Phát huy thắng lợi ngày 30/4/1975, Đảng bộ, quân và dân Trà Vinh nỗ lực giành những thành tựu quan trọng trong 50 năm xây dựng và phát triển quê hương giàu đẹp, văn minh

11 giờ 30 phút, cờ giải phóng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập, báo hiệu Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã toàn thắng, tạo nên móc son chói lọi cho cuộc chiến tranh giữ nước vĩ đại, cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc tiêu biểu của Nhân dân ta. Đất nước ta, Nhân dân ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ đã đập tan hoàn toàn bộ ngụy quân, ngụy quyền Sài Gòn tay sai của Mỹ, đưa cả nước bước vào kỷ nguyên độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.

Ở Trà Vinh, cùng vào thời điểm đó (lúc 11 giờ 30 ngày 30/4/1975), lá cờ Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam tung bay trước Tòa hành chính và Dinh Tỉnh trưởng Vĩnh Bình. Kết thúc 30 năm đấu tranh kiên cường, bất khuất chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược của Đảng bộ và quân, dân tỉnh Trà Vinh.

Nhân dân Trà Vinh vốn có truyền thống đoàn kết, lao động cần cù, sáng tạo, giàu lòng yêu nước, kiên cường chống ngoại xâm; khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời (03/02/1930), Trà Vinh là một trong những địa phương có chi bộ đảng đầu tiên ở Nam Kỳ, đã cùng Nhân dân cả nước vùng lên làm nên Cách mạng tháng Tám vẻ vang. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Trà Vinh là địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Nếu trong kháng chiến chống Pháp cả nước biết đến Trà Vinh qua những trận đánh, ngăn chặn bước tiến của thực dân Pháp trong những ngày đầu kháng chiến, được Bác Hồ gởi thư khen ngợi: “Chính phủ Dân chủ Cộng hòa rất khen ngợi chiến sĩ ở các mặt trận miền Nam, đặc biệt là các chiến sĩ Nha Trang và Trà Vinh; đã làm gương anh dũng cho toàn quốc. Tổ quốc biết ơn các bạn, toàn thể đồng bào noi gương các bạn”; hay như Chiến thắng La Bang lừng lẫy năm 1948; chiến thắng vang dội trong Chiến dịch Cầu Kè, Chiến dịch Trà Vinh năm 1950. Thì trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, cả nước biết đến Trà Vinh với phong trào Đồng khởi 14/9; nơi có những chuyến tàu Không số chở vũ khí cho chiến trường miền Nam cập bến Cồn Tàu (xã trường Long Hòa, huyện Duyên Hải), có hình ảnh của Chị Út Tịch anh hùng - qua hình tượng Người mẹ cầm súng trong tác phẩm của nhà văn Nguyễn Thi. Đặc biệt, đỉnh cao là cuộc Tổng tiến công và nổi dậy giải phóng hoàn toàn tỉnh Trà Vinh vào ngày 30/4/1975, cùng lúc với giải phóng Sài Gòn. Với những đóng góp đó, Đảng bộ và quân, dân tỉnh Trà Vinh đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Thành đồng Tổ quốc hạng Nhất với lá cờ mang tám chữ vàng “Toàn dân nổi dậy, đoàn kết lập công” và danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Qua 50 năm sau ngày giải phóng (30/4/1975 - 30/4/2025) và 33 năm tái lập tỉnh (1992 - 2025), tỉnh Trà Vinh đã vượt qua mọi khó khăn, thách thức, giành được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Từ một tỉnh thuần nông, nông - lâm - thủy sản chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu kinh tế của tỉnh; thu ngân sách đạt thấp; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội lạc hậu, đời sống của người dân gặp rất nhiều khó khăn... Tuy nhiên, với sự đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, tinh thần trách nhiệm của các thế hệ lãnh đạo tỉnh qua các giai đoạn, Trà Vinh đã có bước phát triển mạnh mẽ cả về quy mô và chất lượng với những kết quả toàn diện, tích cực, có ý nghĩa lịch sử.

Một góc Trung tâm Điện lực Duyên Hải.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh đạt khá: Giai đoạn 1992 - 1993 tăng 3,1%; giai đoạn 1996 - 2000 tăng 8,87%; giai đoạn 2001 - 2005 tăng 11,64%; giai đoạn 2005 - 2010 tăng 10,9%; giai đoạn 2010 - 2015 tăng 11,53%; giai đoạn 2015 - 2020 tăng 11,95%. Đặc biệt giai đoạn 2021 - 2025, trong điều kiện vô cùng khó khăn do tác động tiêu cực của đại dịch Covid - 19, nhưng ước tăng trưởng 5 năm đạt 5,35%, quy mô nền kinh tế năm 2024 đạt 96.622 tỷ đồng (tăng gấp 114 lần so năm 1992); cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng theo hướng cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, tỷ trọng giá trị nông - lâm nghiệp - thủy sản từ 60,29% năm 1992 giảm còn 27% năm 2025; công nghiệp - xây dựng và dịch vụ từ từ 29,71% năm 1992 tăng lên 73%. GRDP bình quân đầu người năm 1992 khoảng 0,73 triệu đồng/người/năm, đến năm 2024 đạt 94,368 triệu đồng/người, gấp 129 lần so năm 1992.

