trưng bày điêu khắc mặt nạ gỗ, thi trang trí cây nêu, hội thi ẩm thực Cơ Tu và trưng bày nông sản bản địa. Từng món ăn, từng sản vật núi rừng như cơm lam, bánh cuốt, rượu cần nồng nàn... đều là minh chứng sinh động cho bàn tay tài hoa và lòng gắn bó với thiên nhiên của đồng bào Cơ Tu.

Không khí ngày hội thêm phần náo nức khi phần trình diễn nghệ thuật dân gian bắt đầu. Tiếng trống chiêng ngân vang như gọi dậy hồn núi rừng. Điệu múa “Tung tung - da dá” hiện ra vừa mạnh mẽ vừa mềm mại: nam giới oai hùng trong vũ điệu "Tung tung", nữ giới thướt tha, uyển chuyển trong điệu "Da dá", hòa quyện thành một bản anh hùng ca bất tận giữa đại ngàn. Trong khoảnh khắc ấy, văn hóa Cơ Tu hiện lên lộng lẫy, thiêng liêng, như ngọn lửa bất diệt cháy mãi trong lòng núi rừng Trường Sơn.

Du khách chụp ảnh lưu niệm tại liên hoan

Không chỉ có vậy, tại các gian lều trại dựng nên xung quanh nhà Gươl, những bậc cao niên Cơ Tu còn cất tiếng hát lý, nói lý - những hình thức nghệ thuật dân gian cổ xưa. Hát lý Cơ Tu thường chan chứa trong đó những lời dạy, những khát vọng tình yêu, lao động, niềm tin vào thần linh và thiên nhiên. Giọng nói lý khi mạch lạc, hùng hồn, lúc lại mơ màng, bay bổng như gió ngàn, khiến người nghe dù là dân bản hay khách lạ cũng không khỏi trầm trồ, xúc động. Những câu lý, vần điệu mộc mạc nhưng sâu sắc ấy chính là sợi chỉ đỏ nối liền thế hệ hôm qua với hôm nay, từ ông bà đến lớp trẻ hôm nay đang lớn lên dưới bóng Gươl.

Gìn giữ bản sắc - trao gửi tương lai

Trong khuôn khổ chương trình, Sở Văn hóa và Thể thao TP. Đà Nẵng đã trao tặng mỗi thôn một tủ sách kết hợp trưng bày nhạc cụ truyền thống như đàn abel, khèn môi, cồng chiêng... Hàng trăm đầu sách quý không chỉ bồi đắp tri thức mà còn gieo mầm tình yêu văn hóa bản địa nơi thế hệ trẻ. Hình ảnh những đứa trẻ Cơ Tu, mắt sáng ngời đọc sách bên cây đàn truyền thống, như những mầm non vững chãi giữa đại ngàn xanh thẳm.

Nghi thức cúng Yàng trong lễ hội truyền thống người Cơ Tu

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng dành thời gian tham quan khu vực phục dựng Lễ mừng lúa mới, các gian hàng ẩm thực, nông sản, nơi hội tụ tinh túy từ cơm lam, bánh cuốt dẻo thơm, rượu cần men lá đượm nồng, đến những nông sản sạch của núi rừng. Mỗi sản vật không chỉ là món quà của đất trời, mà còn mang trong mình hương vị của sự lao động cần mẫn, gắn bó của người Cơ Tu với thiên nhiên.

Già làng Đinh Văn Trí (thôn Phú Túc) trong sắc phục truyền thống, ánh mắt sáng bừng niềm vui, xúc động nói: "Được tham gia lễ hội này, lòng tôi mừng lắm. Bà con ai cũng thu xếp nương rẫy, công việc để cùng nhau vui hội, nhớ về gốc gác. Đảng, Nhà nước và các ngành chức năng đã không chỉ chăm lo cuộc sống vật chất mà còn giữ cho bà con mình cả đời sống tinh thần quý giá này. Văn hóa mình còn, con cháu mình sau này mới còn gắn bó, còn thương".

Các diễn viên Cơ Tu xinh xắn trong trang phục truyền thống

Ẩm thực truyền thống của người Cơ Tu trông rất hấp dẫn và bắt mắt

Văn hóa sống động - Hành trình tiếp nối không ngừng

Chia sẻ tại lễ hội, bà Lê Thị Thu Hà - Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Hòa Vang cho biết: Liên hoan văn hóa - thể thao không chỉ là nơi hội tụ, tôn vinh văn hóa truyền thống, mà còn mở ra những cơ hội phát triển du lịch bền vững. Sản phẩm du lịch gắn với văn hóa Cơ Tu chính là nhịp cầu nối giữa cộng đồng với du khách, giữa quá khứ và hiện tại.

Từ năm 2016 đến nay, lễ hội truyền thống người Cơ Tu đã trở thành điểm nhấn đặc sắc trong hành trình khám phá văn hóa vùng cao. Đây không chỉ là một sự kiện, mà là nỗ lực bền bỉ của thành phố Đà Nẵng trong công cuộc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa thiêng liêng giữa thời đại mới.

Ông Hà Vỹ - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP. Đà Nẵng phát biểu tại liên hoan

Phát biểu tại lễ hội, ông Hà Vỹ - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP. Đà Nẵng cho biết, trong tương lai gần, thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam sẽ hợp nhất thành một đơn vị hành chính mới nhằm tạo không gian phát triển, giúp đồng bào Cơ Tu mở rộng giao lưu cộng đồng trong khối đại gia đình dân tộc Quảng Nam với hơn 5 vạn người Cơ Tu. Đây là cơ hội để thúc đẩy công tác dân tộc và giao lưu văn hóa, đồng thời đặt ra yêu cầu bảo tồn bản sắc riêng của đồng bào Cơ Tu tại địa phương. Sở Văn hóa và Thể thao Đà Nẵng cũng cam kết tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ được giao để hỗ trợ đời sống văn hóa cho đồng bào ngày thêm phát triển.

Liên hoan khép lại trong niềm tự hào, xúc động dâng trào. Giữa tiếng cồng chiêng vang vọng đại ngàn, giữa ánh lửa bập bùng và lời hát lý ngọt ngào, văn hóa Cơ Tu như ngọn suối nguồn chảy mãi. Những gì người Cơ Tu trao gửi hôm nay không chỉ là ký ức, mà còn là ngọn lửa nối tiếp, bền bỉ cháy sáng qua bao thế hệ - để hồn thiêng Trường Sơn mãi ngân vang trong lòng đất nước.

Hòa Vang