Phương án điều chỉnh lương tối thiểu sau sáp nhập tỉnh?
Theo các chuyên gia, việc điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng sau khi sáp nhập, sắp xếp đơn vị hành chính cấp địa phương là vấn đề quan trọng.
Sự cần thiết của điều chỉnh về tiền lương
Sáp nhập tỉnh, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã được nhận định sẽ có liên quan trực tiếp đến các quy định về tiền lương. Bộ Nội vụ cũng đã nêu rõ sẽ tập trung điều chỉnh các quy định về tiền lương, trong đó có lương tối thiểu để phù hợp với sự thay đổi về địa giới hành chính sau sắp xếp các tỉnh, thành.
Đối với chính sách lương tại các vùng đặc thù (vùng sâu, vùng xa), trước đây có phụ cấp riêng, Bộ Nội vụ cũng đã yêu cầu cần dự báo trước tác động, đảm bảo bảng lương mới phù hợp khi khi tổ chức lại đơn vị hành chính.

Ảnh minh họa
Trao đổi với Báo Công Thương, ông Tô Hoài Nam – Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam - thành viên Hội đồng tiền lương quốc gia nhấn mạnh, việc thực hiện sắp xếp, sáp nhập tỉnh thành có những tác động rất tích cực.
"Tuy nhiên, quá trình hợp nhất có những địa phương điều kiện phát triển, nhưng có những địa phương điều kiện thấp hơn, do đó, việc tính toán, có phương án điều chỉnh về tiền lương hết sức ý nghĩa; nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích của người lao động, doanh nghiệp và sự liên thông trong chính sách tiền lương"- ông Nam nói.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật SBLAW cũng nhìn nhận, việc nghiên cứu điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng sau khi sáp nhập đơn vị hành chính là cần thiết. Bởi, sau sáp nhập, một số địa phương có thể thay đổi mức lương tối thiểu vùng, gây tác động trực tiếp đến thu nhập của người lao động.
Trong đó, Luật sư Nguyễn Thanh Hà cho rằng, nếu lương tối thiểu giảm, người lao động có thể gặp khó khăn về kinh tế, trong khi nếu tăng đột ngột, doanh nghiệp có thể chịu áp lực về chi phí lao động. Do đó, cần có lộ trình điều chỉnh hợp lý để đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên.
Xây dựng một cơ chế điều chỉnh linh hoạt
Nêu ý kiến về phương án điều chỉnh lương tối thiểu, theo các chuyên gia, việc điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng sau khi sáp nhập, sắp xếp các đơn vị hành chính cấp địa phương cần được tiếp cận một cách bài bản và có hệ thống.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà cho rằng, việc sáp nhập các địa phương có mức lương tối thiểu khác nhau đòi hỏi sự điều chỉnh phù hợp để tránh bất bình đẳng giữa các nhóm lao động. "Ngoài ra, việc điều chỉnh cần tuân thủ Bộ luật Lao động 2019 và các nghị định liên quan về lương tối thiểu vùng. Cần có sự phối hợp giữa các cơ quan trung ương, địa phương và tham vấn từ đại diện người lao động, doanh nghiệp để đảm bảo tính khả thi và công bằng"- ông Hà nói.
Theo đó, Luật sư Nguyễn Thanh Hà nêu, cần phải rà soát lại toàn bộ các quy định hiện hành về tiền lương tối thiểu vùng, đặc biệt là những quy định liên quan đến việc phân vùng và xác định mức lương. Việc này không chỉ đảm bảo tính pháp lý mà còn giúp tránh được những xung đột hoặc mâu thuẫn trong quá trình thực thi.
Một điểm quan trọng nữa được Luật sư Nguyễn Thanh Hà cho hay là cần xây dựng một cơ chế điều chỉnh linh hoạt, dựa trên các tiêu chí cụ thể như chỉ số giá tiêu dùng (CPI), tốc độ tăng trưởng kinh tế, và mức sống tối thiểu của người dân. Cơ chế này sẽ giúp tiền lương tối thiểu vùng không bị cứng nhắc mà có thể thích ứng được với những biến động của nền kinh tế và xã hội. Đồng thời, nó cũng tạo ra sự công bằng giữa các vùng, đặc biệt là sau khi có sự thay đổi về địa giới hành chính.
Bên cạnh đó, Luật sư Nguyễn Thanh Hà khuyến nghị, quá trình điều chỉnh cần có sự tham vấn kỹ lưỡng từ các bên liên quan, bao gồm đại diện người lao động, doanh nghiệp và các chuyên gia kinh tế - xã hội. "Việc này không chỉ giúp đảm bảo tính khả thi của chính sách mà còn tạo ra sự đồng thuận, tránh được những phản ứng tiêu cực từ phía người lao động hoặc doanh nghiệp. Đặc biệt, trong bối cảnh sau sáp nhập, sự đồng thuận này càng trở nên quan trọng" - ông Hà cho hay.
Theo Nghị định 74/2024/NĐ-CP của Chính phủ, mức lương tối thiểu là mức lương thấp nhất làm cơ sở để thỏa thuận và trả lương đối với người lao động áp dụng hình thức trả lương theo tháng, bảo đảm mức lương theo công việc hoặc chức danh của người lao động làm việc đủ thời giờ làm việc bình thường trong tháng và hoàn thành định mức lao động hoặc công việc đã thỏa thuận không được thấp hơn mức lương tối thiểu tháng.
Từ năm 2009 đến nay, mức lương này đã qua nhiều lần điều chỉnh. Điều chỉnh mới nhất theo Nghị định 74/2024/NĐ-CP ngày 30/6/2024 của Chính phủ đã điều chỉnh tăng lương tối thiểu theo tháng 6%, với các mức: Vùng 1 là 4,96 triệu đồng, vùng 2 là 4,41 triệu đồng, vùng 3 là 3,86 triệu đồng, vùng 4 là 3,45 triệu đồng.