AH-64 Apache: Trực thăng tấn công trang bị hỏa lực vượt trội hàng đầu thế giới

Lịch sử ra đời của trực thăng AH-64 Apache

Đầu những năm 1970, Quân đội Mỹ tìm kiếm một loại máy bay chống thiết giáp tiên tiến nhằm nâng cao năng lực chiến đấu, tương tự như A-10 Thunderbolt II của Không quân hay tiêm kích tấn công Harrier V/STOL của Thủy quân lục chiến. Tháng 11-1972, Quân đội Mỹ đưa ra Đề nghị mời thầu (RFP) cho chương trình Trực thăng Tấn công Tiên tiến (AAH), đồng thời ưu tiên đây là một trong năm dự án trọng điểm vào năm sau đó.

Cận cảnh dòng trực thăng tấn công xuất sắc nhất của Mỹ AH-64 Apache. Ảnh: Intergalactic

Vượt qua các cuộc thử nghiệm, Quân đội Mỹ giao hợp đồng cho Công ty Máy bay Hughes sản xuất Model 77 (YAH-64A) nhằm đánh giá khả năng tích hợp vũ khí. Cuối năm 1981, AH-64 chính thức được đặt tên là “Apache”, tiếp nối truyền thống của Quân đội Mỹ trong việc đặt tên trực thăng theo tên các bộ lạc hoặc thủ lĩnh thổ dân châu Mỹ.

Sau nhiều đợt thử nghiệm và cải tiến, Apache chính thức gia nhập biên chế Quân đội Mỹ vào tháng 4-1986, và kể từ đó tham gia hầu hết các cuộc xung đột quân sự trên toàn thế giới. Hiện tại, AH-64 Apache được nhiều quốc gia đồng minh của Mỹ sử dụng, bao gồm Ai Cập, Hy Lạp, Ấn Độ, Indonesia, Israel, Nhật Bản, Hàn Quốc, và một số quốc gia khác.

Hệ thống vũ khí và tác chiến của AH-64 Apache

Ngay từ đầu, AH-64 Apache đã được thiết kế để trở thành một trực thăng tấn công chuyên diệt mục tiêu bọc thép và liên tục được cải tiến qua nhiều thập kỷ. Các phiên bản Apache hiện đại được trang bị hệ thống điện tử hàng không tiên tiến, bao gồm phần mềm tích hợp tác chiến giúp tăng cường khả năng kết nối thông qua mạng internet và mạng nội bộ intranet giữa các lực lượng trên chiến trường. Ngoài ra, các phiên bản mới còn sở hữu hệ thống cân bằng tự động và hệ thống tự lái kỹ thuật số, cho phép kiểm soát một phần hoặc hoàn toàn trực thăng khi bay, giúp phi công hoặc xạ thủ tập trung vào xử lý các mối đe dọa thay vì điều khiển máy bay.

AH-64 Apache sở hữu hệ thống vũ khí tiên tiến bậc nhất. Ảnh: Intergalactic

Về vũ khí, Apache có thể mang theo tối đa 16 tên lửa chống tăng Hellfire - loại vũ khí có thể được dẫn đường bằng laser hoặc radar tùy theo điều kiện chiến trường. Ngoài ra, trực thăng này còn có thể mang theo hai cụm rocket Hydra, mỗi cụm chứa 19 quả rocket để tấn công mục tiêu trên không hoặc mặt đất.

Tuy nhiên, hệ thống vũ khí ấn tượng nhất của Apache chính là M230 - một loại pháo tự động với cỡ nòng 30mm. Loại pháo này có thể bắn tới 650 phát/phút với các loại đạn nổ cháy hoặc xuyên giáp. Tuy nhiên, trong thực chiến, tốc độ bắn thực tế thường được duy trì ở mức 300 phát/phút để đủ thời gian làm mát nòng súng do M230 chỉ có một nòng và được làm mát bằng không khí.

Một trong những công nghệ đột phá nhất của Apache là hệ thống ngắm bắn gắn trên mũ phi công - IHADSS. Phi hành đoàn của Apache gồm một phi công (ngồi ghế sau) và một xạ thủ/phi công phụ (ngồi ghế trước). Cả hai có thể điều khiển trực thăng nhờ hệ thống điều khiển kép. Đặc biệt, với IHADSS, phi công hoặc xạ thủ có thể đồng bộ hóa với chuyển động của mũ bảo hiểm, giúp súng tự động lấy phần tử bắn bất kỳ thông qua kính ngắm của người điều khiển. Công nghệ này đã chứng minh hiệu quả trong thực chiến.

Radar Longbow và khả năng ngắm bắn của Apache - Bước ngoặt trong chiến tranh hiện đại

Từ những năm 1980, những đột phá trong công nghệ radar đã mở đường cho sự phát triển của hệ thống AN/APG-78 Longbow – hệ thống radar kiểm soát hỏa lực (FCR) sử dụng sóng milimet, được trang bị trên các biến thể AH-64D Longbow và AH-64E Apache.

Thiết kế nhỏ gọn với mái vòm radar dẹt được đặt trên đỉnh cánh quạt chính giúp phi hành đoàn Apache hiện đại có khả năng quan sát tốt hơn so với các hệ thống radar gắn ở mũi máy bay, cho phép nhìn xuyên qua chướng ngại vật, tòa nhà, rừng cây và địa hình hiểm trở.

Hệ thống radar Longbow với thiết kế nhỏ gọn cho phép nhìn xuyên qua các loại địa hình. Ảnh: Pfc. Bernabe Lopez III

Radar Longbow cung cấp khả năng bay theo địa hình tiên tiến, giúp Apache có thể bay ở độ cao cực thấp ngay cả trong điều kiện thời tiết xấu hoặc ban đêm, giảm nguy cơ bị radar đối phương phát hiện và nâng cao khả năng tấn công bất ngờ. Hệ thống này có thể theo dõi đồng thời 128 mục tiêu và tấn công tối đa 16 mục tiêu cùng lúc. Ngoài ra, Apache còn có hệ thống liên kết dữ liệu, cho phép chia sẻ thông tin mục tiêu giữa các đơn vị mặt đất và máy bay khác, giúp nâng cao hiệu suất tác chiến phối hợp.

Một trong những tính năng quan trọng của Longbow là chế độ “bắn và quên”, giúp phi công khóa mục tiêu và khai hỏa mà không cần duy trì khóa mục tiêu liên tục, mang lại lợi thế lớn trong tác chiến. Hệ thống này còn giúp Apache tấn công các mục tiêu ngoài tầm nhìn, mở rộng đáng kể phạm vi tác chiến.

Lục quân Mỹ cho biết AH-64E đang tiếp tục được hiện đại hóa với các nâng cấp như hệ thống cảm biến ban ngày nhằm tăng cường khả năng quan sát và giảm chi phí bảo trì. Máy bay cũng được trang bị khả năng phối hợp tác chiến giữa người lái và máy bay không người lái, cho phép truyền và nhận video trong tác chiến ngoài tầm nhìn, nâng cao hiệu suất chiến đấu tổng thể.

Cùng khám phá trực thăng tấn công tiên tiến nhất thế giới AH-64 Apache.

VŨ HUYỀN (tổng hợp)

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quân sự thế giới xem các tin, bài liên quan.