Kinh tế nông nghiệp tăng trưởng mạnh, phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, từng bước hình thành và phát triển các vùng sản xuất nguyên liệu tập trung phục vụ công nghiệp chế biến; nông thôn có nhiều đổi mới. Đặc biệt, ngày 11/3/2025 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 567/QĐ-TTg công nhận tỉnh Trà Vinh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới năm 2024. Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp đạt nhiều thành tựu quan trọng, tổng giá trị sản xuất công nghiệp năm 1992 chỉ đạt 270 tỷ đồng, đến năm 2024 đạt 42.158 tỷ đồng (gấp 156 lần so với năm 1992). Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ năm 2024 đạt 62.798 tỷ đồng; tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 1.020 triệu USD (năm 1992, là 16,2 triệu USD). Thu ngân sách nhà nước năm 2024 đạt 19.115 tỷ đồng, trong đó thu nội địa đạt 6.530 tỷ đồng (tăng 163 lần so năm 1992).

Sau tái lập tỉnh, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là hạ tầng giao thông, thông tin rất lạc hậu. Đến nay, hệ thống giao thông của tỉnh phát triển rộng khắp, đáp ứng nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa của Nhân dân, các Quốc lộ 53, 54, 60 và các tuyến đường tỉnh, đường huyện, đường liên xã đã được nhựa hóa gần 100%; 92,1% đường giao thông nông thôn được cứng hóa. Hạ tầng thủy lợi cơ bản khép kín, phát huy hiệu quả ngăn mặn, trữ ngọt, đảm bảo nguồn nước tưới tiêu khoảng 90% diện tích đất nông nghiệp; hạ thế điện 104/104 xã, phường, thị trấn; tỷ lệ hộ sử dụng điện đạt 99,8% (năm 1992 chỉ 8% hộ sử dụng điện); 99,5% dân cư thành thị được sử dụng nước sạch, 99,9% dân cư nông thôn được sử dụng nước sạch, hợp vệ sinh. Phát triển các khu, cụm công nghiệp, thu hút 381 dự án đầu tư, trong đó có 37 dự án đầu tư nước ngài với số vốn đăng ký gần 3 tỷ USD; 344 dự án đầu tư trong nước, với số vấn đang ký 148.654 tỷ đồng. Hạ tầng thương mại phát triển đáp ứng nhu cầu sản xúat, tiêu dùng của người dân. Hạ tầng viễn thông phát triển nhanh, hoạt động thông suốt, ổn định; 100% xã, phường, thị trấn có hệ thống Internet băng rộng cáp quang; phủ sống di động 3G, 4G, 5G.

Sự nghiệp giáo dục và đào tạo không ngừng phát triển quy mô trường, lớp học, cơ sở vật chất, học sinh, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; chất lượng dạy và học nâng lên; 94,82% phòng học được xây dựng kiên cố, chỉ còn 5,18% bán kiên cố; 52,37% trường đạt chuẩn quốc gia; hàng năm, học sinh lớp 9 và lớp 12 được công nhận tốt nghiệp đạt từ 98% trở lên.

Khi mới tái lập tỉnh, Trà Vinh không có cơ sở đào tạo bậc trung cấp, cao đẳng và đại học, nay tỉnh có Trường Đại học Trà Vinh, Trường Cao đẳng Nghề, Trường Cao đẳng Y tế, đặc biệt Trường Đại học Trà Vinh nằm trong Top 200 trường đại học xanh, Top 100 trường đại học có ảnh hưởng và đóng góp tích cực cho xã hội, với chương trình đào tạo thiết kế theo hướng đa ngành, đa nghề, góp phần đào tạo, cung ứng nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội cho tỉnh, khu vực và cả nước. Khoa học công nghệ có sự phát triển, tỉnh có trên 36.200 người có trình độ từ đại học trở lên, trong đó có gần 2.000 người có trình độ sau đại học; giai đoạn từ 2021 - 2025, đã triển khai thực hiện 103 đề tài khoa học và công nghệ, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Hoạt động văn hóa, văn nghệ, thông tin, báo chí, phát thanh - truyền hình, thể dục, thể thao phát triển. Các thiết chế văn hóa - thể thao được quan tâm đầu tư, toàn tỉnh có 01 Trung tâm văn hóa, 08 Trung tâm văn hóa - thể thao, 103 nhà văn hóa cấp xã và 7.431 nhà văn hóa ấp khóm. Báo, đài kịp thời thông tin, tuyên truyền, phổ biến chủ trương, nghị quyết của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; cổ vũ phong trào thi đua lao động sản xuất, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.

