Quy mô giao dịch trên thị trường chứng khoán ngày càng hẹp

Theo thống kê, thanh khoản thị trường chứng khoán (TTCK) liên tục giảm và đã xuống mức thấp nhất trong vòng 21 tháng.

Thanh khoản “xuống đáy”

Giới phân tích nhận định, thị trường giao dịch ảm đạm những phiên gần đây một phần do tâm lý ngại xuống tiền dịp gần Tết của nhà đầu tư.

Tuy nhiên, quan trọng hơn là xu hướng này không phải mới xuất hiện, mà đã kéo dài suốt từ nửa cuối năm ngoái với giá trị giao dịch trung bình tháng sau thấp hơn tháng trước.

Thanh khoản TTCK xuống mức thấp nhất trong vòng 21 tháng.

Số liệu thống kê cho thấy, quy mô thanh khoản trung bình của TTCK Việt Nam trong năm 2024 đạt trên ngưỡng 20.000 tỷ đồng. Dù vậy con số này chủ yếu được xây dựng trên nền tảng giao dịch sôi động trong nửa đầu năm, với nhiều phiên ghi nhận giá trị giao dịch tỷ USD.

Trong nửa cuối năm 2024, quy mô giao dịch ngày càng thu hẹp. Giai đoạn rút ròng mạnh nhất cũng là sau tháng 6, đồng pha với diễn biến tỷ giá tăng cao. Nhà đầu tư ngoại rút ròng với quy mô lớn. Trong giai đoạn này, thanh khoản từ nhà đầu tư cá nhân có dấu hiệu thận trọng. Mức sụt giảm sâu nhất vào giữa và cuối tháng 11 khi thị trường có xu hướng tạo đáy.

Riêng tháng 12, sàn HoSE nhiều phiên đạt mức thanh khoản khớp lệnh chỉ loanh quanh ngưỡng 10.000 tỷ đồng. Dòng tiền yếu cùng sự thận trọng của nhà đầu tư khiến các chỉ số chính biến động giằng co trong biên độ hẹp.

Điều này cho thấy, việc thị trường giao dịch chậm lại dịp Tết chỉ là lý do bổ trợ. Quan trọng nhất, thanh khoản đi xuống phần nhiều do tâm lý nhà đầu tư chán nản khi ngày càng khó kiếm lời trong bối cảnh thị trường diễn biến sideway (dao động trong biên hẹp) suốt một thời gian dài.

Sức ép kéo dài

TTCK hiện nay đáng lẽ phải có những động lực tăng trưởng do khả năng nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi có thể diễn ra trong năm 2025 này, nhưng đang đi vào chiều hướng ngược lại.

Những phiên giao dịch trên TTCK có giá trị thanh khoản hơn 25.000 tỷ đồng (1 tỷ USD) đã biến mất từ hơn một tháng nay. Nhà đầu tư nước ngoài vẫn liên tục bán ròng. Theo các chuyên gia, điều này đang nằm ở vấn đề tiền rẻ không còn, trong khi áp lực tỷ giá vẫn tồn tại.

Tại Báo cáo chiến lược đầu tư năm 2025, Chứng khoán ACB (ACBS) chỉ rõ: dòng tiền đầu tư toàn cầu rút khỏi các thị trường mới nổi, cận biên về thị trường Mỹ trở thành một làn sóng xuyên suốt năm 2024.

Làn sóng này tạm thời chững lại khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) bắt đầu hạ lãi suất. Tuy nhiên, việc ông Donald Trump thắng cử tổng thống Mỹ khiến chỉ số USD (DXY) tăng mạnh, cùng với quan điểm thận trọng của Fed về lộ trình hạ lãi suất năm 2025 sẽ khiến làn sóng này tiếp tục duy trì sang năm nay.

