Quốc hội thông qua Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi): hoàn thiện cơ chế thu hút vào khu vực công người có tài năng

3 hình thức thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao ngoài khu vực công

Trong báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Luật đã hoàn thiện các quy định nhằm thực hiện chủ trương xây dựng một nền công vụ thống nhất, liên thông, đồng bộ từ Trung ương đến cấp xã, không phân biệt cán bộ, công chức cấp xã với cấp tỉnh.

Luật được bổ sung, hoàn thiện các quy định để chuyển đổi phương thức quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm, lấy vị trí việc làm là trung tâm, trên cơ sở căn cứ vào yêu cầu của vị trí việc làm và kết quả, sản phẩm thực hiện nhiệm vụ để tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đánh giá, đào tạo, quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà báo cáo tại Kỳ họp. Ảnh: Quochoi.vn

Đáng chú ý là việc hoàn thiện cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ để thể chế hóa các Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024, số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 và số 68- NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị.

Theo đó, quy định chính sách đối với 2 nhóm đối tượng, gồm: Thu hút vào khu vực công áp dụng đối với nguồn nhân lực chất lượng cao và người có tài năng trong hoạt động công vụ.

3 hình thức thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao ngoài khu vực công, gồm: Tiếp nhận vào công chức; ký hợp đồng đối với doanh nhân tiêu biểu, xuất sắc, luật gia, luật sư giỏi, chuyên gia, nhà khoa học thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ của vị trí việc làm lãnh đạo, quản lý và ký hợp đồng đối với nhân lực chất lượng cao để thực hiện một hoặc một số nhiệm vụ chuyên môn, nghiệp vụ.

Về cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ, Luật quy đinh, Nhà nước có cơ chế đặc biệt để thu hút chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư giỏi, doanh nhân tiêu biểu, xuất sắc, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc và nguồn nhân lực chất lượng cao khác vào làm việc trong các cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội; chính sách trọng dụng, đãi ngộ xứng đáng đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Người có tài năng trong hoạt động công vụ là cán bộ, công chức có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, có khát vọng cống hiến, phụng sự Tổ quốc và nhân dân; có năng lực chuyên môn, kỹ năng vượt trội thể hiện qua giải quyết công việc; có tư duy đổi mới, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; đạt được những thành tích nổi bật trong hoạt động công vụ thể hiện bằng kết quả, sản phẩm cụ thể, mang lại giá trị, hiệu quả cao cho tổ chức, ngành, lĩnh vực trong phạm vi cả nước hoặc địa phương...

Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Dự án Luật tại Kỳ họp. Ảnh: Phạm Thắng

Bên cạnh đó, quy định về nghĩa vụ, quyền của cán bộ, công chức để thể chế hóa các Nghị quyết đột phá được khẳng định là “Bộ tứ trụ cột” phát triển của đất nước, trong đó bổ sung quy định về trách nhiệm của người đứng đầu trong việc cắt giảm thủ tục hành chính liên quan đến người dân, doanh nghiệp; đồng thời, rà soát các nội dung liên quan để bảo đảm bao quát, thống nhất trong dự thảo luật; điều kiện thực thi nhiệm vụ,...

Chỉnh lý các quy định về nguyên tắc, điều kiện đăng ký dự tuyển công chức và phương thức, thẩm quyền tuyển dụng để đổi mới công tác tuyển dụng công chức theo hướng người được tuyển chọn phải đáp ứng ngay yêu cầu của vị trí việc làm, sau khi trúng tuyển được xếp ở ngạch công chức tương ứng; đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Ngoài ra, Luật bổ sung, chỉnh lý các quy định về vị trí việc làm, xếp ngạch công chức để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao từ khu vực tư, khuyến khích công chức phát triển theo con đường chuyên môn, nghiệp vụ mà không nhất thiết phải bổ nhiệm chức vụ, chức danh lãnh đạo, quản lý.

