Phó thủ tướng: Thị trường bất động sản còn dấu hiệu bất ổn

Tại cuộc họp với các bộ ngành về tình hình thị trường bất động sản ngày 15/5, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, thị trường bất động sản đang tồn tại nhiều vướng mắc kéo dài, "lúc thì đóng băng, lúc lại sốt nóng bất thường" dẫn tới biến động lớn về giá cả và gây ảnh hưởng dây chuyền tới tín dụng, tài chính.

Hiện nay thị trường vẫn còn nhiều dấu hiệu bất ổn. Nhiều nghiên cứu cho thấy tốc độ tăng giá bất động sản ở Việt Nam thuộc nhóm cao nhất thế giới, trong khi khả năng tiếp cận nhà ở của người dân ngày càng giảm. Đây là một thực trạng rất đáng lo ngại.

Mặc dù Chính phủ và Thủ tướng đã nhiều lần chỉ đạo Bộ Xây dựng nghiên cứu, báo cáo và đề xuất giải pháp, nhưng đến nay vẫn chưa có báo cáo nào rõ ràng được trình bày. Nhiều vấn đề tồn tại vẫn chưa được giải quyết. Nhiều cuộc họp, hội thảo đã được tổ chức, nhiều kết luận đã được ban hành, nhưng thực tế cho thấy chuyển biến rất chậm.

Phó Thủ tướng cho biết, hiện nay thị trường bất động sản vẫn còn nhiều dấu hiệu bất ổn, vướng mắc kéo dài.

Theo Bộ Xây dựng, giá bất động sản tiếp tục xu hướng tăng, đặc biệt xuất hiện tình trạng tăng giá nhanh cục bộ tại một số địa phương sau thông tin sáp nhập, đặt cơ quan hành chính mới.

Nguyên nhân khiến thị trường còn bất ổn, theo lãnh đạo UBND TP Hà Nội và Tp.HCM, quy trình chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp phép xây dựng, điều chỉnh đồng bộ giữa quy hoạch 1/500, 1/2000 và quy hoạch chung còn rườm rà, mất nhiều thời gian.

Trong khi đó, lãnh đạo Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA) cho rằng nguyên nhân khiến giá bất động sản tăng cao do thiếu nguồn cung, nhất là nhà ở thương mại phân khúc trung bình, giá vật liệu xây dựng tăng mạnh, việc định giá đất mất nhiều thời gian,giá đất tăng bất thường giữa các thời điểm giao đất, gây biến động mạnh và thiếu kiểm soát.

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, để lành mạnh hóa thị trường bất động sản thì cần tập trung minh bạch toàn bộ quy trình phát triển bất động sản, từ quy hoạch, giá đất, giá xây dựng, thuế, đến giá bán. Địa phương phải công bố đầy đủ quỹ đất quy hoạch cho các loại hình nhà ở. Triển khai sàn giao dịch bất động sản có quản lý nhà nước, bảo đảm công khai, minh bạch.

Lãnh đạo nhiều doanh nghiệp bất động sản lớn tiếp tục kiến nghị Trung ương có hướng dẫn địa phương áp dụng pháp luật thống nhất, không để khoảng trống pháp lý hoặc mâu thuẫn khi dẫn chiếu quy định pháp luật khác nhau, hoặc chuyển tiếp giữa luật mới và luật cũ; tháo gỡ khó khăn khi xin mở rộng hoặc điều chỉnh quy hoạch hạ tầng do sự chồng chéo pháp luật đất đai, đầu tư, quy hoạch; tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật bất động sản minh bạch, dễ hiểu, dễ làm, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung.

"Cuộc họp hôm nay cần nhìn nhận rõ bức tranh thị trường bất động sản hiện nay, chỉ ra những điểm sáng - điểm tối, xác định nguyên nhân từ cả phía cơ quan quản lý nhà nước lẫn doanh nghiệp và đề xuất giải pháp cụ thể lên Quốc hội, Chính phủ", Phó Thủ tướng nói và chỉ rõ, vấn đề nổi bật của thị trường bất động sản là mất cân đối giữa cung và cầu, cơ cấu sản phẩm bất hợp lý. Nhiều doanh nghiệp thiếu tài nguyên, nguồn lực để phát triển dự án. Thị trường bất động sản cần những "liều thuốc mạnh" và thực chất hơn.

"Nếu vấn đề nằm ở đất đai thì phải xử lý đất đai; nếu là tín dụng thì phải xử lý tín dụng; nếu là thủ tục thì phải cải cách thủ tục cho thực chất; đồng thời, cần có cơ chế kiểm soát để đảm bảo hoạt động kinh doanh bất động sản đi đúng hướng", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Liên quan đến chính sách thuế bất động sản, Phó thủ tướng cho rằng cần nghiên cứu đánh thuế đối với đất hoang hóa, dự án chậm triển khai, nhưng phải làm thấu đáo, không gây ảnh hưởng đến người dân sử dụng nhà đất hợp pháp, tránh tình trạng đánh thuế trùng, phân biệt rõ người đầu cơ với người sử dụng thật, người kinh doanh hợp pháp với người bỏ hoang, lãng phí tài nguyên.

Về phát triển nhà ở xã hội, Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng nghiên cứu ban hành các mẫu thiết kế tiêu chuẩn cho nhà ở xã hội, khả năng tích hợp từ thiết kế cơ sở, kỹ thuật, phòng cháy chữa cháy, môi trường vào một giấy phép xây dựng để rút ngắn thời gian và thủ tục.

Các địa phương phải chủ động chuẩn bị quỹ đất phát triển nhà ở xã hội, chứ không chỉ trông chờ vào 20% diện tích đất dành cho nhà ở xã hội từ các dự án nhà ở thương mại.

"Nhiều dự án nhà ở tái định cư, nhà ở thương mại xây xong nhưng không có người ở, không có thương hiệu, dẫn đến lãng phí. Chúng ta cần nghiên cứu để cho phép chuyển đổi các dự án này thành nhà ở xã hội, đặc biệt là những khu tái định cư đang bỏ hoang", Phó Thủ tướng trao đổi.

Để tăng khả năng tiếp cận nhà ở xã hội, Phó Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu mở rộng tiêu chí và đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội, không chỉ dừng lại ở thuê mua, mà cần cho phép mua đứt nếu đủ điều kiện; đồng thời cải thiện nguồn tín dụng ưu đãi cho nhà đầu tư và người dân.

Phó Thủ tướng cũng cho ý kiến về cơ chế, chính sách cải tạo nhà chung cư, hỗ trợ phát triển nhà trọ, nhà cho thuê…

Mai Anh