Quản trị rủi ro chuỗi cung ứng: Chiến lược vượt khủng hoảng

Các sự kiện như đại dịch COVID-19, xung đột Mỹ - Houthi vì tuyến đường vận chuyển huyết mạch qua Biển Đỏ và Eo biển Bab el-Mandeb hay chiến tranh Nga - Ukraine đã bộc lộ những điểm yếu trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Một nghiên cứu của McKinsey cho thấy, các doanh nghiệp có chuỗi cung ứng linh hoạt có thể phục hồi nhanh hơn 23% so với đối thủ khi đối mặt với gián đoạn nghiêm trọng. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đa dạng hóa nguồn cung, thay vì phụ thuộc vào một thị trường hoặc nhà cung cấp duy nhất.

Những tập đoàn lớn như Apple hay Toyota đã đầu tư mạnh vào việc mở rộng danh mục nhà cung cấp, xây dựng kho dự trữ chiến lược và ứng dụng công nghệ AI để theo dõi tình trạng chuỗi cung ứng theo thời gian thực.

Quản trị rủi ro chuỗi cung ứng không còn là lựa chọn mà là yêu cầu sống còn

Bên cạnh đó, việc tăng cường năng lực dự báo và quản lý rủi ro giúp doanh nghiệp chủ động hơn trước những biến động thị trường. Các công ty bán lẻ như Walmart và Amazon đã sử dụng dữ liệu lớn (Big Data) để phân tích xu hướng tiêu dùng, từ đó điều chỉnh kế hoạch nhập hàng linh hoạt, giảm thiểu tình trạng thiếu hụt hoặc dư thừa tồn kho.

Ngoài ra, chiến lược sản xuất gần thị trường tiêu thụ (nearshoring) cũng đang được nhiều doanh nghiệp áp dụng để giảm thiểu rủi ro vận chuyển và đảm bảo chuỗi cung ứng ổn định hơn.

Ứng dụng công nghệ số cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quản trị rủi ro chuỗi cung ứng. Hệ thống blockchain giúp nâng cao tính minh bạch, giảm gian lận và tối ưu hóa quy trình vận hành. Trong khi đó, AI và IoT (Internet of Things) giúp giám sát tình trạng hàng hóa, dự đoán gián đoạn và tự động điều chỉnh kế hoạch cung ứng kịp thời.

Các doanh nghiệp tiên phong như Siemens hay DHL đã đầu tư vào nền tảng số hóa chuỗi cung ứng, giúp giảm 30% thời gian xử lý đơn hàng và tăng độ chính xác trong dự báo nhu cầu.

Bên cạnh công nghệ, yếu tố con người cũng quyết định sự thành công của chiến lược quản trị rủi ro. Xây dựng đội ngũ quản lý chuỗi cung ứng có khả năng ra quyết định nhanh, linh hoạt và sáng tạo là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng. Những doanh nghiệp dẫn đầu không chỉ đầu tư vào công nghệ mà còn liên tục đào tạo nhân sự để nâng cao năng lực phản ứng trước những biến động khó lường.

Trong thời kỳ nhiều biến động, quản trị rủi ro chuỗi cung ứng không còn là lựa chọn mà là yêu cầu sống còn. Doanh nghiệp nào sớm chủ động thích ứng, đa dạng hóa chuỗi cung ứng và ứng dụng công nghệ sẽ duy trì được lợi thế cạnh tranh dài hạn, đảm bảo sự phát triển bền vững ngay cả trong những giai đoạn khó khăn nhất.

ThS Trần Gia Thông