Nữ giám đốc trẻ và khát vọng phát triển cây chè shan tuyết huyện Tủa Chùa

Nguyễn Mỹ Linh nhận Giải thưởng Bền Đam Mê. (Ảnh: PV/Vietnam+).

Tốt nghiệp đại học, thay vì tìm một công việc và bám trụ lại Thủ đô, Nguyễn Mỹ Linh khiến nhiều người bất ngờ khi quyết định về quê khởi nghiệp với cây chè shan tuyết ở huyện Tủa Chùa - một trong những huyện miền núi nghèo nhất cả nước, thuộc tỉnh miền núi Điện Biên.

Trong số 11 cá nhân được trao giải Bền Đam Mê của Trung ương Đoàn ngày 25/3, Mỹ Linh gây ấn tượng khi là cá nhân duy nhất tự ứng cử và đạt giải.

Chọn con đường khó

Chia sẻ về lý do quyết định về quê khởi nghiệp, Mỹ Linh cho hay thời điểm năm 2018, rất nhiều người dân Tủa Chùa đã có ý định phá bỏ cây chè. Tủa Chùa vốn nổi tiếng với những cây chè shan tuyết cổ thụ hàng trăm năm tuổi, chất lượng chè tốt nhất Việt Nam, nhưng người dân lại không thể đảm bảo cuộc sống với cây chè, chủ yếu bán cho thương lái Trung Quốc. Điều này khiến cô kỹ sư ngành Trồng trọt của Học viện Nông nghiệp Việt Nam vô cùng trăn trở. Và, với tình yêu với cây chè, khát vọng mang đến một cuộc sống tốt đẹp hơn cho những người dân tộc thiểu số Tủa Chùa, khát vọng duy trì hệ sinh thái bền vững của quê hương, Linh quyết định về quê lập nghiệp.

Quyết định của Linh ngay lập tức trở thành chủ đề nóng của cả nhà khi bố em không đồng ý vì không muốn con gái vất vả. Hàng xóm thì nghi ngờ, dị nghị. Nhưng quyết tâm của cô gái trẻ cuối cùng cũng thuyết phục được bố mẹ.

“Em khởi nghiệp với khoản tiền tiết kiệm từ đi làm thêm trong thời gian học đại học và với cuốn sổ đỏ bố mẹ đem cắm ngân hàng,” Linh vừa nói vừa xúc động rơi nước mắt khi nhớ về những bước chân đầu tiên trên hành trình mang cây chè Tủa Chùa vươn ra thế giới bởi vốn cũng chính là khó khăn lớn nhất trong khởi nghiệp của bất cứ người trẻ nào.

Có vốn, xây nhà xưởng, Linh còn phải đối diện với thách thức lớn hơn là làm sao để người dân tin tưởng, đồng hành cùng mình để có vùng nguyên liệu sản xuất chè. Linh cho hay thời điểm 2018, thị trường chè Tủa Chùa đã có khoảng 10 năm bị xáo trộn. Trên 80% dân số nơi đây là người Mông, khác biệt trong cách suy nghĩ, tư duy, văn hóa với một cô gái người Kinh như Linh nên cô đã phải đi sâu tìm hiểu để hòa đồng với phong tục, tập quán của người dân.

Những cây chè shan tuyết cổ thụ có tuổi đời hàng trăm năm tại Tủa Chùa. (Ảnh: NVCC).

“Để phát triển bản sắc văn hóa dân tộc người Mông, cần một niềm đam mê cực kỳ lớn. Nhưng khi đã hòa mình vào văn hóa thì người dân sẽ coi như mình là một thành viên ở trong dân tộc, họ sẽ mở lòng hơn và tin tưởng hơn. Đó là sợi dây liên kết vô hình mà không giấy tờ nào có thể chứng minh được,” Linh chia sẻ.

Và với niềm tin của người dân, diện tích vùng chè liên kết của Công ty Hưng Linh đã không ngừng mở rộng. Năm 2019, công ty liên kết với 391 hộ dân khu vực chè với diện tích 32 ha chè. Năm 2024, sau 5 năm, diện tích vùng chè liên kết đã mở rộng gần 200 ha của khoảng 1.000 hộ dân với gần 8.000 gốc chè cổ thụ, tuổi đời trung bình 400 năm tuổi, chiếm khoảng 80% sản lượng chè của cả vùng. Ngoài ra còn có gần 600 héc ta chè được trồng mới, phát triển từ vùng chè cây cổ thụ.

