Phát triển khoa học mà đấu thầu giá rẻ thì chỉ đem về công nghệ lạc hậu

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại buổi họp tổ sáng 15/2. Ảnh: PT

Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia được ban hành cuối năm 2024. Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, để Nghị quyết này đi vào cuộc sống sẽ còn nhiều khó khăn. Trong khi đó, việc sửa Luật Khoa học và Công nghệ nhanh nhất là cuối năm 2025. Như vậy, cả năm 2025 không thể triển khai được Nghị quyết số 57 hoặc có triển khai thì sẽ gặp hàng loạt những khó khăn.

Vì vậy, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị phải có văn bản khẩn trương đưa Nghị quyết 57 vào cuộc sống. Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được đặt ra.

Phạm vi của Nghị quyết số 57 lớn và cũng nhiều khó khăn khi triển khai thực hiện. “Đây là bài học về điểm nghẽn của thể chế. Không gỡ được thể chế thì Luật không đi vào cuộc sống. Các Luật đang có hiệu lực không thể thay thế được, vì vậy Quốc hội mới có kỳ họp bất thường để giải quyết những vấn đề không bình thường", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng cho rằng, cần khẩn trương đưa những vấn đề rà soát là bước đầu. Một số vấn đề đang được tháo gỡ, trong phạm vi dự thảo Nghị quyết cũng đưa ra 3 nhóm tập trung và có định hướng. Nếu đi vào những vấn đề quá chi tiết sẽ không thể quy định được hết và dẫn đến không ra được Nghị quyết và sẽ thất bại. Theo Tổng Bí tư Tô Lâm, cách làm này cũng thể hiện tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”.

Tổng Bí thư đặt vấn đề, những vấn đề khoa học và công nghệ ai cũng thấy được giá trị nhưng chưa phát triển được bởi còn nhiều khó khăn. Nếu nói sửa Luật Khoa học và công nghệ sẽ chưa đủ để khoa học công nghệ phát triển. Trong khi đó, Luật Đấu thầu cũng đang là vướng mắc…

Tổng Bí thư lấy ví dụ về việc nộp thuế. Năm qua, Chính phủ miễn giảm thuế đã thu thuế được nhiều. Giảm lãi suất cho vay của ngân hàng, khuyến khích được người dân vay vốn để sản xất kinh doanh.

Ngoài ra, những khó khăn trong việc triển khai hoạt động khoa học công nghệ liên quan đến Luật Sở hữu trí tuệ. Do đó, thể chế vẫn là điểm nghẽn cần tập trung tháo gỡ.

Theo ông, vướng mắc lớn nhất hiện nay nằm ở quy định của Luật Đấu thầu. Việc phát triển khoa học và công nghệ nhưng vẫn áp dụng đấu thầu sẽ dẫn đến tình trạng "tìm mua đồ giả, đồ rẻ nhất, vì đấu thầu không khuyến khích mua thiết bị đắt tiền". Điều này có nguy cơ biến Việt Nam thành bãi rác công nghệ, trở thành nơi tiếp nhận các công nghệ lạc hậu của thế giới.

Tổng Bí thư ví khoa học là "miền đất hoang vu" nhưng nếu ai đi đúng sẽ thắng lợi. Vì vậy cần xác định được những ưu tiên trước nhất. Đây là một số chính sách, vấn đề, quan điểm đã được đề cập đến Nghị quyết 57.

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, trước mắt, ít nhất trong quá trình tiếp tục sửa Luật Khoa học và Công nghệ cần tập trung những vấn đề cơ bản trên tinh thần tiến bộ, đồng bộ, sát với thực tiễn. Nghị quyết số 57 được ban hành được mọi người, giới khoa học và nhân dân ủng hộ.

PV (tổng hợp)