Phòng ngừa tăng mỡ máu ở người cao tuổi

Sự rối loạn chuyển hóa lipid góp phần gây ra nhiều bệnh mạn tính liên quan đến tuổi tác. Lipid máu và các tiền chất của bệnh mạn tính khác phát sinh do rối loạn chuyển hóa lipid, cuối cùng phát triển thành một số bệnh mạn tính, chẳng hạn như tiểu đường type 2, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), béo phì…

Nguyên nhân gây tăng mỡ máu ở người cao tuổi

Nguyên nhân thứ phát: Các nguyên nhân thứ phát góp phần vào nhiều trường hợp rối loạn lipid máu ở người lớn.

Lối sống tĩnh tại với chế độ ăn quá nhiều tổng lượng calo, chất béo bão hòa, cholesterol và chất béo chuyển hóa chứa trong một số thực phẩm chế biến và gây xơ vữa động mạch như chất béo no. Hút thuốc lá, đái tháo đường, bệnh thận mạn tính, xơ gan mật nguyên phát và các bệnh gan ứ mật khác, suy giáp, lạm dụng rượu, các loại thuốc, chẳng hạn như thiazide, thuốc chẹn beta, các retinoid, thuốc kháng virus, cyclosporine, tacrolimus, progestin và glucocorticoid; estrogen đường uống.

Nguyên nhân tiên phát: Do rối loạn quá trình tiêu hóa, hấp thụ, tổng hợp và dị hóa lipid bẩm sinh, thường hiếm xảy ra ở người lớn.

Tăng mỡ máu có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe người cao tuổi.

Biến chứng nguy hiểm khi mỡ máu quá cao

Nếu cholesterol tăng cao thì sẽ gây ra hiện tượng tăng huyết áp, dẫn đến nhiều hệ lụy xấu ảnh hưởng đến sức khỏe của người cao tuổi như: Tăng huyết áp, tình trạng rối loạn tuần hoàn não, xuất huyết não. Thậm chí có thể gây tình trạng nhồi máu cơ tim. Đối với người cao tuổi thì tình trạng xơ vữa động mạch là một nguy cơ xấu cho hệ tim mạch và sẽ gây nhồi máu cơ tim hoặc tắc mạch não, làm nhũn não gây đột quỵ, nếu người bệnh không được cấp cứu kịp thời có thể gây tử vong.

Để bảo vệ sức khỏe, người cao tuổi cần lựa chọn các loại rau xanh, trái cây để bổ sung trong dinh dưỡng hàng ngày. Nên thường xuyên tập luyện thể dục thể thao và thực hiện thăm khám định kỳ.

Phòng tăng mỡ máu ở người cao tuổi

Thông thường thay đổi hành vi và lối sống có thể giúp hạ lipid đáng kể. Nếu chỉ thay đổi lối sống không cải thiện được mức cholesterol, bạn có thể được bác sĩ cho chỉ định dùng thuốc.

Thay đổi lối sống bao gồm:

Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh cho tim

Về chế độ ăn uống, cách tốt nhất để giảm cholesterol là giảm lượng chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo nên hạn chế chất béo bão hòa dưới 6% lượng calo hàng ngày và tránh chất béo chuyển hóa.

Giảm các chất béo này có nghĩa là hạn chế lượng thịt đỏ và các sản phẩm từ sữa làm từ sữa nguyên chất. Thay vào đó hãy chọn sữa tách kem, các sản phẩm từ sữa ít béo hoặc không béo. Điều này cũng có nghĩa là hạn chế đồ chiên và nấu ăn bằng các loại dầu lành mạnh, chẳng hạn như dầu thực vật.

Chế độ ăn tốt cho tim mạch nhấn mạnh vào trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, gia cầm, cá, các loại hạt và dầu thực vật không phải từ vùng nhiệt đới, đồng thời hạn chế thịt đỏ và thịt chế biến, thực phẩm và đồ uống có đường và natri.

Hoạt động thể chất nhiều hơn

Lối sống ít vận động làm giảm cholesterol HDL (tốt). Ít HDL có nghĩa là có ít cholesterol tốt để loại bỏ cholesterol xấu khỏi động mạch của bạn.Hoạt động thể chất rất quan trọng. Khuyến nghị tập luyện ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 đến 6 ngày mỗi tuần là đủ để giảm cả cholesterol và huyết áp cao. Bạn có nhiều lựa chọn đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe hoặc thậm chí làm việc ngoài sân mạnh mẽ cũng có thể phù hợp.

Bỏ hút thuốc

Hút thuốc và hút thuốc lá điện tử làm giảm cholesterol HDL. Tệ hơn nữa khi một người có mức cholesterol không lành mạnh cũng hút thuốc thì nguy cơ mắc bệnh tim mạch sẽ tăng cao hơn bình thường. Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ mắc các yếu tố nguy cơ khác của bệnh tim, chẳng hạn như huyết áp cao và tiểu đường.

Bằng cách bỏ thuốc, người hút thuốc có thể hạ thấp triglyceride và tăng mức cholesterol HDL. Nó cũng có thể giúp giảm tổn thương và cải thiện chức năng động mạch. Người không hút thuốc nên tránh tiếp xúc với khói thuốc lá.

Giảm cân

Thừa cân hoặc béo phì có xu hướng làm tăng nguy cơ tăng cholesterol xấu và giảm cholesterol tốt, nhưng giảm cân chỉ từ 5% đến 10% có thể giúp cải thiện một số chỉ số cholesterol và các yếu tố nguy cơ bệnh tim khác.

Tóm lại: Tình trạng tăng mỡ máu là chứng bệnh tương đối phổ biến ở người cao tuổi. Tăng mỡ máu gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống của người bệnh và gây nguy hiểm đối với người bệnh. Vì vậy, người cao tuổi nên khám bệnh theo định kỳ, nhất là người có tiền sử tăng mỡ máu, tăng huyết áp kèm theo bệnh đái đường.

BS Nguyễn Thị Thảo