Với thế mạnh là kỹ sư nông nghiệp, am hiểu khoa học về cây chè và quy trình sản xuất sao cho đảm bảo chất lượng tốt nhất, sản phẩm 100% hữu cơ, được thu hái hoàn toàn tự nhiên, sản phẩm chè của Công ty Hưng Linh ngày càng nhận được sự tín nhiệm của khách hàng.

“Hiện công ty đã phủ sóng gần như toàn quốc với những sản phẩm từ tầm trung đến cao cấp. Một số sản phẩm đã được xuất khẩu sang thị trường Singapore, Thượng Hải, Châu Âu,” Linh tự hào nói.

Mang cuộc sống mới đến cho người dân Tủa Chùa

Chia sẻ về những thay đổi trong cuộc sống của người dân Tủa Chùa, nữ giám đốc trẻ Nguyễn Mỹ Linh lại không ngăn được những dòng nước mắt. Từ chỗ định chặt bỏ cây chè để trồng ngô, trồng sắn vì không hiệu quả kinh tế, người dân đã có ý thức chăm sóc cây chè để tăng năng suất và chất lượng, bắt đầu tự lấy hạt chè để nhân giống trồng thêm, đã nhìn thấy giá trị của cây chè. Thu nhập của trung bình mỗi tháng của mỗi hộ dân từ 1 đến 3 triệu đồng.

“Đây có thể là khoản thu nhập chưa lớn với người dân vùng thuận lợi nhưng với người dân miền núi Tủa Chùa, khoản tiền này đủ để người dân có thể ổn định cuộc sống, tích góp sửa sang nhà cửa, mua sắm thêm các vật dụng trong gia đình và trẻ em được đến trường đầy đủ. Em nghĩ đó là thành quả lớn nhất của em. Vì thế, em càng nhận thức rằng làm sao đảm bảo sinh kế cho người dân là điều cực kỳ quan trọng,” Linh xúc động nói.

Chia sẻ về quyết định tự ứng cử giải thưởng Bền Đam Mê, Linh cho hay em vô tình biết đến giải thưởng này và nghĩ mình phù hợp với tiêu chí của giải thưởng, nhưng không hy vọng nhiều. “Em chỉ là một doanh nghiệp siêu nhỏ, lại ở vùng sâu, vùng xa, dù mình có cố gắng và có thành quả nhưng chắc có nhiều bạn khác còn nỗ lực và có thành quả lớn hơn mình. Vì vậy, em đã rất bất ngờ và hạnh phúc khi được ban tổ chức thông báo đoạt giải. Có lẽ ban giám khảo đã nhận thấy nhiệt huyết và em thực sự đang cần hỗ trợ,” Linh cười nói.

Linh nhận Giải thưởng Lương Định Của. (Ảnh: NVCC).

Dù không nhiều hy vọng, Linh cho hay động lực để em vẫn quyết định nộp hồ sơ là tìm thêm cơ hội cho cây chè, cho người dân Tủa Chùa, quảng bá sản phẩm và truyền cảm hứng bỏ phố về quê khởi nghiệp cho những người trẻ.

Chia sẻ về những dự định thời gian tới, Linh cho hay em dự định xây dựng sản phẩm chè shan tuyết Tủa Chùa thành thương hiệu tầm quốc gia, quốc tế và mang tính truyền thống lâu đời để nâng cao giá trị sản phẩm. Bên cạnh đó là việc khai thác thêm quỹ đất để người dân tiếp tục phát triển cây chè cũng như một số cây dược liệu bản địa, nhằm tăng thu nhập cho người dân. Mục tiêu xa hơn của Linh là xây dựng chuỗi hệ sinh thái rừng theo hướng hoàn toàn tự nhiên, vừa đảm bảo sinh kế cho người dân, vừa phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Linh cho hay Giải thưởng Bền Đam Mê đã tiếp theo nghị lực, niềm tin để em vững bước trên hành trình của mình, rằng cứ làm bằng đam mê, nhiệt huyết tuổi trẻ, bằng khát vọng cống hiến, chắc chắn sẽ nhận được sự ủng hộ từ cộng đồng, các ban, ngành, đoàn thể, dù phát triển nông nghiệp là một hướng đi khó. Trước đó, năm 2024, Linh đã được nhận giải thưởng Linh Định Của của Trung ương Đoàn dành cho nông dân trẻ, giải thưởng Thanh niên trẻ khởi nghiệp của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam./.

(Vietnam+)