Phép mầu hồi sinh cuộc sống

Cơ thể yếu ớt vì xơ gan giai đoạn cuối, bé gái 3 tuổi liên tục bị vàng da, nhiễm trùng nhiều lần, nôn ra máu, có dịch trong bụng. Nếu không được ghép gan kịp thời, bé sẽ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí có thể tử vong.

Quyết định nhân văn

May mắn thay, bây giờ bé đã có thể vui cười, sống một cuộc đời bình thường như bao trẻ em khác khi một gia đình có người thân 18 tuổi vừa qua đời đã quyết định hiến tạng cho cô bé và những bệnh nhân khác.

Ê-kíp bác sĩ cúi đầu tri ân anh N.P.K - người hiến tạng - trước khi thực hiện lấy tạng .Ảnh: BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT

"Mặc dù người thanh niên không may ấy ra đi khi tuổi đời còn rất trẻ nhưng sự can đảm, đầy nhân ái của gia đình anh đã thắp sáng lên những tia hy vọng cho những số phận khác" - PGS-TS-BS Lê Đình Thanh, Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất (TP HCM), đã chia sẻ và bày tỏ lòng tri ân sâu sắc với gia đình chàng trai N.P.K (18 tuổi, tỉnh An Giang).

Kể lại câu chuyện, PGS Thanh cho biết trước đó, ngày 17-11-2024, anh K. được đưa vào Bệnh viện Thống Nhất trong tình trạng chấn thương sọ não, dập não, tụ máu màng cứng sau một vụ tai nạn. Ngay lúc đó, các bác sĩ Khoa Cấp cứu đã hồi sức và tiến hành đặt nội khí quản, đồng thời hội chẩn với Khoa Phẫu thuật gây mê hồi sức và Ngoại thần kinh phẫu thuật cấp cứu. Tuy nhiên, do tình trạng nặng, sau 4 ngày tích cực điều trị, bệnh nhân vẫn hôn mê sâu, kết quả CT sọ não kém tiến triển, chẩn đoán chết não tiềm năng.

Hàng chục y - bác sĩ của 3 bệnh viện gồm: Thống Nhất, Chợ Rẫy, ĐH Y Dược TP HCM phẫu thuật tiến hành lấy tạng từ người hiến .Ảnh: BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT

Ngày 23-11-2024, chuyên gia của Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia đã cùng Chi hội vận động hiến ghép mô tạng của bệnh viện tiến hành gặp gỡ cha mẹ, ông bà nội của bệnh nhân tư vấn, tìm hiểu nguyện vọng của gia đình người bệnh, hướng dẫn các thủ tục pháp lý trong việc hiến mô tạng.

Khoảnh khắc trước cái chết của người thân, gia đình anh K. phải đối mặt với một quyết định hết sức khó khăn. Tuy nhiên, khi được giải thích về cơ hội hiến tạng - một hành động có thể cứu sống những bệnh nhân khác đang chờ đợi cơ hội sống, sau những giây phút suy nghĩ, gia đình đã đồng ý.

"K. là trường hợp được gia đình đồng ý hiến tạng và cứu sống 7 người bệnh khác vào ngày 24-11-2024. Đây là một nghĩa cử đầy nhân văn, một hành động vượt lên trên nỗi đau mất mát, để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng những người tham gia và cộng đồng" - PGS Thanh xúc động nói.

Những đêm không ngủ

Sau 7 ngày điều trị tích cực, khi nguy cơ chết não của bệnh nhân cận kề, bệnh viện đã kích hoạt toàn bộ hệ thống để đánh giá tình trạng bệnh nhân - từ cơ sở pháp lý đến chuyên môn bằng các hội đồng độc lập.

"Quá trình này hết sức cẩn trọng, các cuộc họp diễn ra liên tục bất kể ngày đêm để tìm ra phương án cứu chữa. Với 3 lần kiểm tra tình trạng chết não cách nhau 6 giờ. Các bác sĩ và chuyên gia phải thận trọng, đánh giá kỹ càng để bảo đảm quyết định chính xác, vì đây là vấn đề liên quan trực tiếp đến tính mạng con người" - PGS Thanh nói.

Đến ngày 24-11-2024, mọi nỗ lực bất thành, sau 3 lần đánh giá, hội đồng xác định bệnh nhân chết não hoàn toàn. Sau đó, Bệnh viện Thống Nhất đã tổ chức hội chẩn chuyên môn cùng các chuyên gia từ Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia, Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Việt Đức và Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM. Các chuyên gia thống nhất phẫu thuật lấy tạng ngay trong ngày. Ca phẫu thuật lấy tạng từ người hiến chết não đã thành công, 7 đơn vị tạng đã được vận chuyển nhanh đến các bệnh viện để ghép cho người nhận, bao gồm: 2 quả thận ghép cho 2 bệnh nhân tại Bệnh viện Thống Nhất, 1 quả tim và một phần gan ghép cho 2 bệnh nhân tại Bệnh viện Việt Đức, một phần gan được ghép cho bệnh nhi tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, 2 giác mạc được ghép cho 2 bệnh nhân tại Bệnh viện Trung ương Huế.