Cùng với đó làm rõ nguyên tắc, thẩm quyền, nội dung, phương thức đánh giá, xếp loại chất lượng công chức trên cơ sở theo dõi, đánh giá thường xuyên, liên tục, đa chiều, định lượng bằng các tiêu chí cụ thể gắn với tiến độ, số lượng, chất lượng của kết quả, sản phẩm theo vị trí việc làm.

Sử dụng kết quả đánh giá để thực hiện khen thưởng, chế độ thu nhập tăng thêm, tiền thưởng hoặc xem xét bố trí vào vị trí việc làm thấp hơn hoặc cho thôi việc để sàng lọc người không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ra khỏi bộ máy…

Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) với nhiều điểm mới. Ảnh: Quochoi.vn

Quy định rõ những việc cán bộ, công chức không được làm

Đáng chú ý, Luật quy định rõ những việc cán bộ, công chức không được làm. Cụ thể cán bộ, công chức không được trốn tránh, thoái thác, né tránh, đùn đẩy trong việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao; gây bè phái, mất đoàn kết; tự ý nghỉ việc, bỏ việc; tham gia đình công; đăng tải, phát tán, phát ngôn thông tin sai lệch làm ảnh hưởng đến hình ảnh, uy tín của đất nước, địa phương, cơ quan, tổ chức, đơn vị nơi công tác.

Cùng với đó, Luật quy định cán bộ, công chức không được có hành vi tham ô, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, trục lợi, nhũng nhiễu và các hành vi khác vi phạm pháp luật đối với người dân, doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Cán bộ, công chức không được sử dụng tài sản công của Nhà nước và tài sản của Nhân dân trái pháp luật; không được lợi dụng, lạm dụng nhiệm vụ, quyền hạn và sử dụng thông tin liên quan đến công vụ để trục lợi.

Cán bộ, công chức không được có hành vi phân biệt đối xử dân tộc, giới tính, độ tuổi, khuyết tật, tôn giáo, tín ngưỡng, thành phần xã hội dưới mọi hình thức trong thi hành công vụ; và những việc không được làm liên quan đến sản xuất, kinh doanh, công tác nhân sự theo quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết.

Luật cũng quy định rõ về việc, cán bộ, công chức phải có đạo đức trong sáng, mẫu mực, thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư trong thực thi công vụ. Cán bộ, công chức phải yêu nước, trung thành với Tổ quốc, tôn trọng và tận tụy phục vụ Nhân dân. Cán bộ, công chức phải có bản lĩnh, tinh thần đổi mới, sáng tạo, hội nhập quốc tế; đoàn kết, kỷ luật, kỷ cương trong công vụ; gương mẫu, không ngừng tu dưỡng, học tập suốt đời.

Đồng thời, quy định, trong giao tiếp ở công sở, cán bộ, công chức phải có thái độ lịch sự, tôn trọng đồng nghiệp. Cán bộ, công chức phải lắng nghe ý kiến của đồng nghiệp; công bằng, vô tư, khách quan khi nhận xét, đánh giá đồng nghiệp. Khi thi hành công vụ, cán bộ, công chức phải đeo phù hiệu hoặc thẻ công chức; có tác phong lịch sự; giữ gìn uy tín, danh dự của cơ quan, tổ chức, đơn vị và đồng nghiệp. Cán bộ, công chức phải tôn trọng, lắng nghe ý kiến và gần gũi với nhân dân; nghiêm túc, khiêm tốn; ngôn ngữ giao tiếp phải chuẩn mực, rõ ràng, mạch lạc. Đặc biệt, Luật nghiêm cấm hành vi hách dịch, cửa quyền, thiếu trách nhiệm, gây khó khăn, phiền hà cho người dân, doanh nghiệp khi thi hành công vụ.

“Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) là bước cụ thể hóa quan trọng nhằm đưa chủ trương, định hướng lớn của Đảng về công tác cán bộ, chế độ công vụ đi vào thực tiễn một cách hiệu quả, góp phần xây dựng nền công vụ Việt Nam hiện đại, chuyên nghiệp, hoạt động vì sự phát triển của đất nước và phục vụ Nhân dân” - Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh.

Nguyễn Vũ