Sầu riêng gặp khó, Thủ tướng chỉ đạo 4 Bộ vào cuộc

Thủ tướng yêu cầu thống nhất quy trình thông quan sầu riêng Việt sang Trung Quốc, đảm bảo thuận lợi, thông thoáng. Ảnh: Phạm Ngôn.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Công điện số 71 ngày 23/5 của Thủ tướng về nhiệm vụ thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu sầu riêng bền vững.

Thời gian qua, xuất khẩu sầu riêng gặp khó, ảnh hưởng đến quy mô xuất khẩu toàn ngành hàng rau quả. Công điện nêu rõ xuất khẩu sầu riêng giảm do một số nước siết kiểm soát dư lượng có trong trái sầu riêng, biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp và diện tích trồng sầu riêng tăng nhanh, tiềm ẩn rủi ro cho phát triển bền vững ngành.

Thống nhất quy trình kiểm tra thông quan sầu riêng xuất sang Trung Quốc

Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường tích cực đàm phán mở cửa các thị trường khác cho sản phẩm sầu riêng Việt Nam.

Đồng thời, yêu cầu tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định về quản lý, sử dụng mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, bảo đảm công khai, minh bạch, khả thi, thống nhất, phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện thực tiễn của Việt Nam; hướng dẫn quy trình sản xuất sầu riêng an toàn, bền vững và hoàn thành trong quý III năm nay.

Bên cạnh đó, Thủ tướng giao Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường chịu trách nhiệm làm việc với Tổng cục Hải quan Trung Quốc để thống nhất quy trình kiểm tra thông quan đối với sản phẩm sầu riêng Việt Nam xuất khẩu vào thị trường nước này bảo đảm thông thoáng, thuận lợi.

Ngoài ra, người đứng đầu Chính phủ cũng chỉ đạo hệ thống kiểm dịch thực vật tại các cửa khẩu biên giới bố trí đầy đủ nhân lực, trang thiết bị để kiểm tra, kiểm dịch kịp thời trong thời gian thu hoạch rộ; triển khai các biện pháp nâng cao năng lực cung ứng dịch vụ các phòng thử nghiệm phục vụ xuất khẩu.

Đáng chú ý, Thủ tướng đề nghị cơ cấu lại ngành hàng sầu riêng theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

"Duy trì hợp lý quy mô diện tích các vùng trồng hiệu quả, thu hẹp diện tích các vùng trồng kém hiệu quả, mở rộng sản xuất các sản phẩm chất lượng cao, chế biến sâu; tăng tỷ trọng xuất khẩu sản phẩm đông lạnh, sản phẩm chế biến sâu và giảm tỷ trọng xuất khẩu quả tươi, khắc phục tình trạng rớt giá trong giai đoạn thu hoạch rộ", Thủ tướng chỉ đạo trong công điện.

Thủ tướng cũng yêu cầu xây dựng và tổ chức triển khai ngay chương trình giám sát việc thực hiện cấp, quản lý mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói và an toàn vệ sinh thực phẩm, kiểm dịch thực vật từ gốc đối với sản phẩm sầu riêng.

Đặc biệt, các đơn vị liên quan cần xây dựng chuỗi liên kết giữa địa phương, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, cơ sở đóng gói, phòng thử nghiệp và người trực tiếp sản xuất sầu riêng.

Xử lý nghiêm các hành vi gian lận mã số vùng trồng

Với Bộ trưởng Công Thương, Thủ tướng giao nhiệm vụ chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng, phát triển thương hiệu quốc gia đối với sản phẩm sầu riêng Việt Nam; bán hàng qua kênh bán lẻ hiện đại, sàn thương mại điện tử và hệ thống phân phối quốc tế; phân phối sầu riêng ổn định tại các thị trường xuất khẩu lớn.

Song song đó, Bộ trưởng Công Thương chịu trách nhiệm tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối giao thương trực tiếp giữa doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng Việt Nam và nhà nhập khẩu nước ngoài, bảo đảm duy trì thị phần và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Tài chính chỉ đạo Cục Hải quan ưu tiên làm thủ tục thông quan cho các lô hàng sầu riêng trong thời gian sớm nhất.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Tài chính phải đề xuất cơ chế hỗ trợ tài chính, tín dụng ưu đãi, giãn thuế cho doanh nghiệp chế biến, bảo quản sầu riêng xuất khẩu; hỗ trợ nghiên cứu, ứng dụng công nghệ bảo quản và chế biến sâu.

Thủ tướng giao Bộ trưởng Công an chỉ đạo lực lượng chức năng điều tra, xử lý nghiêm các hành vi gian lận mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói; làm giả hồ sơ, chứng từ xuất khẩu và các hành vi vi phạm pháp luật khác trong sản xuất, chế biến, kinh doanh, xuất khẩu sầu riêng.

Thủ tướng yêu cầu xử lý nghiêm các hành vi gian lận mã số vùng trồng gây ảnh hưởng đến chất lượng sầu riêng Việt Nam. Ảnh: Hoàng Giám.

Đồng thời, Bộ trưởng Công an được giao phối hợp với các bộ, ngành, địa phương đảm bảo an ninh chuỗi cung ứng, ngăn chặn tình trạng thao túng thị trường, gây bất ổn sản xuất, xuất khẩu sầu riêng.

Đối với Chủ tịch UBND các tỉnh, thành có trồng sầu riêng, Thủ tướng yêu cầu tổ chức sản xuất sầu riêng tuân thủ đúng các quy định, quy trình, hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường và phù hợp với điều kiện thực tế.

Cùng với đó, lãnh đạo địa phương cần kiểm soát chặt chẽ diện tích trồng mới, không để xảy ra tình trạng tăng nóng về quy mô, phá vỡ cân đối cơ cấu cây trồng, cân đối cung - cầu; rà soát, điều chỉnh kế hoạch phát triển vùng trồng sầu riêng theo hướng tập trung, quy mô lớn...

Các địa phương cần quản lý và giám sát mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói trên địa bàn; kiểm tra, giám sát định kỳ hoặc đột xuất để bảo đảm các cơ sở, đơn vị được cấp mã tuân thủ đúng quy định pháp luật và đáp ứng yêu cầu của thị trường nhập khẩu; tăng cường kiểm tra, giám sát toàn diện chuỗi sản xuất - đóng gói - tiêu thụ - xuất khẩu sầu riêng.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, năm 2024, diện tích sầu riêng cả nước đã đạt gần 180.000 ha, sản lượng ước đạt 1,5 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt gần 3,2 tỷ USD, chiếm 47% tổng giá trị xuất khẩu rau quả. Diện tích sầu riêng Việt Nam đã tăng bình quân 19,5%/năm trong giai đoạn 2015-2024 và tiếp tục có xu hướng mở rộng nhanh.

Thảo Liên