Năm 1992, Trà Vinh có gần 18% hộ đói, 40% hộ nghèo. Đến cuối năm 2024, không còn hộ đói, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,87%. Tỉnh có 17 cơ sở dạy nghề công lập và nhiều doanh nghiệp tham gia dạy nghề; đến cuối năm 2024 có khoảng 69,67% lao động qua đào tạo, hàng năm giải quyết việc làm cho trên 22.0000 người, đưa lao động đi làm có thời hạn ở nước ngoài từ 500 - 1.000 lao động/năm (năm 2024 là 1.530 lao động). Công tác đền ơn đáp nghĩa được quan tâm, 99% hộ gia đình chính sách có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình người dân nơi cư trú, 100% xã, phường, thị trấn làm tốt công tác thương binh, liệt sĩ.

Tiết mục múa dân gian Khmer “Thốt nốt” do đơn vị huyện Cầu Kè trình bày tại Liên hoan nghệ thuật quần chúng đồng bào dân tộc Kinh - Khmer - Hoa cấp tỉnh lần thứ III năm 2025. Ảnh: BT

Thực hiện tốt chính sách của Đảng và Nhà nước về dân tộc, tôn giáo. Kinh tế - xã hội vùng có đông đồng bào Khmer phát triển, đời sống được nâng lên, kéo giảm tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào Khmer từ trên 50% vào năm 1992 xuống còn 1,46% vào cuối năm 2024; bản sắc văn hóa dân tộc được bảo tồn và phát huy. Các tôn giáo được công nhận sinh hoạt đúng hiến chương, điều lệ của tôn giáo và đúng quy định của pháp luật, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước

Công tác quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường chuyển biến tích cực: cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đạt 99,35% diện tích cần cấp giấy chứng nhận; công tác bảo vệ môi trường được chú trọng và tăng cường, 100% khu công nghiệp có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường; tỷ lệ chất thải nguy hại được xử lý đạt 99,25%; tỷ lệ thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt khu vực đô thị đạt 98,1%, khu vực nông thôn đạt 75-80%; tỷ lệ che phủ rừng đạt 4,04%.

Quốc phòng - an ninh được tăng cường, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo: trên 98% xã, phường, thị trấn vững mạnh về quốc phòng; trên 90% xã, phường, thị trấn đạt chuẩn an toàn về an ninh, trật tự. Đấu tranh làm thất bại các hoạt động của các tổ chức phản động thực hiện “diễn biến hòa bình” chống phá Đảng và Nhà nước ta, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo

Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị luôn được tập trung lãnh đạo, chỉ đạo. Công tác xây dựng Đảng về chính trị được chú trọng quán triệt và vận dụng sáng tạo các chủ trương của Trung ương vào điều kiện thực tế của địa phương và triển khai thực hiện có hiệu quả. Công tác xây dựng Đảng về tư tưởng được tăng cường, đa số cán bộ, đảng viên có lập trường tư tưởng vững vàng, kiên định với chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối đổi mới của Đảng. Công tác xây dựng Đảng về đạo đức được thực hiện tốt, nhiều điển hình, mô hình học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương, cơ quan, đơn vị, là tấm gương để quần chúng noi theo. Hệ thống tổ chức của Đảng, bộ máy chính quyền và các cơ quan mặt trận, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở được sắp xếp, củng cố, kiện toàn từng bước nâng cao chất lượng hoạt động, đảm bảo vai trò lãnh đạo, quản lý, điều hành và tổ chức triển khai nhiệm vụ chính trị ở tất cả các cấp, các ngành, các địa bàn, lĩnh vực (năm 1992, toàn Đảng bộ có 345 tổ chức cơ sở Đảng với có 9.841 đảng viên; đến năm 2024, toàn Đảng bộ có 513 tổ chức cơ sở Đảng và 48.411 đảng viên, số đảng viên tăng gần 5 lần). Quyền làm chủ của Nhân dân không ngừng được phát huy. Khối đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố vững chắc.

Phó Bí thư Tỉnh ủy Lâm Minh Đằng trao giải cho 04 đảng bộ cấp trên cơ sở đạt giải Cuộc thi viết “Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI - Khát vọng Trà Vinh”.

Nhìn lại chặng đường 50 năm qua, tỉnh Trà Vinh đã đạt được những thành tựu quan trọng, toàn diện. Đó là kết quả của sự quan tâm chỉ đạo, lãnh đạo, đầu tư của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, của Quốc hội, Chính phủ, sự hỗ trợ của các bộ, ngành Trung ương, các tỉnh, thành bạn; sự vận dụng sáng tạo chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, đề ra nghị quyết chương trình, kế hoạch của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân sát hợp với tình hình của địa phương; là kết quả của tinh thần đoàn kết, chung sức, đồng lòng của quân và dân trong tỉnh, của các các dân tộc, các tôn giáo; kết quả của tinh thần vượt khó của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang, sự lao động cần cù, sáng tạo của công nhân, nông dân, doanh nhân và đội ngũ trí thức; là kết quả của sự phấn đấu cật lực, huy động sức mạnh tổng hợp, sự năng động, sáng tạo, sự cầu thị, lắng nghe ý kiến của Nhân dân, gắn bó máu thịt với Nhân dân, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giải quyết bức xúc của Nhân dân, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng sống của Nhân dân. Đây là những bài học quý báu đối với Đảng bộ, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và Nhân dân tỉnh Trà Vinh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

TRẦN BÌNH TRỌNG