Nông nghiệp lập kỷ lục mới, khẳng định là trụ đỡ vững chắc của nền kinh tế

Sản phẩm từ cây cà phê mang về cho Việt Nam 5,48 tỷ USD trong năm 2024. Ảnh: Bích Nguyên

Xuất khẩu đạt mức kỷ lục mới

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, năm 2024, ngành nông nghiệp gặp nhiều khó khăn, tuy nhiên, với sự quyết tâm cao, nỗ lực lớn, ngành nông nghiệp đã đạt nhiều kết quả tích cực. Tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản và thặng dư thương mại toàn ngành lập kỷ lục mới, lần lượt đạt 62,5 tỷ USD, tăng 18,7% và 17,9 tỷ USD, tăng 46,8% trong bối cảnh kinh tế thế giới có đầy thách thức, cạnh tranh, xung đột, gia tăng giá logistics, năng lượng. Đây là mức cao kỷ lục từ trước tới nay. Trong đó, xuất khẩu nông sản chính đạt 32,8 tỷ USD, tăng 22,4%; lâm sản chính đạt 17,28 tỷ USD, tăng 19,4%; thủy sản đạt 10,07 tỷ USD, tăng 12,2%. Có 7 hàng/nhóm mặt hàng xuất khẩu trên 3 tỷ USD, gồm: Gỗ và sản phẩm gỗ, rau quả, gạo, cà phê, hạt điều, tôm và cao su.

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng, tổng xuất siêu cả nước là 25 tỷ USD, trong đó, xuất siêu nông sản đạt 17,9 tỷ USD, chiếm 72% tổng xuất siêu cả nước. Con số này khẳng định sự phát triển của ngành nông nghiệp và vai trò trụ đỡ đối với ngành kinh tế, vừa là nền tảng thiết yếu cho an sinh xã hội và nguồn lực mang lại ngoại tệ cho đất nước. Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng đánh giá, nông nghiệp là thế mạnh hàng đầu để nâng cao vai trò, vị thế, trách nhiệm của Việt Nam trong các vấn đề toàn cầu. Trong quan hệ song phương, đa phương, ngành nông nghiệp là niềm tự hào của Việt Nam về tăng trưởng và phát triển.

Dấu ấn nổi bật của ngành nông nghiệp năm 2024 còn nằm ở con số 2.225 xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) nâng cao (tăng 602 xã) và 532 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu (tăng 274 xã), bình quân cả nước đạt 17,5 tiêu chí/xã (tăng 0,6 tiêu chí). Bên cạnh đó, trên bình diện tổng thể, cơ cấu kinh tế ngành, cơ cấu sản xuất nông nghiệp tiếp tục chuyển dịch, điều chỉnh phù hợp, tích hợp đa giá trị, hiệu quả hơn gắn với thị trường, tăng tỷ trọng các tiểu ngành, sản phẩm có lợi thế cạnh tranh và giá trị cao. Toàn ngành đã tạo sự chuyển biến tích cực, thống nhất từ trung ương đến địa phương về chuyển đổi tư duy sang kinh tế nông nghiệp, nâng cao giá trị gia tăng, chất lượng hàng nông sản. Từng bước thay đổi từ cách tiếp cận nông nghiệp nâu sang nông nghiệp xanh, tăng cường áp dụng quy trình sản xuất nông nghiệp hữu cơ.

Nhìn lại kết quả thực hiện nhiệm vụ trong năm qua của ngành nông nghiệp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh thành tựu, kết quả nổi bật, đó là việc phòng, chống và khắc phục hậu quả bão số 3; nhanh chóng ổn định tình hình nhân dân, không để ai bị đói rét, thiếu nhà ở, học sinh thiếu trường lớp; nhanh chóng khôi phục sản xuất sau bão. Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp đã khẳng định tinh thần "biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể", trước những khó khăn do đứt gãy thị trường, thiên tai, bão lụt... Đồng thời đã bảo đảm lương thực, thực phẩm, góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội.

Hướng đến mục tiêu 65 tỷ USD

Trên cơ sở kết quả đã đạt được, ngành nông nghiệp xác định quyết tâm thực hiện việc đảm bảo an ninh lương thực trong cả nước và xuất khẩu, tiếp tục là “trụ đỡ” vững chắc cho nền kinh tế trong năm 2025. Toàn ngành đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng GDP toàn ngành đạt 3,3-3,4%; tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt 64-65 tỷ USD; tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM trên 80%; có 325 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; tỷ lệ che phủ rừng duy trì ổn định 42,02%; 60% hộ gia đình nông thôn được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn.

Cả nước hiện có hơn 75.000ha đất sản xuất nông nghiệp hữu cơ (trong đó, 82% là đất trồng trọt) với nhiều cây trồng có giá trị kinh tế cao. Ảnh: Bích Nguyên

Theo Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng, năm 2025, nông nghiệp sẽ là ngành bị tác động đầu tiên trong bối cảnh tình hình thế giới có những diễn biến phức tạp, khó lường, xu hướng mới về bảo hộ thương mại, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, thách thức về an ninh phi truyền thống... Do đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần tiếp tục đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường, sản phẩm chuỗi cung ứng nông sản, có kế hoạch cụ thể đưa sản phẩm vào các thị trường tiềm năng bên cạnh các thị trường lớn như Trung Đông, Nam Mỹ, châu Phi, Nam Á... Bên cạnh đó, cần thiết lập, đẩy mạnh khuôn khổ hợp tác, thúc đẩy hợp tác mở cửa thị trường, thúc đẩy nông nghiệp thông minh, xanh, tuần hoàn, với tinh thần, lợi ích hài hòa giữa các quốc gia, cùng nhau chia sẻ, cùng nhau đạt được lợi ích. Ngoài ra, chỉ đạo quyết liệt, tạo ra tư duy đột phá trong xúc tiến thị trường đối với sản phẩm Halal.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, để đạt được những mục tiêu đề ra, ngành nông nghiệp sẽ triển khai các nhóm giải pháp chính, gồm: Kiến tạo không gian phát triển và các động lực tăng trưởng mới của ngành; tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại ngành, nâng cao năng suất, chất lượng hàng nông sản và hiệu quả sản xuất, kinh doanh; phát triển mạnh thị trường tiêu thụ nông lâm thủy sản cả trong nước và xuất khẩu; xây dựng chuỗi giá trị ngành hàng từng loại nông sản, gắn với phát triển hạ tầng logistics nông nghiệp, nông thôn, đảm bảo chuỗi cung ứng thị trường trong nước. Đồng thời đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh trong nông nghiệp; kết nối hệ thống tiêu thụ toàn cầu. Thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ cao, công nghệ sạch vào sản xuất; chủ động hội nhập quốc tế để mở cửa thị trường.

Cùng với đó, tập trung phát triển nông thôn, trọng tâm là thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021- 2025 gắn với phát triển kinh tế nông thôn theo hướng đi vào chiều sâu, đảm bảo chất lượng và bền vững, góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân nông thôn. Phát triển kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn và quản lý hiệu quả vốn đầu tư xây dựng cơ bản, bảo vệ và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thủy lợi và phòng chống thiên tai.

Thu Hằng