Trong bối cảnh đó, nền kinh tế và TTCK Việt Nam bước vào năm 2025 với một vị thế không có nhiều thuận lợi từ môi trường vĩ mô thế giới ngày càng trở nên kém ổn định. Rủi ro lớn nhất đến từ vấn đề tỷ giá và khả năng suy giảm xuất khẩu nếu chiến tranh thương mại diễn biến theo chiều hướng bất lợi.

Tại báo cáo mới đây, SGI Capital cũng đưa ra góc nhìn thận trọng về TTCK năm 2025. Theo đó, áp lực từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung và mức thuế có thể áp lên hàng nhập khẩu Việt Nam có thể khiến tỷ giá biến động mạnh, gây sức ép lên thanh khoản, lãi suất và tác động lên dòng tiền trên TTCK.

SGI Capital cho rằng chính sách tiền tệ nới lỏng đã hết dư địa, kế hoạch tăng trưởng tín dụng 16% năm 2025 của Ngân hàng Nhà nước đòi hỏi hệ thống ngân hàng sẽ phải huy động một lượng vốn rất lớn tương ứng. Điều này có thể khiến mặt bằng lãi suất tăng mạnh hơn kỳ vọng và ảnh hưởng tiêu cực tới dòng tiền nội trên TTCK - vốn đã cạn kiệt sau những đợt bán ròng của khối ngoại và phát hành từ các doanh nghiệp niêm yết (chủ yếu là chứng khoán và bất động sản).

Về tăng trưởng lợi nhuận, với mức nền lợi nhuận cao của 2024 cộng thêm áp lực tỷ giá, lãi suất tăng trong bối cảnh có khả năng bị áp thuế nhập khẩu vào Mỹ mang lại rủi ro và yếu tố bất định với kinh tế Việt Nam cũng như với nhiều doanh nghiệp niêm yết liên quan trong năm 2025.

Nhìn chung, SGI Capital cho rằng khi giai đoạn nới lỏng đi qua, lãi suất nhích tăng trở lại, dòng tiền nội suy yếu khiến thanh khoản tụt giảm, rủi ro giảm giá sẽ tăng lên nếu khối ngoại vẫn duy trì bán ròng hoặc có những biến cố khiến nguồn cung tăng đột biến.

"Ở cuối mỗi chu kỳ nới lỏng tiền tệ, sau khi dòng tiền và lượng lớn nhà đầu tư mới đã tham gia vào thị trường, cơ hội tốt sẽ trở nên khó tìm và sức hấp dẫn của TTCK cũng giảm bớt. Dòng tiền sau đó sẽ bị chia sẻ với các kênh đầu tư khác như bất động sản, vàng, hay crypto…", đội ngũ phân tích nhìn nhận.

Trong bối cảnh kém thuận lợi về dòng tiền, ở định giá chung không rẻ, diễn biến giá mỗi cổ phiếu sẽ phụ thuộc nhiều vào sực mạnh nội tại của doanh nghiệp và năng lực tài chính của cổ đông. Sự phân hóa có thể diễn ra rất khắc nghiệt trong môi trường dòng tiền yếu của năm nay.

SGI Capital khuyến nghị ưu tiên bảo toàn vốn, luôn giữ sự chủ động và chuẩn bị tốt sức mua trong giai đoạn này sẽ mang lại lợi thế khi “Ngài thị trường” (Mr. Market) mang tới những cơ hội từ những biến động lớn và bất ngờ của năm nay.

Trong khi đó, theo Chứng khoán KBSV, rủi ro và xu hướng biến động giằng co được dự báo sẽ còn duy trì trong quý đầu năm 2025, đặc biệt khi thị trường có các phản ứng tiêu cực với tác động thực tế từ các chính sách mới của ông Trump được thể hiện qua đà tăng của DXY và lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ. Mặc dù vậy, bất kỳ nhịp điều chỉnh đáng kể nào trong giai đoạn này sẽ là cơ hội để nhà đầu tư tích lũy cổ phiếu cơ bản tốt ở vùng giá thấp.

Hải Giang