Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Công chứng (sửa đổi)

Chiều nay, 26/11, tại Kỳ họp thứ 8, với đa số đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Công chứng (sửa đổi).

Trước khi Quốc hội tiến hành biểu quyết, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, sau khi tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện, dự thảo Luật có 08 chương và 76 điều, giảm 02 chương và 03 điều so với dự thảo Luật đã trình Quốc hội đầu kỳ họp thứ 8.

Trong đó, về quy định các giao dịch phải công chứng (khoản 2 Điều 1 của dự thảo Luật trình Quốc hội tại đầu kỳ họp thứ 8, Điều 3 mới), một số ý kiến tán thành với quy định về tiêu chí đối với các giao dịch phải công chứng, ý kiến khác đề nghị bỏ quy định này. Tại văn bản số 777/CP-PL ngày 12/11/2024, Chính phủ thống nhất theo hướng Luật Công chứng quy định tiêu chí đối với các giao dịch phải công chứng, nhưng đề nghị các giao dịch này phải được luật quy định để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật; đồng thời, đề nghị bỏ khoản 13 Điều 76 của dự thảo Luật vì rà soát pháp luật là nhiệm vụ thường xuyên của các cơ quan có thẩm quyền.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi)

Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) nhận thấy, quy định tiêu chí về giao dịch phải công chứng như dự thảo Luật là phù hợp vì Luật Công chứng là Luật hình thức, không nên quy định cụ thể các giao dịch phải công chứng trong Luật để không trùng lặp với quy định của pháp luật chuyên ngành, tuy nhiên Luật cần quy định tiêu chí chung để tránh việc mỗi văn bản pháp luật chuyên ngành xác định giao dịch phải công chứng theo các tiêu chí khác nhau, dẫn đến sự thiếu thống nhất hoặc có thể bị lạm dụng, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

Trên cơ sở tiếp thu một phần ý kiến Chính phủ, UBTVQH đề nghị chỉnh lý quy định tại khoản 1 Điều 3 của dự thảo Luật như sau: “1. Giao dịch phải công chứng là giao dịch quan trọng, đòi hỏi mức độ an toàn pháp lý cao và được luật quy định hoặc luật giao Chính phủ quy định phải công chứng”. Quy định này có ưu điểm là: (1) Phù hợp với kết luận của cấp có thẩm quyền, kịp thời thực hiện chủ trương đổi mới tư duy lập pháp và chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội tại Công thư số 15/CTQH ngày 29/10/2024; (2) Bảo đảm hài hòa giữa yêu cầu về tính thống nhất của hệ thống pháp luật, kiểm soát chặt chẽ các giao dịch phải công chứng với việc bảo đảm tính ổn định của luật, linh hoạt, đáp ứng yêu cầu thực tiễn; (3) Giữ ổn định các quy định về giao dịch phải công chứng hiện đang quy định tại nghị định của Chính phủ, tránh tình trạng “luật hóa” quy định của nghị định, thông tư.

Bên cạnh đó, UBTVQH đề nghị giữ nội dung tại khoản 13 Điều 76 của dự thảo Luật vì hiện nay giao dịch phải công chứng đang được quy định trong cả luật, nghị định, thông tư, do đó, cần rà soát để sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ trong một thời hạn nhất định để đáp ứng tiêu chí quy định tại Luật Công chứng; đồng thời, bổ sung quy định chuyển tiếp đối với quy định về giao dịch phải công chứng tại nghị định được ban hành trước ngày Luật Công chứng (sửa đổi) có hiệu lực mà không được luật giao Chính phủ quy định nhưng đáp ứng các yêu cầu khác quy định tại khoản 1 Điều 3 của Luật Công chứng (sửa đổi) và quy định về giao dịch phải công chứng tại nghị định được ban hành để xử lý kết quả rà soát theo quy định tại khoản 13 Điều 76 của Luật Công chứng (sửa đổi) thì vẫn có hiệu lực thi hành để bảo đảm tính ổn định, chặt chẽ của hệ thống pháp luật.

Quốc hội đã bấm nút thông qua Luật Công chứng (sửa đổi)

Về bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên (Điều 39), nhiều ý kiến tán thành với quy định của dự thảo Luật về bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của công chứng viên (CCV). Tại văn bản số 777/CP-PL, Chính phủ đề nghị không quy định bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của CCV là loại hình bảo hiểm bắt buộc mà chỉ quy định tổ chức hành nghề công chứng có nghĩa vụ mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho CCV của tổ chức mình.

Chủ nhiệm UBPL Hoàng Thanh Tùng cho biết, UBTVQH đề nghị quy định bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của CCV là bảo hiểm bắt buộc như dự thảo Luật trình Quốc hội tại đầu kỳ họp thứ 8 (kế thừa Luật Công chứng hiện hành) vì các lý do sau đây: Quy định này phù hợp với quy định tại Điều 8 của Luật Kinh doanh bảo hiểm, góp phần bảo vệ lợi ích công cộng, an toàn xã hội cũng như bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của cả các bên tham gia giao dịch có yêu cầu công chứng và CCV trong hành nghề công chứng; Việc thực tiễn thời gian qua các CCV hầu như không được bồi thường khi xảy ra sự kiện bảo hiểm mà Chính phủ nêu tại văn bản số 777/CP-PL là vấn đề bất cập trong tổ chức thực hiện Luật, Chính phủ cần có giải pháp khắc phục để tăng cường hiệu quả thực thi quy định này trong thực tiễn; (3) Quy định như dự thảo Luật bảo đảm chặt chẽ, khả thi, thống nhất với nghĩa vụ của tổ chức hành nghề công chứng trong việc mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp cho CCV.

Tuy nhiên, do còn có ý kiến khác nhau về vấn đề này, ngày 20/11/2024, UBTVQH đã chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội xin ý kiến ĐBQH bằng Phiếu xin ý kiến (qua App) về nội dung này. Trên cơ sở kết quả xin ý kiến ĐBQH, UBTVQH đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp của CCV là loại hình bảo hiểm bắt buộc như thể hiện tại Điều 39 của dự thảo Luật.

Trà My