OCOP gia tăng giá trị trong xây dựng nông thôn mới

Sản phẩm mây tre đan Bao La ngày càng được cải tiến mẫu mã. Ảnh: HOÀNG LOAN

Tiền đề cho NTM nâng cao

Trong lộ trình thực hiện chương trình NTM, UBND xã Hương Toàn (TX. Hương Trà) chú trọng xây dựng các sản phẩm OCOP của địa phương. Sau khi làng bún Vân Cù được công nhận làng nghề truyền thống, khẳng định được thương hiệu, xã đã tích cực vận động, hỗ trợ các hộ đầu tư máy móc, trang thiết bị sản xuất bún, như: Máy ép bún bán thủ công, máy đánh bột, máy làm gạo… để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm cung ứng ra thị trường. Cùng với đó, UBND xã thành lập Tổ hợp tác sản xuất bún Vân Cù để từng bước đăng ký sản phẩm OCOP của địa phương.

Anh Nguyễn Sanh Minh, hộ sản xuất có quy mô nhất, đại diện cho Tổ hợp tác sản xuất bún Vân Cù ở xã Hương Toàn, cho biết: Sau quá trình tổ chức đánh giá, phân hạng, tháng 11/2020, các sản phẩm bún tươi, bún khô làng Vân Cù được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. Nhờ đó, thị trường tiêu thụ sản phẩm mở rộng và được người tiêu dùng ngoại tỉnh ưu chuộng.

Theo ông Nguyễn Hồng Toàn, Phó Chủ tịch UBND xã Hương Toàn, với thương hiệu sản phẩm OCOP 3 sao, mỗi ngày các lò bún trên địa bàn cung cấp cho thị trường hàng chục tấn bún các loại, giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động có thu nhập ổn định, doanh thu hằng năm của làng nghề đạt gần 100 tỷ đồng. Đây là cơ sở quan trọng để địa phương tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí NTM nâng cao.

Thừa Thiên Huế được đánh giá là một trong những địa phương trong cả nước làm tốt chương trình OCOP, phát triển kinh tế khu vực nông thôn, gắn với chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, điển hình như xã Quảng Thọ (Quảng Điền). Năm 2020, sản phẩm trà rau má của Quảng Thọ được UBND tỉnh công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP cấp tỉnh 4 sao. Xã cũng đã phát triển nhiều mô hình kinh tế ứng dụng công nghệ cao, liên kết theo chuỗi giá trị gắn với đảm bảo an toàn thực phẩm, cho thu nhập từ 250-350 triệu đồng/ha/năm. Đây là tiền đề để thu nhập bình quân đầu người toàn xã đạt 52 triệu đồng/người/năm. Nhờ vậy, đến đầu tháng 10/2024, xã Quảng Thọ hoàn thành 75/75 chỉ tiêu NTM nâng cao, trở thành xã đầu tiên đạt chuẩn NTM nâng cao trên địa bàn tỉnh.

Đi vào chiều sâu

Theo ông Lê Thành Nam, Phó Chánh Văn phòng Điều phối NTM của tỉnh, chương trình mỗi xã một sản phẩm được triển khai từ năm 2018, với trọng tâm “phát triển các sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế ở mỗi địa phương”. Đây là hướng đi phù hợp nhằm phát triển các sản phẩm nông đặc sản có quy mô, mang tính đặc trưng và có dư địa phát triển của tỉnh, đồng thời là giải pháp quan trọng trong triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.

Chương trình OCOP đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, cả hệ thống chính trị và sự ủng hộ của Nhân dân. Công tác phối hợp thực hiện giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương ngày càng chặt chẽ, sản phẩm OCOP của các địa phương ngày càng đa dạng về mẫu mã, bao bì... Các chủ thể đã quan tâm hơn về việc kiểm soát chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc, ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý, bán hàng, tiêu thụ sản phẩm, tham gia vào các chuỗi liên kết, tiêu thụ sản phẩm.

Đến nay, toàn tỉnh đã có 90 sản phẩm được đánh giá, công nhận đạt sao OCOP. Trong đó, 1 sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia - sản phẩm Bún bò Huế gia vị hoàn chỉnh, 3 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 18 sản phẩm đạt 4 sao (chiếm 20%); 68 sản phẩm đạt 3 sao (75,56%). Có 4 sản phẩm du lịch nông thôn được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao, gồm: Khu du lịch cộng đồng Anor tại A Lưới, Du lịch sinh thái gắn với tài nguyên bản địa tại huyện Nam Đông, Du lịch sinh thái suối Tiên tại huyện Phú Lộc, Dịch vụ du lịch công đồng Ngư Mỹ Thạnh ở Quảng Điền.

Các sản phẩm OCOP sau khi được công nhận đã gia tăng giá trị, góp phần giúp các chủ thể tăng quy mô sản xuất và doanh thu. Một số doanh nghiệp, siêu thị đã đặt hàng, ưu tiên các sản phẩm OCOP của tỉnh đưa vào hệ thống phân phối, hình thành các chuỗi giá trị OCOP. Đồng thời, góp phần khai thác hiệu quả vùng nguyên liệu địa phương, gắn với chỉ dẫn địa lý, như: Yes Huế, Hoa Nén, đèn và rổ rá Bao La...

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, ông Lê Văn Anh thông tin, ngành NN&PTNT sẽ phối hợp với các ban ngành, địa phương để nâng cấp, tiêu chuẩn hóa và công nhận thêm ít nhất 30 sản phẩm OCOP; đánh giá và công nhận lại cho các sản phẩm, phấn đấu có ít nhất 2 sản phẩm tiềm năng 5 sao; phát triển từ 2-3 điểm du lịch, dịch vụ du lịch cộng đồng, kết hợp bảo tồn các giá trị văn hóa, tạo ra sản phẩm tham gia chương trình OCOP.

Bên cạnh đó, ngành NN&PTNT tiếp tục lồng ghép các chính sách hỗ trợ của Nhà nước, như chính sách tín dụng; đào tạo nghề; trang thiết bị phục vụ sản xuất; xây dựng nhãn hiệu, thiết kế mẫu mã, truy xuất nguồn gốc; tăng cường xúc tiến thương mại, liên kết chuỗi giá trị… để hỗ trợ chủ thể kinh tế đạt sao OCOP. Trong đó, quan tâm phát triển các sản phẩm mới gắn với vùng nguyên liệu, đặc biệt là các sản phẩm làng nghề truyền thống. Tạo điều kiện cho các sản phẩm OCOP có cơ hội tiếp cận, tìm kiếm đối tác, thúc đẩy giao lưu và mở rộng hợp tác đầu tư, đưa chương trình OCOP trên địa bàn tỉnh đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững.

BÁ TRÍ