Phát triển AI trong bối cảnh nguồn lực hạn chế

Đổi mới sáng tạo không phải lựa chọn mà là yếu tố sống còn

Phát biểu tại hội thảo "Sự hội tụ của bán dẫn và trí tuệ nhân tạo: Yếu tố đột phá tạo ra chu kỳ cơ hội mới" trong khuôn khổ hội nghị quốc tế về trí tuệ nhân tạo và bán dẫn (AISC) 2025 ngày 13/3, ông Nguyễn Mai Dương, Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ,nhấn mạnh rằng, đổi mới sáng tạo bây giờ không còn là một sự lựa chọn mà đã trở thành yếu tố sống còn để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

"Trí tuệ nhân tạo (AI) và bán dẫn không chỉ là công nghệ mũi nhọn mà còn là động lực chiến lược giúp Việt Nam bứt phá trong chu kỳ phát triển mới," ông Dương khẳng định.

Nhận thức rõ cơ hội, tiềm năng của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo đối với việc đưa Việt Nam phát triển vươn mình trong kỷ nguyên mới, Việt Nam đã có nhiều chính sách thúc đẩy lĩnh vực này. Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo cho biết, Bộ Khoa học và Công nghệ đang gấp rút hoàn thiện dự thảo sửa đổi Luật Khoa học và Công nghệ với nhiều cơ chế, chính sách đột phá nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động đổi mới sáng tạo. Trong đó, tập trung đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong quản lý Nhà nước về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Theo ông Dương, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế là điểm đến hấp dẫn của nhiều ngành công nghiệp, trong đó có bán dẫn và trí tuệ nhân tạo. Với sự hội tụ của công nghệ AI và bán dẫn, Việt Nam đang đứng trước một chu kỳ cơ hội mới, nơi khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo không chỉ là động lực phát triển mà còn là chìa khóa giúp đất nước bứt phá, phát triển mạnh mẽ trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

"Bộ Khoa học và Công nghệ cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp, chuyên gia, nhà khoa học để xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động, giúp Việt Nam tạo ra giá trị trong cuộc chơi công nghệ trong tương lai," ông Nguyễn Mai Dương nói.

Ông Nguyễn Mai Dương, Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ. Ảnh: NIC

'Đôi khi thiếu thốn đòi hỏi chúng ta thông thái hơn, linh động hơn'

Tuy nhiên, để phát triển được ngành công nghiệp AI và bán dẫn, bài toàn nguồn lực là thách thức lớn. Chia sẻ tại hội thảo, TS Bùi Hải Hưng, Giám đốc Viện Nghiên cứu trí tuệ nhân tạo VinAI cho biết làm sao để phát triển trong bối cảnh nguồn lực không đủ là bài toán mà đơn vị này đang tập trung giải quyết.

Nhìn nhận về câu chuyện DeepSeek ra đời cách đây vài tháng là sự chấn động giới công nghệ AI, theo vị chuyên gia này, mặc dù được phát triển trong bối cảnh nguồn lực hạn chế, ít tài nguyên nhưng hệ thống AI này phát triển rất tốt. Chi phí phát triển DeepSeek là khoảng 5,39 triệu USD trong khi các hệ thống AI khác tiêu tốn khoảng 1,6 tỷ USD nhưng hiệu suất gần như tương đương.

"Đôi khi, sự thiếu hụt về nguồn lực, tài nguyên lại thúc đẩy con người thông minh hơn, linh động hơn. Sự thiếu thốn đòi hỏi chúng ta thông thái hơn, làm việc linh động hơn," ông Hưng nhìn nhận.

TS Bùi Hải Hưng, Giám đốc Viện Nghiên cứu trí tuệ nhân tạo VinAI. Ảnh: NIC

Chia sẻ câu chuyện cá nhân, TS Bùi Hải Hưng cho biết quyết định của ông quay về Việt Nam thành lập viện nghiên cứu AI cách đây 6 năm là quyết định rủi ro. Tuy nhiên, cũng trong chính bối cảnh đó, ông nhanh chóng nhận ra Việt Nam đang ở thời điểm phù hợp để biến những hạn chế thành bệ phóng để bứt phá, vươn mình và đây cũng là thời điểm tốt để biến những hạn chế về nguồn lực trở thành chất xúc tác cho lĩnh vực đổi mới sáng tạo ở Việt Nam.

"Xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao vô cùng quan trọng. Mọi phát minh đều xuất phát từ nhu cầu thiết yếu. Ở Việt Nam, nhu cầu thiết yếu nhất là giải quyết được vấn đề nguồn lực. Đây là kim chỉ nam làm việc của chúng tôi", ông Hưng nói và cho biết, VinAI đang thực hiện chương trình cư trú AI nhằm thu hút nhân tài từ khắp Đông Nam Á.

Kiều Chinh