Nhờ sự phối hợp nhịp nhàng của các đơn vị liên quan, lực lượng cảnh sát giao thông và sự hỗ trợ từ Vietnam Airlines, các chuyến bay đã được điều chỉnh để vận chuyển tạng đến ba miền của đất nước, kịp thời cứu sống 7 bệnh nhân. Sau ca ghép, cả 7 bệnh nhân đã hồi phục tốt. Hiện đã có thể quay lại cuộc sống đời thường.

Là 1 trong 7 bệnh nhân được nhận tạng hiến nhỏ tuổi nhất, sau khi được ghép gan, bệnh nhi 3 tuổi đã khỏe mạnh, không còn tình trạng vàng da, tụ dịch ổ bụng, nôn ra máu.

TS-BS Trần Công Duy Long, Trưởng Khoa Gan - Mật - Tụy - Ghép gan, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, xúc động chia sẻ ngay khi nhận được thông tin có người chết não hiến gan, bệnh viện lập tức đánh giá và liên tục thảo luận để chọn ra bệnh nhân phù hợp nhất.

"Suốt đêm đó, chúng tôi gần như không ngủ, các tin nhắn liên tục trao đổi để tìm ra những bệnh nhân có thể nhận tạng và cứu sống. Chúng tôi thảo luận không ngừng để xác định những trường hợp phù hợp và xứng đáng nhất để nhận tạng. Đến sáng hôm sau, sau khi hội đồng đánh giá chết não lần thứ 3 kết luận bệnh nhân không còn khả năng hồi phục, chúng tôi lập tức được triệu tập đến Bệnh viện Thống Nhất để lên phương án chuẩn bị nhận tạng cho các bệnh nhân đang chờ" - TS Long chia sẻ.

Thắp lên sự sống

Lá gan của người hiến được tách làm đôi, ghép cho 2 bệnh nhân đứng đầu trong danh sách chờ ghép gan của Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia. Phần nhỏ ghép cho bệnh nhi 3 tuổi bị xơ gan nặng, nửa lớn còn lại ghép cho bệnh nhân ở Bệnh viện Việt Đức. Đến tối ngày ghép, cả 2 bệnh nhân đều hồi phục tốt.

Theo TS Long, bé gái 3 tuổi bị vàng da ngay từ khi sinh ra và được các bác sĩ nhi khoa điều trị bằng phương pháp Kasai để tạm thời giải quyết tình trạng này. Tuy nhiên, từ 1-3 tuổi, tình trạng bệnh của bé đã tiến triển thành xơ gan, dẫn đến nguy cơ phải thay gan nếu không sẽ gặp phải các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí có thể tử vong.

"Bé liên tục bị vàng da, nhiễm trùng nhiều lần, nôn ra máu và có dịch trong bụng. Dù gia đình rất muốn hiến gan cho bé nhưng lại không phù hợp. Bên cạnh đó, hoàn cảnh của gia đình cũng rất khó khăn, không thể đáp ứng chi phí điều trị dù BHYT đã thanh toán 80%. May mắn, bé nhận được gan hiến kịp thời, sau khi ghép, sức khỏe của bé đã ổn định, có thể vui chơi, học hành như bao trẻ khác. Hiện bé vẫn được các bác sĩ theo dõi, đánh giá 1 tháng/ lần" - TS Long nói.

PGS-TS-BS Lê Đình Thanh cũng cho biết bệnh viện đã thực hiện thành công việc lấy, vận chuyển và ghép các mô tạng cho bệnh nhân tại TP HCM và Hà Nội. Một số bệnh nhân đã hồi phục sức khỏe rất tốt. Điều này không thể thành công nếu thiếu sự phối hợp chặt chẽ và tinh thần nhân văn giữa các đơn vị. "Đây là thành công bước đầu của Bệnh viện Thống Nhất trên hành trình phát triển công tác hiến tạng, ghép tạng tại Việt Nam. Hy vọng tinh thần này sẽ tiếp tục được lan tỏa, việc điều phối sẽ trở nên nhịp nhàng và gắn kết hơn, đồng thời ứng dụng những tiến bộ mới trong y học để cứu sống ngày càng nhiều người hơn" - PGS Thanh kỳ vọng.

PGS-TS-BS Đỗ Kim Quế, Phó Giám đốc Bệnh viện Thống Nhất, cho biết tỉ lệ hiến tạng từ người cho chết não ở miền Nam vẫn còn hạn chế, mặc dù năm qua đã ghi nhận sự tăng trưởng, với lần đầu tiên vượt 10%. Một dấu mốc quan trọng của bệnh viện là sau chỉ 3 tuần ra mắt, Chi hội vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người tại đây đã vận động thành công trường hợp đầu tiên đồng ý hiến tạng từ người chết não, cứu sống nhiều bệnh nhân.

"Thành công này không chỉ là niềm tự hào của Bệnh viện Thống Nhất mà còn mở ra cơ hội cho các bệnh viện miền Nam tăng cường công tác tư vấn và điều phối hiến ghép tạng. Hy vọng tỉ lệ hiến tạng sẽ tiếp tục tăng và các bệnh viện sẽ có phương án rõ ràng để giúp người dân thực hiện được di nguyện của người thân, đem lại hy vọng sống cho những bệnh nhân cần ghép tạng" - PGS Quế mong muốn.

Hải Yến