Phẩm chất của một nhà sáng lập thời AI

Giảng viên Nguyễn Gia Hy thuộc Đại học Swinburne, Melbourne. Ảnh: LMC

Từ Melbourne, Nguyễn Gia Hy, giảng viên trẻ tại Đại học Kỹ thuật Swinburne, đã trao đổi với Kinh tế Sài Gòn về phẩm chất của nhà sáng lập startup một người thời AI. Ngoài giảng dạy tại Swinburne, Nguyễn Gia Hy còn là nghiên cứu sinh tiến sĩ về AI tại Đại học Deakin ở Melbourne. Anh là nhà đồng sáng lập và CEO của hai startup mới thành lập và đăng ký tại Việt Nam.

KTSG: Lịch trình giảng viên và nghiên cứu sinh quá bận rộn, làm thế nào anh có thể quản lý hai startup cùng lúc? Các công cụ AI anh đang sử dụng, gồm các công cụ miễn phí, phải trả tiền và tự mình viết mã?

- Giảng viên Nguyễn Gia Hy: Tôi là CEO của hai startup rất non trẻ đăng ký tại Việt Nam. Về phía SkillPixel thì vì có đội ngũ nhân lực dày hơn, 20 người, nên tôi chủ yếu tập trung vào việc điều hành, lên kế hoạch, kiểm tra, đánh giá, quan hệ ngoại giao, và quản lý tài chính. Những công việc sau khi đã được lên kế hoạch cụ thể từng bước thì đội ngũ sẽ hỗ trợ tôi thực hiện. Còn về phía AIFicient, vì nhân lực mỏng hơn, chỉ năm người, nên ngoài CEO thì tôi còn đảm nhận thêm vai trò của CTO (Giám đốc kỹ thuật) để trực tiếp quản lý dự án.

Về công cụ AI thì Chat GPT vẫn là công cụ tôi sử dụng nhiều nhất, cho đa dạng các tác vụ, từ lên kế hoạch, hỗ trợ đánh giá, hỗ trợ chiến lược, quản lý tài chính, quản trị nhân sự… Còn riêng về mảng lập trình thì tôi sử dụng Cursor và Claude. Tôi cũng có triển khai chatbot agentic RAG để hỗ trợ chăm sóc khách hàng tự động, đây là sản phẩm “con đẻ” của tôi.

KTSG: Vậy nhà sáng lập, người điều hành của startup một người cần những phẩm chất gì? Mở rộng hơn là nhà quản trị trong thời đại mà AI hiện diện trong mọi ngóc ngách…

- Đối với doanh nghiệp một người như thế, tôi tin rằng người sáng lập cần có những phẩm chất sau:

Đầu tiên là tư duy tích hợp, hệ thống hóa và kỹ năng công nghệ. Để một mình vận hành cả công ty bằng AI thì người sáng lập phải biết cách kết nối mọi thứ thành một hệ thống tối ưu. Từ việc chọn công cụ AI cho từng nhiệm vụ, đến thiết kế quy trình vận hành không có con người, người sáng lập cần tư duy như một kiến trúc sư. Vì chỉ có một mình, nên kỹ năng cài đặt hệ thống, công nghệ thông tin cũng nên ở mức khá để có thể xây dựng các luồng làm việc và kết hợp các tác tử AI một cách trơn tru.

Các tác nhân AI có thể thay thế con người trong một nhiều ngành dịch vụ trong năm 2025. Dự kiến đến năm 2028, các phần mềm trong đó gồm các trợ lý AI sẽ thay thế 15% các quyết định hàng ngày của doanh nghiệp.Ảnh: Getty Images

Kế đến là tính linh hoạt và tốc độ học vượt trội. Tin tức về AI hiện đang phải cập nhật theo tuần chứ không phải theo tháng, nên người sáng lập phải có khả năng học và thích ứng nhanh. Khả năng tự học, thử nghiệm và xoay chuyển nhanh là kỹ năng sống còn để có thể một mình vận hành công ty cùng AI, nhất là khi AI đang thay đổi liên tục.

Thứ đến là kỹ năng ứng dụng AI. Người sáng lập còn phải có kỹ năng nhận diện vấn đề và biết nên áp dụng giải pháp AI nào là phù hợp để giải quyết vấn đề đó, vì mỗi công cụ AI chỉ đang làm tốt một tác vụ đặc thù. Điều này yêu cầu sự hiểu biết sâu và đa dạng về việc ứng dụng AI.

Cuối cùng là phẩm chất cá nhân và khả năng tự quản lý. Ngoài những kỹ năng cứng như trên, thì kỹ năng mềm như tự chủ và kỷ luật là hoàn toàn cần thiết để có thể một mình vận hành công ty, bởi vì sẽ không có ai để nhắc nhở và đồng hành cùng mình.

KTSG: Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa hãy đi cùng nhau. Vậy với startup một người có sự hỗ trợ của các công cụ AI thì chuyện đi nhanh và đi xa sẽ như thế nào?

- Với sự hỗ trợ của AI, người sáng lập có thể đi rất nhanh: từ ý tưởng đến sản phẩm đầu tiên chỉ trong vài ngày, từ MVP - phiên bản đầu của sản phẩm - đến người dùng thật trong vài tuần. Những công việc trước đây cần cả phòng ban như viết nội dung marketing, thiết kế giao diện, chăm sóc khách hàng… giờ có thể được tự động hóa, tùy chỉnh và triển khai chỉ với một người.

Nhưng đi xa thì sao? Việc vận hành một công ty nhỏ thì dễ, nhưng một công ty tầm trung là cực kỳ khó. Vậy nên để đi được xa thì vẫn cần có sự tham gia của con người. Tuy nhiên số lượng người cần để đi “cùng nhau” ở thời đại hiện tại thì ít hơn thời trước rất nhiều. Nếu bản thân mỗi người trong đội ngũ đều có khả năng sử dụng AI mạnh mẽ, hội tụ đầy đủ những kỹ năng số của nhà sáng lập thời AI thì việc một nhóm ba người thời nay làm việc bằng 30 người thời trước là chắc chắn khả thi.

Tóm lại thì câu nói “đi nhanh, đi xa” vẫn đúng. Chỉ có điều là quy mô nhân sự và số lượng người cần tham gia thì đã giảm đi đáng kể nhờ vào AI.

KTSG: “Khởi nghiệp một mình” vậy là rất cần AI, kỹ năng sử dụng thành thạo các công cụ AI. Vậy khi cần tìm kiếm những người sáng lập hay đồng hành là con người thì chúng ta chú trọng những gì?

- Xin phép kể lại câu chuyện của CEO một công ty công nghệ ở Úc mà tôi biết. Khi cần tìm người đồng hành thì ông hỏi câu đầu tiên là có biết sử dụng AI không và mức độ sử dụng thành thạo đến đâu. Khi một nhân sự cấp cao đề xuất tuyển thêm người thì ông sẽ hỏi là việc này hoàn toàn có thể thiết kế một công cụ AI để hỗ trợ, tại sao lại không dùng.

Điều này cho thấy việc duy trì đội ngũ tinh gọn và cần ít người đồng hành hơn để đạt được hiệu quả tương tự như trước là hiện thực đang xảy ra. Và đây chính là nền móng để dẫn đến phong trào startup một người. Tôi cũng có quen một số cá nhân tự vận hành công việc kinh doanh và công ty bằng AI, tuy nhiên quy mô rất nhỏ và đơn giản.

Hồ Nguyên Thảo thực hiện